Phóng to

Ông Saddam Hussein bị nhân viên tòa án ngăn cản khi ông phản ứng lại phán quyết - Ảnh: Reuters

Trong vòng chưa đến 40 phút, Tòa án hình tối cao Iraq tổ chức tại Vùng Xanh đã tuyên bố cựu tổng thống Iraq Saddam Hussein có tội trong vụ thảm sát 148 người Shiite ở Dujail năm 1982 và tuyên án tử hình.

Chánh án tòa án chế độ cũ Awad Hamed al-Bander và người em ông Saddam, Barzan Ibrahim Al-Tikriti (đứng đầu cơ quan tình báo cũ) cũng bị kết án tử hình trong khi cựu phó tổng thống Taha Yassin Ramadan bị kết án chung thân. Ông Saddam, 69 tuổi, đã liên tục hô vang: “Nhân dân Iraq sống mãi, những kẻ phản bội sẽ chết” khi chánh án tuyên án.

Chính quyền Iraq, Mỹ và Anh nhanh chóng ca ngợi phán quyết của tòa với lý do lật sang trang mới cho đất nước Iraq. Nhưng Tổ chức Ân xá quốc tế lại cho rằng phiên tòa không công bằng và đã bộc lộ nhiều kẽ hở trong quá trình xét xử kéo dài từ ngày 19-10-2005 đến 27-7-2006. Một lãnh đạo của Tổ chức Ân xá quốc tế cho rằng ông Saddam cần được xét xử “theo chuẩn mực quốc tế, với những thẩm phán quốc tế độc lập và phải diễn ra ngoài lãnh thổ Iraq”.

Ngay cả việc ra tuyên án ông Saddam vào ngày 5-11, chỉ hai ngày trước bầu cử giữa kỳ Quốc hội Mỹ, cũng bị xem là có động cơ chính trị vì đem lại lợi thế cho Đảng Cộng hòa của Tổng thống George Bush. Luật sư của ông Saddam, ông Ramsey Clark - cựu bộ trưởng tư pháp Mỹ, tố cáo thái độ "xem thường mạng sống binh sĩ Mỹ, thường dân Iraq và luật pháp" của chính quyền Mỹ khi cho tuyên án vào thời điểm trước bầu cử ở Mỹ dù biết chắc tình trạng bạo lực sẽ gia tăng.

Phiên tòa phúc thẩm sẽ diễn ra trong 10 ngày tới và lệnh tử hình sẽ được thực thi trong vòng 30 ngày sau khi tòa phúc thẩm tuyên án. Ông Saddam sẽ bị treo cổ nếu bị tử hình. Trước đó ông bày tỏ ý muốn được xử bắn hơn là bị treo cổ. Mặc dù an ninh được thắt chặt nhưng ngay sau khi phiên tòa kết án, súng đã nổ vang ở thủ đô Baghdad.