Vợ chồng bà Trần Thị Phúc 53 tuổi và ông Nguyễn Văn Mạnh 54 tuổi cùng con gái Tường Vy. Bé Vy được sinh nhờ trứng được hiến tặng - Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Cách đây gần một năm, bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hiền, phó giám đốc kiêm trưởng khoa hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Chuyên khoa nam học và hiếm muộn Hà Nội, nhận một nữ bệnh nhân trên 50 tuổi, trước đó gia đình đã có đủ con trai, con gái nhưng không may người con trai 22 tuổi bị tai nạn tàu hỏa đã qua đời.

Gia đình lúc này muốn sinh thêm con nhưng bà mẹ không còn trứng trong khi người chồng vẫn hoàn toàn có thể sinh con bình thường. Gần một năm nay cả gia đình vẫn đang phải xin trứng ở nhiều nơi nhưng chưa thành công.

Dự trữ cho tương lai

Khó khăn của gia đình có con trai bị tai nạn tàu hỏa đã qua đời kể trên có thể được hóa giải dễ dàng nếu có nguồn dự trữ trứng của người mẹ.

Theo GS.TS Nguyễn Đình Tảo - chuyên gia về hỗ trợ sinh sản và là phó giám đốc Trung tâm công nghệ phôi, Học viện Quân y, rải rác đã có những phụ nữ quyết định dự trữ trứng tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản.

Tuy nhiên do chi phí dự trữ trứng khá đắt (giá tại một bệnh viện tư ở Hà Nội riêng chọc hút trứng đã gần 10 triệu đồng/ca, chi phí lưu trữ lên tới hàng chục triệu đồng) và kỹ thuật khó khăn hơn, nên số người quyết định dự trữ trứng chưa nhiều.

Ông Tảo cho biết những người có nhu cầu dự trữ trứng là người có bệnh lý cần điều trị hóa chất, cần gửi trứng trước điều trị để tránh tổn thương thế hệ tương lai sau quá trình điều trị dài. Hoặc đó là các phụ nữ chưa lập gia đình khi tuổi đang lớn dần, các chị có thể dự trữ trứng để khi có quyết định sinh con thì trứng vẫn còn tốt...

“Sau tuổi 40 thì khả năng mang thai tự nhiên khó khăn hơn nhiều, sau tuổi 45 nội tiết tố suy giảm và buồng trứng giảm dần hoạt động. Lúc này nếu gia đình có nhu cầu sinh con thì nếu không có trứng hoặc phôi dự trữ là bất khả kháng”- ông Tảo cho hay.

Gần đây đã có những phụ nữ sinh con sau khi đã mãn kinh (người lớn tuổi nhất được công bố là sinh con trai khi đã 58 tuổi hồi giữa năm nay), ông Tảo cho biết nếu niêm mạc tử cung còn tốt và có trứng lưu trữ, sau khi mãn kinh họ vẫn có thể có con đẻ của mình.

Không ai mong 58 tuổi mới sinh con, nhưng trong những tình huống nhất định đó vẫn là những ước mong nhân văn và cần được hỗ trợ.

“Xu hướng hiện nay là nhiều người lo sự nghiệp, học hành, thậm chí có thể muốn dành thời gian còn độc thân và trẻ trung đi du lịch, khám phá những vùng đất mới, nhiều người 35-36 tuổi thậm chí cao hơn mới lập gia đình. Tuổi này nếu bắt đầu sinh nở thì chất lượng trứng không tốt như khi còn trẻ.

Nếu trữ được trứng hoặc phôi từ trước tuổi 25 hoặc trước 30 tuổi thì chất lượng sẽ tốt hơn nhiều mà không ảnh hưởng tới chất lượng buồng trứng”- bác sĩ Hiền cho biết.

Có thể lưu trữ khoảng 10 năm

Theo bác sĩ Hiền, khi lưu trữ trứng, các bác sĩ cũng tiến hành các thủ thuật tương tự như với người làm thụ tinh trong ống nghiệm, với số lượng trứng được lấy khoảng 15 trứng. “Với người còn trẻ thì số lượng này không ảnh hưởng đến hoạt động của buồng trứng”- bác sĩ Hiền cho biết.

Sau khi hoàn tất các kỹ thuật để lấy được trứng, các kỹ thuật viên đưa trứng vào trữ đông và khi cần sử dụng thì đem rã đông và thụ tinh trong ống nghiệm như thông thường. Thời hạn sử dụng của trứng được bảo quản, theo bác sĩ Hiền, có thể kéo dài trong khoảng 10 năm.

Một trong những lo ngại của những người gửi trứng là có nguy cơ nhầm lẫn, bởi ngay cả trường hợp em bé đã sinh ra vẫn có thể trao nhầm, nữa là gói trứng nhỏ xíu? Bác sĩ Hiền cho rằng không thể khẳng định tuyệt đối là không có nhầm lẫn, nhưng chắc chắn các ngân hàng sẽ mã hóa các mẫu gửi và theo dõi để trả về đúng cho chủ, tránh tối đa nguy cơ nhầm lẫn.

Với các trường hợp có bệnh lý cần điều trị hóa chất, theo ông Tảo, nên lấy trứng trước khi điều trị hóa chất, nhưng riêng bệnh nhân ung thư tuyến giáp thì không thể thực hiện do quá trình lấy trứng trữ đông có giai đoạn tiêm kích trứng sẽ đồng thời kích cả khối u tuyến giáp to lên.

Theo ông Nguyễn Viết Tiến, thứ trưởng Bộ Y tế kiêm giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản quốc gia, nếu để lưu trữ thuận tiện thì nên lưu trữ phôi (trứng đã thụ tinh) thì tỉ lệ thành công sẽ cao hơn trữ trứng.

“Tỉ lệ thành công với phôi đông lạnh tương đương phôi tươi là 40-60%, nhưng trứng đông lạnh thì tỉ lệ thành công thấp hơn nhiều”- ông Tiến cho biết.