Cảnh hút và bơm bán cát cho ghe lớn ngay trên sông

Bà Mỹ nói: Tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Đồng Nai năm nay rầm rộ hơn những năm trước...

* Có phải do việc quản lý của cơ quan chức năng gần đây bị buông lỏng?

- Thời điểm các đoàn kiểm tra của cơ quan chức năng hoạt động thì tình trạng khai thác cát trái phép có tạm lắng, khi các cơ quan chức năng tập trung vào công tác khác, các ghe cát lậu lại khai thác nhiều hơn.

Thời điểm này có một dự án nạo vét sông Đồng Nai đang hoạt động ở khu vực gần đó nên các ghe khai thác cát lậu nương vào đó “ăn theo”.

Theo tôi, do nguồn lợi từ cát sông quá lớn nên những người khai thác cát trái phép ngày càng có nhiều thủ đoạn đối phó, trong khi lực lượng của các địa phương lại quá mỏng, thiếu kinh phí.

* Tình trạng khai thác cát lậu kéo dài từ nhiều năm qua. TP.HCM có rất nhiều cơ quan liên quan quản lý ở cấp TP và địa phương, nhưng chẳng lẽ lại “bó tay”với nạn khai thác cát lậu?

- Hiện Sở TNMT đang tham mưu cho UBND TP thành lập một tổ công tác liên ngành kiểm tra hoạt động khai thác cát gồm các cơ quan như Sở TNMT, Sở Giao thông vận tải, Công an TP, UBND các quận, huyện có liên quan, Bộ đội biên phòng...

Tổ công tác này hoạt động có pháp lý chặt chẽ, có phân công trách nhiệm rõ ràng. Hi vọng sắp tới sẽ nâng cao hiệu quả xử lý việc khai thác cát trái phép trên các sông.

* Thực tế cho thấy tình trạng khai thác cát lậu diễn ra phức tạp ở nhiều khu vực giáp ranh với các tỉnh như sông Đồng Nai ở đoạn giáp ranh giữa TP.HCM và tỉnh Đồng Nai, sông Sài Gòn đoạn giáp ranh giữa TP.HCM - Tây Ninh - Bình Dương. Việc phối hợp với các tỉnh xử lý khai thác cát lậu ra sao?

- TP.HCM và các tỉnh lân cận đang cùng nhau xây dựng quy chế phối hợp liên tỉnh để xử lý tình trạng khai thác cát lậu, quản lý tài nguyên nước, khoáng sản, bảo vệ môi trường.

Theo quy chế này, lực lượng chức năng sẽ không bị giới hạn ranh giới giữa các tỉnh (có tham gia quy chế) trong việc xử lý khai thác cát trái phép. Ví dụ như Công an TP.HCM có thể truy đuổi ghe cát lậu đến tận bờ bên kia sông Đồng Nai (thuộc địa phận tỉnh Đồng Nai).

* Từ trước đến nay đã có trường hợp khai thác cát lậu nào bị xử lý hình sự chưa?

- Những người khai thác cát trái phép thường nhấn chìm ghe và bỏ trốn khi bị lực lượng chức năng vây bắt. Vả lại họ chỉ là người làm thuê, không phải chủ ghe nên không xử lý được.

Tôi cũng chưa nghe trường hợp nào bị xử lý hình sự vì khai thác cát trái phép. Có thể chính vì những biện pháp chế tài còn nhẹ nên hiệu quả chống “cát tặc” không cao.

* Dư luận cho rằng có tình trạng cán bộ “bảo kê” cho “cát tặc”?

- Tôi cũng nghe trong dư luận là có, nhưng đến giờ vẫn chưa có bằng chứng cụ thể.

* Sở TNMT TP có đề xuất chính sách gì hỗ trợ những người dân bị sạt lở đất ven sông (do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân do khai thác cát lậu)?

- Quy định hiện hành chưa có chính sách này. Đây là một thực tế đang diễn ra, người dân bị mất đất, mất tài sản là có thật. Sở TNMT sẽ nghiên cứu vấn đề này. Trước mắt, người dân nên tự giữ đất của mình bằng cách làm kè hoặc trồng các loại cây thích hợp sát mé sông để chống xói lở đất.