Ở đây không chỉ có phong cảnh sơn thủy hữu tình mà còn có rất nhiều món ăn đậm đà bản sắc của vùng quê xứ Nghệ.

Khi nói đến các món ăn xứ Nghệ người ta không thể không nói đến nhút Thanh Chương. Thành ngữ có câu: "Nhút Thanh Chương, tương Nam Đàn" là để nói lên hai món ăn đặc sắc nơi đây.

Ở Nghệ An và Hà Tĩnh có rất nhiều nơi làm nhút nhưng nhút ngon nhất, nổi tiếng nhất vẫn là nhút do người dân Thanh Chương làm ra tại đất Thanh Chương.

Để làm được một vại nhút không đơn giản như nhiều người vẫn nghĩ. Trước hết phải có nguyên liệu. Chọn vại để muối nhút là một trong những khâu quan trọng hàng đầu. Vại phải là vại sành được nung chín đều, không bị rò rỉ. Người dân làm nhút chỉ gõ vào vại là biết vại làm nhút tốt hay không. Tiếp theo là phải có muối trắng không trộn Iôt, nếu dùng muối Iôt thì nhút sẽ không ngon và nhanh hỏng. Mít để làm nhút phải là những quả mít xanh còn non, hạt còn mềm.

Mít xanh sau khi hái trên cây xuống gọt sạch vỏ rửa sạch mét (mủ), bỏ vào nong hoặc nia. Băm nhỏ rồi dùng bào gỗ hoặc dao thái thành sợi mỏng, đem ngâm nước lã khoảng một ngày. Sau đó vớt ra rửa sạch để ráo nước và tiến hành muối. Rải sợi mít ra rắc muối hạt lên và dùng tay vò kỹ để muối thấm đều vào sợi mít. Tiếp theo cho vào vại cùng với gia vị là mía cây róc vỏ chẻ nhỏ, lá gừng và củ sả.

Cho vào vại xong, dùng vỉ đan bằng tre hoặc nứa đậy lên rồi dùng bục gỗ hoặc hòn đá rửa sạch dằn lên để giữ cho nhút không nổi lên khỏi mặt nước. Nếu để nhút nổi lên khỏi mặt nước nhút sẽ bị đen và hư. Dùng miếng vải đậy lên miệng vại tránh bụi bẩn rơi vào, để khoảng bốn năm ngày là ăn được. Có một cách làm nhút nữa là những quả mít chín sau khi ăn hết múi còn lại xơ dùng dao cắt ra nhồi với muối, rồi cho vào vại hoặc mo cau gói lại cũng thành nhút.

Nhút chế biến được rất nhiều món, bốc từ trong vại ra vắt khô nước chấm với nước mắm tỏi ớt đã có một món nhút rồi. Nhút cũng có thể làm gỏi xào hoặc nấu canh. Món gỏi ta chỉ cần có lạc (đậu phộng) rang giã nhỏ, rau thơm và bánh tráng cùng với gia vị nước mắm, tỏi, ớt, bột ngọt và đường trộn với nhút. Cá đồng đem nấu canh với nhút sẽ có món canh chua. Mùa hè đi làm đồng về ăn có món canh chua này để giải nhiệt.

Ngày xưa, làm nhút chỉ là để dự trữ món ăn quanh năm của người dân nơi đây nhưng bây giờ nhút đã trở thành món ăn đặc sản. Khách từ nơi khác đến hoặc người con quê hương Thanh Chương đi xa về đều muốn được thưởng thức món nhút. Hơn thế nữa nhút Thanh Chương bây giờ còn trở thành món quà quê hương cho người phương xa!

Phóng to Áo Trắng số 22 (ra ngày 15-04-2008) hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.