Hiện trường vụ sập cần cẩu công trình đường sắt Nhổn - ga Hà Nội chiều 12-5 - Ảnh: Tuấn Phùng

Vụ sập cần cẩu tại công trường thi công dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội này một lần nữa cho thấy sự an toàn của người dân không chỉ mỗi khi ra đường, mà ngay cả lúc đang ở nhà vẫn chưa được nhiều đơn vị thi công quan tâm đảm bảo.

Bên cạnh những hiểm họa từ "trên trời" (giàn giáo, cần cẩu, cọc thép), còn vô số mối nguy khác ở mặt đất. Bởi đã có quá nhiều vụ tai nạn thương tâm có nguyên nhân từ đơn vị làm đường, đặt ống cống thực hiện thiếu an toàn, cụ thể như dự án mở rộng quốc lộ 20 (đoạn qua Đồng Nai) trước đây. Nhiều đoạn đường chưa hoàn thành nhưng đã xuất hiện những am thờ người tử nạn.

Nhiều công trình chưa đưa vào sử dụng đã trở thành nơi chấm dứt mạng sống của một số người.

Không chỉ người đi đường bị vạ lây, ngay cả tính mạng những người tham gia làm công trình cũng không được chú trọng bảo vệ.

Vụ sập giàn giáo ở công trường xây dựng dự án Formosa (Hà Tĩnh) cách đây không lâu, khiến hàng chục công nhân thiệt mạng là ví dụ đau lòng nhất.

Đó là chưa kể không ít công trình xây dựng nhà ở cũng tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.

Dư luận không thể không đặt câu hỏi: "Lẽ nào những cái chết vô lý, tức tưởi liên tiếp xảy ra vẫn chưa đủ làm cho những cơ quan hay người có trách nhiệm cảm thấy day dứt? Mạng sống con người trong thời bình trở nên mong manh đến thế sao?".

Người dân đã quá "thuộc lòng" những lời tuyên bố hùng hồn của các vị đứng đầu ngành chức năng mỗi khi có sự cố. Tuy nhiên, việc cần thiết nhất là phòng ngừa điều tương tự thì vẫn chưa thấy rõ.

Nhiều cuộc tổng kiểm tra, rà soát được tiến hành và ở đâu cũng đều kết luận "đạt yêu cầu", song mỗi khi xảy ra vụ việc, cơ quan điều tra vào cuộc mới thấy còn quá nhiều sai sót. Hằng ngày những chú "hươu cao cổ" vươn mình "đeo" hết khối bêtông này đến bó sắt nọ, "lắc lư" qua lại trên đầu hàng ngàn người đi bên bên dưới nhưng nào ai biết độ chắc chắn của nó đến đâu.

Trong khi những hàng rào tôn, lưới bọc chỉ che chắn cho có lệ, đối phó, hầu như khó thực hiện nhiệm vụ của nó là phòng tránh thương vong.

Điều người dân nhận được sau những vụ việc này là cảm giác thờ ơ, vô trách nhiệm, đến cả an toàn khi đi lại trên đường cũng chưa được đảm bảo. Vậy nên bên cạnh nhà thầu, chủ đầu tư, cơ quan giám sát, cần phải nhắc đến vai trò quản lý nhà nước của chính quyền địa phương.

Tôi thấy nơi đâu được chính quyền và các ngành chức năng nỗ lực ngay từ đầu trong việc phòng ngừa rủi ro, lường trước các tình huống có thể xảy ra ngoài ý muốn thì thường hạn chế được nhiều thiệt hại.

Ở dự án metro số 1 của TP.HCM, dù phạm vi công trình có lớn bao nhiêu đi nữa thì đơn vị thi công vẫn luôn tuân thủ quy định về khoảng cách, biên độ, rào chắn nhằm tránh gây ảnh hưởng đến người dân.

Thậm chí trên mỗi trụ bêtông (những đoạn đi trên cao), nhà thầu Nhật Bản còn treo những khẩu hiệu nhắc nhở công nhân "Làm vệ sinh 10 phút trước khi nghỉ".

Sau cùng là yếu tố con người, nếu có nguyên nhân "do công nhân lái cẩu thao tác sai..." thì cần xem lại khâu đào tạo, tuyển dụng và sát hạch. Không thể phó mặc tính mạng bá tánh cho người kém tay nghề. Phải chăng trường lớp dạy học viên kỹ thuật điều khiển máy móc nhưng lại thiếu những bài học về đạo đức, lương tâm nghề nghiệp.

Người dân rất mong được đi đến nơi, về đến chốn, để không còn chuyện mỗi lúc ra đường thì phập phồng lo sợ.