Thu phí lưu hành ôtô, xe máy để đảm bảo công bằng

Theo định nghĩa trên, phí mang tính chất đối giá, bù trừ về những lợi ích vật chất tương ứng được hoàn trả trực tiếp cho người trả phí. Nghĩa là chỉ khi nào một tổ chức, cá nhân có trực tiếp sử dụng một loại hình dịch vụ nào đó được quy định trong danh mục phí do một cá nhân, tổ chức (của Nhà nước hoặc tư nhân) cung cấp mới có nghĩa vụ trả phí. Không sử dụng “dịch vụ” thì không có nghĩa vụ phải trả phí. Các loại hình dịch vụ do Nhà nước đầu tư thì tiền phí thu được phải nộp vào ngân sách nhà nước, còn dịch vụ nào do cá nhân, tổ chức tư nhân đầu tư cung cấp thì tiền phí thu được họ hoàn toàn có quyền sử dụng theo quy định của pháp luật.

Trong khi đó, theo nội dung tờ trình Thủ tướng Chính phủ đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết về việc bổ sung phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân ở Việt Nam và phí ôtô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm của bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ký ngày 28-12-2011, thuật ngữ pháp lý “phí - tiền thu được từ các cá nhân, tổ chức sử dụng phương tiện giao thông cá nhân để lưu hành ở Việt Nam và tiền thu được của cá nhân, tổ chức sử dụng ôtô đi vào trung tâm thành phố vào giờ cao điểm” không phản ánh được bản chất việc các cá nhân, tổ chức đó được thụ hưởng dịch vụ nào, nghĩa là họ không sử dụng dịch vụ cụ thể nào nhưng vẫn phải trả phí hằng năm (đối với xe cá nhân) hoặc hàng lượt (đối với ôtô vào trung tâm vào giờ cao điểm).

Điều này là không đúng với bản chất quy định về tiền phí cũng như trái với định nghĩa về phí theo pháp lệnh phí và lệ phí nói trên.

Từ việc phân tích nội hàm, bản chất thuật ngữ pháp lý về tiền phí và định nghĩa về phí theo pháp lệnh phí và lệ phí như trên, tôi cho rằng không có cơ sở pháp lý để “bổ sung vào danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo pháp lệnh số 38/2001/PL-UBTVQH10 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hai loại phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân ở Việt Nam và phí ôtô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm”.