Kristen Stewart trong Personal Shopper

Nếu người ta đã từng chiếu Eternite, thì cũng bởi vì đó là phim của Trần Anh Hùng, còn với một phim plotless xa lạ thế này, quả là hiếm khi được xem trong rạp. Cũng không có gì ngạc nhiên khi số lượng suất chiếu của Personal Shopper hình như rất hạn chế, và càng chẳng lạ nếu nhiều fan của Twillight sẽ cảm thấy như bị lừa và đi ra khỏi rạp trong ngơ ngác.

Personal Shopper không phải là một phim tồi, tuyệt đối không

Một sự kết hợp độc đáo của phim tâm linh kinh dị (có cả jump scare), với phim thriller rùng rợn, gom lại những chuyện đáng sợ của cả đời thực lẫn cõi bên kia vào trong một tấm áo slice-of-life xoay quanh một Kristen Stewart.

Đây là điểm thành công thứ nhất của bộ phim. Cách xử lý thể loại này khiến cho không thể liệt Personal Shopper vào một dạng gì cụ thể, nhưng chắc cú 100% đây là phim dành cho các Liên hoan phim, dành cho một đối tượng khán giả đặc thù, thí dụ như tôi.

Bởi vì để có thể yêu được phim plotless / slice-of-life (tối giản tình tiết/lát cắt cuộc sống) dạng thế này, người xem phải loại bỏ được sự tò mò với các sự kiện, và chỉ tập trung vào việc khám phá từng chút một thế giới tâm tư của nhân vật thông qua những tiểu tiết vụn vặn của cuộc sống thường ngày.

Kristen Stewart trong Personal Shopper

Người xem nhất định phải có khả năng rũ bỏ cái tôi và ham muốn thấu cảm với người khác, dù là người hư cấu. Đương nhiên là cũng yêu cầu bộ phim và người đạo diễn phải tạo ra được một nhân vật có sức sống như thật, và ở đây là điểm thành công thứ hai, và cũng là bắt buộc, với Personal Shopper, bởi vì nếu không, phim hoàn toàn vô giá trị.

Cách kể chậm rãi bằng những cú máy và diễn xuất của Kristen là một phần, cái quan trọng là ngay từ trong một kịch bản tưởng chừng không có gì, lại mô tả rất nhiều và chính xác trạng thái tâm lý và các mối liên hệ xã hội đan xen.

Maureen thực sự sống như tôi hay bạn, dù cho trong phim có ma quái xuất hiện từ thế giới bên kia và những móc nối đen tối đằng sau thế giới phi đời thường của các ngôi sao hào nhoáng. Đấy là cái lôi cuốn tôi đi hết bộ phim này.

Nhưng tại sao Cannes không chọn Eternite?

Nhưng nếu đây là một bộ phim đã được đề cử Palm d'Or (Cành Cọ Vàng), và thắng giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại Liên hoan phim quốc tế Cannes cho một nhà làm phim đã ở tuổi lục tuần, thì cá nhân tôi... thất thất vọng.

Cannes đã không chọn Eternite của Trần Anh Hùng, nhưng đã chọn Personal Shopper. Nhà làm phim Olivier Assayas đã hoàn thành xuất sắc công việc của một storyteller (người kể chuyện) trong bộ phim này, nhưng sự chuẩn xác và bung phá với tư cách là film director (đạo diễn phim) thì thật sự chưa đạt.

Về tổng thể Olivier xây dựng ngôn ngữ hình ảnh cho phim ở mức đủ, cũng như nhiều phim tác giả của châu Âu khác, nhưng không có sự sáng tạo đáng chú ý nào cả, về điểm này trong Eternite có rất nhiều.

Kristen Stewart trong Personal Shopper

Nhưng cũng không nhất thiết ai cũng phải là một visual poet như Trần Anh Hùng, cái tai hại nhất và không dưới chục lần phá hỏng không khí phim đấy là không hiểu vì lý do gì, đạo diễn đã không có giải pháp vào cảnh và ra cảnh, khiến cho người dựng phải sử dụng fade out liên tục một cách vô nghĩa chỉ để lấp liếm các mối dựng tồi.

Cho nên về mặt kỹ thuật, thực sự tôi không thể thoả mãn được khi giải thưởng thì ghê gớm thế, và lại không hoàn thiện những cái nền tảng. 

Một vấn đề với phim plotless / slice-of-life đấy là mặc dù luôn là những trải nghiệm điện ảnh không tồi, nhưng rất khó để trở thành một bộ phim lớn. Bởi vì trong khi được thâm nhập vào thế giới nội tâm của nhân vật là một sự thú vị, thì chính vì tính cá nhân quá mạnh ấy mà sau khi khán giả bước ra khỏi thế giới ấy sẽ không đọng lại được nhiều.

Những bộ phim lớn nhất định phải đưa ra được những mệnh đề phổ quát chung ngay cả trong sự riêng tư.

Personal Shopper không phải là một phim lớn, thật đáng tiếc, vì lẽ này và cả những gì tôi đã nói ở đoạn trên. Nhưng nó cũng hoàn toàn đáng công đi xem cho những người yêu điện ảnh lâu năm. Chí ít cũng vì Kristen Stewart tuyệt đẹp.