* Thị trường quảng cáo trên di động tại Việt Nam

• Quý 1-2013: thương mại điện tử trên mobile tăng mạnh

Phóng to

Một quảng cáo tương tác trên nền tảng quảng cáo di động iAd của Apple - Ảnh: Internet

Các ông lớn đón đầu xu hướng, dẫn dắt thị trường

Vào tháng 3 năm nay, giám đốc điều hành (CEO) Facebook Mark Zuckerberg tuyên bố Facebook "trở thành một công ty di động" với hàng loạt số liệu "làm bằng chứng" cho tuyên bố trên. Tính đến thời điểm quý 1, Facebook có 751 triệu người dùng thường xuyên trên thiết bị di động (tăng đến 54% so với quý 4-2012), trên tổng số 1,11 tỉ người dùng mạng xã hội này (tăng 23% cùng kỳ năm trước).

Trong tổng doanh thu quảng cáo quý 1-2013 khoảng 1,25 tỉ USD của Facebook, quảng cáo trên di động chiếm đến 30%, đạt 375 triệu USD, tiếp tục tăng so với tỉ lệ 23% (305,9 triệu USD) trong tổng số doanh thu quảng cáo Facebook quý 4-2012. Tổng doanh thu quý 1 của Facebook đạt 1,46 tỉ USD.

Phóng to

Lượng người dùng hoạt động trên mạng xã hội Facebook trong quý 1-2013 phân theo nguồn truy cập - Nguồn: Facebook

Thống kê từ Facebook cho thấy người dùng thiết bị di động truy cập mạng xã hội vẫn tiếp tục tăng liên tục sau ba quý vừa qua. Do đó, công ty bắt đầu chuyển dần mô hình quảng cáo trên desktop sang môi trường di động trong cuối năm 2012 và đẩy mạnh trong hai quý đầu năm nay (năm 2011 Facebook không thu được đồng nào từ quảng cáo trên di động). Ứng dụng Facebook trên thiết bị di động hiện đã có kèm thông tin quảng cáo trong luồng tin (news feed).

"Nữ tướng" Yahoo! Marissa Mayer trong các tuyên bố gần đây cũng cho thấy rõ định hướng đẩy mạnh phát triển các sản phẩm trên di động cho Yahoo!, cụ thể là các sản phẩm như Yahoo! Mail và Flickr. Những cải cách ban đầu của Yahoo! đã thu hút gần 300 triệu người dùng di động trong ba tháng đầu năm. Theo bà Marissa Mayer, đây là lần đầu tiên công ty đạt đến con số này, tăng mạnh so với con số 200 triệu công bố vào tháng 1.

Dẫn đầu cuộc đua là Google, hiện đang thống trị thị trường quảng cáo trên di động tại Mỹ với 93% thị phần (số liệu từ eMarketer). Facebook đứng thứ hai, kế đến là dịch vụ âm nhạc trực tuyến Pandora, và Twitter.

Trong năm 2012, Google thu về 4,61 tỉ USD trong tổng số 8,8 tỉ USD của thị trường quảng cáo trên di động toàn cầu. eMarketer dự đoán năm 2013 doanh thu mảng này của Google sẽ phất lên với con số 8,85 tỉ USD, tương đương 55,97% thị phần toàn cầu.

Thị trường tỉ đô tăng trưởng mạnh theo năm

eMarketer ước tính tổng doanh thu quảng cáo trên di động toàn cầu năm 2013 sẽ đạt 15,82 tỉ USD, tăng gần gấp đôi so với 8,8 tỉ USD trong năm 2012. Đây là con số doanh thu thuần sau khi các công ty đã trả phí TAC (phí lưu lượng mua lại) cho các website đối tác, gồm các dạng: quảng cáo hiển thị (banner, video và các dạng nội dung đa phương tiện khác), không bao gồm dạng quảng cáo qua tin nhắn SMS, MMS và P2P.

Có cùng con số doanh thu vượt mốc 10 tỉ nhưng không lạc quan như eMarketer, Công ty Gartner dự đoán doanh thu quảng cáo trên di động năm 2013 sẽ đạt 11,4 tỉ USD. Năm 2016 sẽ ở mốc doanh thu 24,5 tỉ USD, mở ra nhiều cơ hội cho các lập trình viên phát triển ứng dụng, các mạng quảng cáo, các nhà cung cấp nền tảng di động, những công ty môi giới quảng cáo và truyền thông sự kiện tại các khu vực có tỉ lệ tăng trưởng cao về người dùng di động và doanh số thiết bị di động.

Quảng cáo trên di động tại Việt Nam: mỏ vàng chờ khai thác

Theo số liệu từ Vivas và Touch Solutions, đến tháng 1-2013 có 18.690.000 smartphone đang được sử dụng tại Việt Nam, chiếm 21% tỉ lệ dân số. Người Việt Nam có thói quen sử dụng thiết bị di động rất thường xuyên, trong đó 54% người dùng kiểm tra thiết bị di động (thường là điện thoại di động) trước khi ngủ, và 91% luôn có thiết bị di động bên mình trong suốt cả tuần (số liệu từ Nielsen Smartphone Insight - tháng 12-2012). Doanh số thiết bị di động gồm máy tính bảng và smartphone tại Việt Nam tăng đều theo các quý vừa qua.

Các yếu tố thuận lợi trên là tiền đề thúc đẩy cho một thị trường quảng cáo trên di động rất tiềm năng. Tuy nhiên, hình thức quảng cáo trên di động hiện tại phổ biến tại Việt Nam vẫn chỉ là tin nhắn SMS. Các hình thức khác như dạng hiển thị (banner), tương tác, video đa phương tiện, quảng cáo trên kết quả tìm kiếm... vẫn chưa được khai thác.

Phóng to

Quảng cáo trên di động, dựa trên vị trí địa lý của người dùng cũng là mỏ vàng chưa được khai thác - Ảnh minh họa: Internet

Bên cạnh đó, một khảo sát từ Velti và Forrester Consulting cho thấy các nhà quảng cáo địa phương thường sử dụng cùng chiến lược cho cả online lẫn mobile. Đây có thể là một trong những nguyên nhân doanh thu quảng cáo trên di động không được như kỳ vọng.