Đàn cá sấu đến tuổi xuất chuồng tại một trại nuôi ở Bình Chánh, TP.HCM nhưng vẫn chưa tìm được người mua dù giá đã giảm mạnh - Ảnh: NG.TRÍ

Ông Trần Tấn Quý, phó giám đốc Sở NN&PTNT TP.HCM, đã thừa nhận như vậy tại hội thảo “Liên kết nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm cá sấu trên thị trường” ngày 15-11 ở TP.HCM.

Đối tác Trung Quốc lại ngừng mua

Theo ông Quý, cá sấu sống được nuôi tại VN hiện chủ yếu được xuất qua thị trường Trung Quốc, nhưng thị trường này đã ngừng thu mua khiến một số trại nuôi phải đóng cửa.

Tổng đàn cá sấu nước ngọt trên địa bàn hiện lên đến trên 160.000 con, nhưng từ đầu năm đến nay, các doanh nghiệp chỉ xuất được khoảng 23.000 con cá sấu sống, 6.808 tấn da muối và 6.121 tấn da thuộc, với tổng giá trị xuất khẩu khoảng 52 tỉ đồng.

“Số hộ tham gia nuôi cá sấu tại TP.HCM giảm mạnh trong những năm gần đây do giá tiêu thụ không ổn định, người sản xuất gặp khó vì quá phụ thuộc vào Trung Quốc” - ông Quý nói.

Ông Đào Văn Đang, phó chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm TP.HCM, cho biết hiện có 12 doanh nghiệp, 2 HTX và 28 hộ nuôi cá sấu trên địa bàn, nhưng chỉ có 4 doanh nghiệp đáp ứng đủ tiêu chuẩn của Công ước về thương mại quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES).

Nhiều hộ nuôi thiếu vốn, kinh nghiệm và không kiếm được thị trường xuất khẩu nên gặp khó khi giá cá sấu “lao dốc”. Nhiều hộ không đủ khả năng tài chính phải chấp nhận bán “lúa non”, do thương lái Trung Quốc chỉ mua cá sấu có trọng lượng 18-20 kg/con, cá sấu càng lớn giá càng thấp.

Đại diện Công ty CP Lâm nghiệp Sài Gòn (Forimex) - một trong những đơn vị hàng đầu về nuôi, thuộc da và kinh doanh các sản phẩm từ cá sấu - cũng cho biết đang gặp nhiều khó khăn do các đối tác Trung Quốc làm ăn theo kiểu “cà giật cà tang”. 

“Thị trường nội địa tiêu thụ chậm, thương lái Trung Quốc lợi dụng để ép giá gây bất an cho người nuôi, ảnh hưởng đến sản lượng cá sấu trong những năm tiếp theo” - vị này nói.

Còn khó khăn nếu không làm bài bản

Theo ông Thái Truyền - đại diện cơ quan CITES phía Nam, giá cá sấu phụ thuộc vào thương lái còn do có rất ít doanh nghiệp VN hội đủ các tiêu chuẩn về kinh doanh và xuất khẩu các sản phẩm cá sấu. Trong đó, hầu hết không đáp ứng được tiêu chuẩn chứng minh sinh sản thế hệ hai (F2), chưa kể phải có chứng từ sở hữu hợp pháp các con giống.

Cũng tại hội thảo, các chuyên gia cho rằng giá cá sấu nuôi tại VN biến động thất thường còn do năng lực chế biến của các doanh nghiệp còn rất hạn chế, các sản phẩm thô với giá trị thấp đang chiếm tỉ trọng lớn trong các sản phẩm cá sấu xuất khẩu.

Đặc biệt, các doanh nghiệp chế biến sản phẩm cá sấu cũng chưa có chiến lược xây dựng thương hiệu nên buộc phải bán với giá thấp hơn so với sản phẩm cùng loại của một số nước trong khu vực.

Và để đảm bảo được lợi nhuận, các cơ sở chế biến luôn kéo giá nguyên liệu đầu vào xuống thấp, gây ảnh hưởng đến thu nhập của người nuôi cá sấu.

Ông Trần Văn Nga, phó giám đốc Công ty TNHH chăn nuôi kinh doanh cá sấu Tồn Phát, thừa nhận với lộ trình giảm thuế theo các cam kết khi tham gia hiệp định thương mại tự do, sản phẩm cá sấu nước ngọt của các nước như Thái Lan, Campuchia và Trung Quốc sẽ tràn vào VN.

“Nếu không có chiến lược xây dựng thương hiệu và đăng ký sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm cá sấu trong nước, ngành cá sấu VN chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng nặng nề” - ông Nga khuyến cáo.