TT - Vóc dáng cao gầy, đội chiếc mũ bêrê và đeo một cặp kính tròn, Freddy Nadolny Poustockine đích thị là một họa sĩ ngay từ cái nhìn đầu tiên. Chính xác hơn, anh là một họa sