Có thể nói số tiền mà mọi người trên khắp thế giới bỏ ra mỗi năm để mua thuốc diệt côn trùng không phải là con số nhỏ. Trong đó, loài gián là "kẻ thù truyền kiếp" khiến không ít người muốn trừ khử.

Thế mà những năm gần đây, nuôi gián đã trở thành một nghề thời thượng ở Trung Quốc. Nó đã trở thành "bảo bối" để hái tiền từ các công ty dược phẩm.

Trang trại gián lớn nhất thế giới

Hàng trăm trang trại nuôi gián mọc lên khắp Trung Quốc trong những năm qua. Loài côn trùng này đã trở thành nguồn nguyên liệu của nhiều sản phẩm y học và cũng là nguồn cung cấp protein làm thức ăn cho vật nuôi.

Tuy nhiên, không cơ sở nào sở hữu quy mô có thể địch lại một trang trại nuôi gián nằm ở Tây Xương, tỉnh Tứ Xuyên, tây nam Trung Quốc, theo báo South China Morning Post ngày 19-4.

Trang trại trên được vận hành bởi Tập đoàn dược Hảo Y Sinh (Gooddoctor Pharmaceutical Group) ở thành phố Thành Đô, cũng thuộc tỉnh Tứ Xuyên.

Trang trại nuôi gián lớn nhất thế giới này nuôi 6 tỉ con gián trưởng thành mỗi năm và sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý một số lượng "cư dân" khổng lồ trong nhiều năm qua lớn hơn cả dân số của loài người hiện nay.

Chính quyền tỉnh Tứ Xuyên trong một báo trình lên trung ương đầu năm nay cho biết gần 28.000 con gián trưởng thành/0,1m² được tạo ra tại trang trại trên mỗi năm. Đây là một phần của quá trình sản xuất một loại "thuốc chữa bệnh" được hàng triệu bệnh nhân ở Trung Quốc sử dụng.

Trang trại nuôi gián lớn nhất Trung Quốc của Tập đoàn dược Hảo Y Sinh ở Tây Xương - Ảnh: AFP

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử một số lượng gián nhiều "khủng khiếp" bị nhốt và nuôi trong một không gian như vậy. Chính quyền Tứ Xuyên nói rằng dự án đã đạt được rất nhiều "thành tựu khoa học và công nghệ" đến mức cơ sở trên đáng nhận được một giải khoa học cấp quốc gia.

"Lao tù" hiện đại bậc nhất

Theo một báo cáo của tờ Quang Minh Nhật Báo hồi năm 2011, khách tham quan phải mặc trang phục y tế được cấp để tránh mang mầm bệnh vào trang trại nuôi gián của Tập đoàn dược Hảo Y Sinh.

Gián ở "khắp nơi", từ các kệ nuôi cho tới sàn và trần nhà. Có rất ít người ở trong trang trại", tờ báo cho biết.

"Hãy nín thở và bạn sẽ chỉ nghe tiếng sột soạt. Khi nào ánh sáng chiếu qua, lũ gián sẽ chạy đi. Còn khi nào ánh sáng tắt đi, sẽ xuất hiện một âm thanh như thể gió lùa kẽ lá. Bạn cảm nhận như đang đứng sâu hoắm trong một rừng tre vào cuối thu", bài báo miêu tả.

Từng kệ nuôi gián dài và hẹp cứ nối đuôi nhau lấp đầy không gian của một tòa nhà nhiều tầng ở trang trại trên, bằng cả kích thước của hai sân bóng. Xếp dọc những kệ này là các dụng cụ chứa thức ăn và nước uống.

Sống quanh năm ở một cái nơi ẩm, ấm và tối tăm, bọn gián có đầy sự tự do để "vui chơi", tìm thức ăn và sinh sản. Tương tự chốn lao tù, nơi đây có hẳn những quy định nghiêm ngặt đối với những ai muốn tham quan. Từ khi sinh ra cho tới chết, những "cư dân" ở đây chưa bao giờ thấy ánh mặt trời.

