Theo bác sĩ Cao Thị Như - Trung tâm thận tiết niệu và lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai, đây là tình trạng nước tiểu có dưỡng chấp, thành phần chủ yếu là triglycerid gọi là dưỡng chấp niệu.

Dấu hiệu nhận biết bệnh

Dưỡng chấp là dịch dinh dưỡng có thành phần chủ yếu là triglycerid, este của 3 acid béo gắn với nhân glycerol, một ít cholesterol và protein. Vì chứa nhiều lipid nên dưỡng chấp có màu trắng sữa. Chế độ ăn càng nhiều mỡ thì nước tiểu dưỡng chấp càng rõ màu.

Nguyên nhân nước tiểu dưỡng chấp là do có sự thông thương giữa ống bạch mạch với hệ thống đường dẫn niệu trên bẩm sinh, hoặc là biểu hiện của tắc ống bạch mạch cao trên thận do giun chỉ hoặc tắc do bệnh lý khác như chèn ép.

Bệnh thường xảy ra ở những người trong độ tuổi lao động (20-50 tuổi). Người bệnh có thể bị sốt nhẹ do nhiễm khuẩn kèm theo, số còn lại ít có biểu hiện gì đặc biệt.

Bệnh diễn biến âm thầm nên nhiều người không để ý cho đến lúc thấy nước tiểu có màu trắng đục như sữa hoặc như nước vo gạo, để lâu sẽ đông lại như thạch, có khi lẫn cả máu.

Nếu có kèm theo tiểu ra máu, nước tiểu sẽ có màu nâu đậm (màu sô cô la). Nước tiểu đục tăng lên sau khi ăn vài giờ, nhất là các bữa ăn có nhiều mỡ, thịt, cá, trứng hoặc khi vận động nhiều, mạnh thì tiểu dưỡng chấp có thể tăng lên, tuy vậy một số trường hợp tiểu dưỡng chấp không liên quan gì đến sự vận động.

Tiểu dưỡng chấp thường xuất hiện từng đợt, có thể tự ổn định, vì vậy có thể làm cho người bệnh hiểu nhầm là bệnh đã khỏi.

Bệnh có nguy hiểm?

Để xác định có mắc tiểu dưỡng chấp hay không, người bệnh cần làm xét nghiệm dưỡng chấp niệu (định lượng hoặc định tính), siêu âm ổ bụng, nội soi bàng quang, chụp cắt lớp hệ tiết niệu, X-quang hệ thống bạch mạch hoặc chụp X-quang bể thận - niệu quản ngược dòng (chụp UPR), xét nghiệm ký sinh trùng…

Các phương pháp điều trị sẽ dựa trên nguyên nhân sinh bệnh. Nếu do giun chỉ: Điều trị nội khoa, điều chỉnh chế độ ăn giàu protein, ít chất béo kèm thuốc điều trị giun chỉ và ấu trùng giun chỉ.

Can thiệp bơm nitrat bạc 0.5% nhằm bít sự thông thương giữa ống bạch mạch với hệ thống đường dẫn niệu trên.

Ngoài ra có thể can thiệp bằng ngoại khoa để giải quyết vấn đề hiện tượng rò rỉ ống bạch mạch và đài bể thận.

Theo bác sĩ Như, tiểu dưỡng chấp tuy không phải là bệnh cấp cứu hoặc nghiêm trọng nhưng gây tâm lý sợ hãi cho người bệnh cũng như cho những người xung quanh khi nhìn thấy nước tiểu đục trắng như sữa hoặc đỏ đục như máu.

Nếu tiểu dưỡng chấp nặng thường xuyên, dần dần người bệnh sẽ bị suy kiệt, nhiễm khuẩn tiết niệu, viêm thận bể thận, rối loạn tự miễn dịch và chết do xơ gan, lao phổi, suy dinh dưỡng...

"Vì thế khi thấy nước tiểu đục có váng mỡ, hoặc đục như nước rửa thịt, đặc biệt tăng lên nhất là sau khi ăn nhiều thịt, sữa, trứng..., bệnh nhân nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc", bác sĩ Như khuyến cáo.

Tự 'bắt bệnh' qua màu sắc, mùi nước tiểu

Mặc dù màu sắc và mùi nước tiểu ít có ý nghĩa chẩn đoán xác định bệnh, nhưng cũng là dấu hiệu phát hiện nhiều bệnh lý khác nhau. Do vậy, nếu bỗng nhiên thấy màu nước tiểu bất thường và có mùi lạ nên sớm đến bệnh viện để kiểm tra.