Phóng to

Mổ nội soi khớp vai tại Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM - Ảnh: N.Anh

Phóng to

Xem video clip "Nội soi vai"

Trật khớp vai tái hồi. Đây là tình trạng trật khớp vai nhiều lần sau lần trật đầu tiên. Bệnh nhân càng trẻ tuổi càng dễ bị trật lại những lần sau (trật tái hồi). Biểu hiện của bệnh lý này rất đa dạng từ việc bệnh nhân có thể chỉ có cảm giác đau vùng vai khi làm việc ở tư thế dang và xoay cánh tay ra ngoài, hay nặng hơn là bị trật khớp vai. Một số bệnh nhân có thể tự làm trật khớp vai của mình và tự nắn lại.

Tình trạng trật khớp vai tái hồi là do sụn viền của ổ chảo cánh tay ở lần trật đầu tiên lành không đúng vị trí ban đầu, các dây chằng và bao khớp lành ở tư thế giãn rộng. Ban đầu loại tổn thương này được mổ mở để gắn một cục xương làm nút chặn không cho chỏm xương cánh tay trật ra, hoặc khâu bao khớp sụn viền. Dần dần các tác giả đã áp dụng kỹ thuật khâu qua nội soi và đã đạt được kết quả khả quan, mặc dù phải trải qua một thời gian khá dài để hoàn thiện dụng cụ và kỹ thuật khâu.

Hiện phương pháp phẫu thuật nội soi đã mang lại tỉ lệ thành công cao. Trong trường hợp bị trật lại vẫn có thể mổ lại bằng nội soi hay mổ mở. Điểm yếu của phương pháp này là giá thành hơi cao và các phẫu thuật viên cần được đào tạo kỹ càng để quen với kỹ thuật nội soi vai.

Rách chóp xoay vai. Bệnh hay xảy ra trên những người trên 40 tuổi (ước tính 15-40% những người trên 40 tuổi bị bệnh này). Khi có viêm hay rách chóp xoay, triệu chứng đầu tiên là đau ở vùng vai. Cơn đau có đặc điểm đau vùng vai lan lên tới cổ (làm dễ chẩn đoán lầm với thoái hóa cột sống cổ), lan xuống cánh tay nhưng dừng lại ở vùng khuỷu tay, trừ một số trường hợp có kèm theo viêm mõm trên lồi cầu cánh tay hay thoái hóa cột sống cổ sẽ có cảm giác đau tới cổ tay hay tê tới vùng bàn tay. Đau vào đêm khuya đôi khi làm bệnh nhân mất ngủ, đau khi nằm nghiêng bên vai bị đau. Cảm giác yếu, mỏi cánh tay khi nhấc tay và khi làm việc với cánh tay tư thế dạng.

Bệnh lâu ngày dẫn tới rách lớn chóp xoay sẽ làm bệnh nhân cử động vai khó khăn, đặc biệt khi dang tay lên tới đầu sẽ có một cung đau, tức là ở một đoạn nào đấy gây đau, các đoạn còn lại không bị đau, rách nặng hơn làm bệnh nhân không giơ tay lên được, hay giơ lên được nhưng khi hạ tay xuống sẽ rớt đột ngột tay mà không thể giữ lại được. Đây là loại bệnh mà nội soi đem lại lợi ích nhiều nhất do bệnh hay xảy ra trên người lớn tuổi, phẫu thuật nội soi nhẹ nhàng giúp hồi phục nhanh hơn so với mổ mở. Nội soi cho phép quan sát phẫu trường tốt hơn, kiểm soát thương tổn chính xác hơn mà ít làm thương tổn mô xung quanh hơn. Qua nội soi khớp, các bác sĩ sẽ dùng chỉ khâu lại nơi rách của các sợi gân trong vai.

Hội chứng chèn ép dưới mỏm cùng vai. Bệnh lý này gây ra do tình trạng thoái hóa của mỏm cùng và khớp cùng đòn, tạo nên các “gai” xương chẹn vào các gân trong khớp vai, xơ hóa túi nhớt dưới mỏm cùng vai làm mỗi khi vận động vai các gân bị cọ xát gây đau và hạn chế vận động vai. Nội soi cho phép mài các “gai” xương này, làm rộng khoang dưới mỏm cùng, lấy đi nguyên nhân chèn ép làm giảm đau khi mà các biện pháp điều trị khác không còn tác dụng.

Bệnh lý nhiễm trùng khớp vai. Với ưu điểm sử dụng nước để mổ nên khả năng bơm rửa khớp với số lượng nước lớn giúp giảm thiểu nguy cơ tái phát nhiễm trùng do vi trùng bị pha loãng trong khối lượng nước lớn.

Khâu lại sụn viền trên. Trong khớp vai có một sụn viền bám quanh ổ chảo cánh tay. Đây là tổn thương hay gặp ở những vận động viên chơi các môn phải sử dụng tay tư thế dang xoay ngoài nhiều như ném lao, ném đĩa, quần vợt... khiến sụn viền bị bong ra. Bệnh biểu hiện bằng việc bệnh nhân cảm thấy đau khi vận động xoay và dang tay. Đôi khi cảm giác đau không rõ ràng mà bệnh nhân chỉ cảm thấy mỏi cánh tay một cách nhanh chóng khi dang tay làm việc, khi gấp khuỷu nâng vật nặng. Chụp MRI cho thấy sụn viền bị bong ra khỏi chỗ bám ở bờ ổ chảo khớp vai. Việc khâu qua nội soi cũng dễ dàng, đem lại hiệu quả điều trị cao.