Với tình trạng quá tải bệnh viện như hiện nay, ngành y khó lòng chăm sóc tốt cho bệnh nhân. Trong ảnh: Bệnh nhân đang điều trị tại khoa xạ 3, Bệnh viện Ung bướu TP. HCM - Ảnh: Hữu Khoa

Nào là ký cam kết giảm tải, ký cam kết không để bệnh nhân nằm ghép đến ký cam kết bác sĩ, cán bộ y tế thay đổi thái độ để bệnh nhân vui vẻ, hài lòng; cam kết không khám chữa bệnh kiểu “ban ơn” nữa mà phải chuyển sang phục vụ, coi bệnh nhân là khách hàng, là trung tâm...

Nghe thoáng mừng nhưng nghĩ thì thấy buồn! Buồn là bởi dường như ngành y phải “ký” để đối phó với những áp lực to lớn, dồn dập của dư luận.

Trong khi đó, những lo ngại về tính khả thi là hoàn toàn có cơ sở vì hiện nay đầu tư cho y tế còn “nhỏ giọt”; cơ sở hạ tầng các bệnh viện tuyến cuối vẫn còn kém.

Trình độ chuyên môn dẫu có được nâng lên nhưng với cơ sở vật chất, đầu tư như hiện nay thì “cái khó” vẫn bó chặt cái khôn.

Bệnh nhân vẫn phải chen chúc, vẫn phải lấy gầm cầu thang, hành lang, băngca... làm giường bệnh.

Nhìn vào tỉ lệ trên dưới 10 bác sĩ/1 vạn dân (có vùng chỉ 6 bác sĩ/1 vạn dân) sẽ phần nào thấy được khả năng đáp ứng của y tế với nhu cầu khám chữa bệnh đang gia tăng nhanh hiện nay.

Bác sĩ “mặt lạnh”, tắc trách thật sao? Hay sự quá tải, công việc áp lực căng thẳng, đầy rủi ro... đang vô tình bào mòn lương tri, “bôi mực đen” lên tấm áo blouse trắng? Có phải họ vẫn muốn chăm sóc người bệnh bằng sự tử tế, tận tâm cao nhất nhưng lực bất tòng tâm?

Ngành y xét theo thiên chức là nghề chăm sóc sức khỏe, chữa bệnh, cứu người. Xét theo “kiểu hành chính - sự nghiệp” cũng là cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, chữa bệnh, cứu người. Bản chất của ngành y xưa nay vẫn cơ bản là vậy.

Nhưng, ở một góc nhìn khác, ta sẽ thấy một bản chất nữa ngày càng mang tính thời đại của ngành y. Đó là ngành giải - quyết - hậu - quả.

Ngẫm sẽ thấy những vấn đề nhức nhối liên quan đến ngành giao thông, ngành văn hóa, công thương hay nông nghiệp... chẳng phải đều tạo ra những bệnh nhân cho ngành y đấy sao. Chấn thương sọ não, ung thư, tim mạch, ngộ độc, tâm thần, trầm cảm, vô cảm... gia tăng vốn chẳng phải và cũng đừng nên xem là câu chuyện của mỗi ngành y.

Ngành y ký cam kết rồi. Nhưng tôi tự hỏi các ngành khác, các bộ khác thì sao? Có “dũng cảm”... cam kết không?

Ngành giao thông, ngành xây dựng có dám cam kết không tắc đường, bớt tai nạn; không rơi cần cẩu, sập giàn giáo... Ngành văn hóa, giáo dục có dám cam kết không “lộ hàng”, không bạo lực học đường, không “clip sex nữ sinh...”, không “giáo viên cung Bọ cạp”...

Ngành tài chính, công thương có dám cam kết không hàng giả, hàng lậu; “điện không tăng, xăng không nhảy múa”...

Ngành nông nghiệp có dám cam kết không để nông dân “trúng mùa mất giá”; không để dưa hấu, vải thiều, thanh long... khô héo, thối rữa năm này qua năm khác tại cửa khẩu Trung Quốc; có dám cam kết không còn rau, củ quả “tắm” thuốc trừ sâu; thịt heo bò gà “ngụp lặn” trong chất cấm...

Và những quan chức có dám cam kết không để nhà hát, trụ sở, nhà khách... trăm, ngàn tỉ xây lên một cách lãng phí, thiếu quy hoạch, trái với ý nguyện của nhân dân.

Có dám dành tiền ấy mà xây bệnh viện, xây nhà ở cho người lao động, xây trường học cho vùng sâu; chăm lo cho an sinh, cho sức khỏe của nhân dân...

Và mỗi người có dám cam kết - với chính mình? Cam kết sống đúng trách nhiệm của công dân. Nghĩ điều đẹp, làm điều thiện. Đặc biệt có ý thức tự bảo vệ, chăm lo sức khỏe thể chất và tinh thần. Thế thôi!

Ngành ngành ký cam kết, người người ký cam kết! Nhưng ký xong thì phải thật sự hành động! Đừng ký cam kết kiểu “thương nhau để đó”, e rằng sẽ khó ngó mặt nhau!