Trong chưa đầy 2 tháng, Nhật Bản đã phải tổ chức bầu lại thủ tướng sau khi liên minh cầm quyền thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử hạ viện.

Theo Hãng tin Reuters, ông Shigeru Ishiba cuối cùng đã vượt qua cuộc bỏ phiếu ngày 11-11 với 221 phiếu ủng hộ trên tổng 465 ghế ở Hạ viện. 

Các nghị sĩ phải bỏ phiếu đến vòng thứ hai sau khi ông Ishiba và đối thủ Yoshihiko Noda, lãnh đạo Đảng Dân chủ lập hiến đối lập, không giành được đa số ủng hộ ở vòng đầu tiên.

"Hạ viện chỉ định ông Shigeru Ishiba... làm thủ tướng", Chủ tịch Hạ viện Fukushiro Nukaga tuyên bố, trong khi ông Ishiba cúi chào trong tiếng vỗ tay.

Thủ tướng Ishiba dự kiến công bố nội các mới vào cuối ngày hôm nay 11-11.

Như vậy ông Ishiba sẽ đứng đầu một chính phủ thiểu số, đồng nghĩa với việc ông sẽ đối mặt với bế tắc chính trị hoặc cần phải thỏa hiệp để thông qua các dự luật mới.

Ông Ishiba nhậm chức cách đây sáu tuần và đã tổ chức bầu cử sớm vào ngày 27-10, với hy vọng củng cố tầm ảnh hưởng chính trị của mình trên vai trò lãnh đạo Đảng Dân chủ tự do (LDP). 

Tuy nhiên sự bất mãn của cử tri đối với tình trạng lạm phát và vụ bê bối liên quan đến quỹ đen đã giáng một đòn chí mạng vào liên minh cầm quyền giữa Đảng Dân chủ tự do (LDP) và Đảng Công Minh (Komeito).

Với việc Hạ viện khóa mới được thành lập, chức danh thủ tướng cũng cần phải được bầu lại.

Dù để mất thế đa số nhưng liên minh LDP - Công Minh vẫn là phe chiếm nhiều ghế nhất tại Hạ viện.

"Để duy trì quyền lực, ông Ishiba cần phải thông qua ngân sách chính phủ vào mùa đông này. Điều đó có nghĩa là LDP sẽ phải nhượng bộ một số chính sách của mình để tìm kiếm sự hợp tác từ những đảng khác", ông Tomoaki Iwai, giáo sư danh dự tại Đại học Nihon, nhận định.

Theo Hãng tin AFP, ông Ishiba đang cố gắng sắp xếp một cuộc gặp với Tổng thống đắc cử Donald Trump của Mỹ vào cuối tháng này.

Các nhà phân tích cho rằng chính quyền mới của Mỹ có thể áp thuế mới đối với hàng hóa của Trung Quốc và Nhật Bản. Ông Trump cũng có thể yêu cầu Nhật Bản tăng chi tiêu quốc phòng hoặc thúc đẩy các công ty Nhật Bản mở rộng nhà máy của mình tại Mỹ.

"Chắc hẳn ông Ishiba là người cảm thấy đau đầu nhất sau chiến thắng của ông Trump", ông Hideo Kumano, nhà kinh tế trưởng tại Viện Nghiên cứu Dai-ichi Life, đánh giá.

Chính trị Nhật Bản gập ghềnh sau khi LDP thua bầu cử

Lần đầu tiên sau 15 năm, liên minh cầm quyền ở Nhật Bản mất thế đa số ở Hạ viện, mở đường cho phe đối lập chuyển hướng chương trình nghị sự của nước này.