Cơ sở này đạt năng suất "vô địch" một phần vì được quản lý bởi một hệ thống "sản xuất thông minh" có sử dụng các thuật toán trí tuệ nhân tạo (AI).

Hệ thống này thu thập và phân tích hơn 80 loại dữ liệu lớn, bao gồm độ ẩm, nhiệt độ, chuỗi cung cấp thức ăn và tiêu thụ. Nó cũng giám sát các thay đổi chẳng hạn đột biến gien và những thay đổi này sẽ ảnh hưởng tới tốc độ sinh trưởng của gián như thế nào.

Tiến sĩ Zhang Wei, một nhà nghiên cứu ở Đại học Chiết Giang tham gia phát triển hệ thống trên, nhận định: "Trên thế giới chẳng có hệ thống nào sánh được với nó. Hệ thống này sử dụng một số giải pháp độc nhất vô nhị để giải quyết một số vấn đề độc nhất vô nhị". Ông Trương xác nhận việc sử dụng công nghệ AI trong dự án trên, nhưng từ chối cung cấp chi tiết.

Bên trong một trang trại nuôi gián ở Trung Quốc - Ảnh: SOHU

Dược liệu "hái ra tiền"

Theo báo cáo của chính phủ Trung Quốc, trang trại trên đã thu về số lợi nhuận 4,3 tỉ nhân dân tệ (684 triệu USD) trong các năm qua bằng việc sản xuất một loại "chất lỏng chữa bệnh" hoàn toàn được chiết xuất từ gián.

Khi đạt kích thước và trọng lượng mong muốn, gián sẽ được đưa vào máy và nghiền nát để tạo ra một loại chất lỏng có "hiệu quả vượt trội" để trị đau bao tử và các bệnh khác. Loại chất này có màu giống màu trà, vị ngọt nhẹ và có mùi tanh.

Hơn 40 triệu bệnh nhân bị các chứng bệnh về hô hấp, dạ dày…đã được chữa trị dứt điểm bằng việc uống loại thuốc này theo đơn của bác sĩ kê. Báo cáo chính thức cho biết trang trại trên đã bán loại thuốc trên cho hơn 4.000 bệnh viện trên toàn quốc.

Gián là một thành phần được dùng trong nhiều phương thức cổ truyền của Trung Quốc hàng ngàn năm qua. Đặc biệt ở các vùng nông thôn thuộc miền nam Trung Quốc, người ta vẫn còn trộn gián với tỏi để trị sốt cho trẻ em hoặc trị đau bao tử.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn tỏ ra hoài nghi về công dụng chữa bệnh của loài gián. "Đó không phải là thuốc chữa bách bệnh. Nó không có tác dụng thần kỳ để trị mọi loại bệnh" - một nhà nghiên cứu tại Học viện khoa học y tế Trung Quốc (CAMS) ở Bắc Kinh bình luận.

Trong một cảnh báo, Giáo sư Zhu Chao Dong - nhà khoa học dẫn đầu trong nghiên cứu quá trình tiến hóa của côn trùng tại Viện Động vật học thuộc Học viện Khoa học Trung Quốc ở Bắc Kinh, nói rằng đó sẽ là một "tai ương" nếu hàng tỉ con gián đột ngột được thả vào môi trường.

Đối với gần 800.000 người dân của Tây Xương, một thảm họa như vậy sẽ vô cùng tồi tệ, ông Zhu nói. Hơn nữa, trang trại trên còn nằm gần sân bay Thanh Sơn của Tây Xương.

"Nhiều lớp bảo vệ phải được triển khai và có tác dụng để ngăn ngừa một thảm họa bất ngờ" - vị chuyên gia nhắc nhở. Ông cho biết loài gián sinh sôi nảy nở rất nhanh trong môi trường thích hợp. Với khí hậu ấm và lượng mưa thích hợp ở Tây Xương, điều này là khả dĩ.

Cũng có những lo ngại về quy mô sản xuất quá "khủng" và các công nghệ được sử dụng ở trang trại trên. Người ta cho rằng chúng sẽ kích thích sự tiến hóa của loài gián và có thể tạo ra những con "siêu gián" với kích thước và những đặc điểm bất thường.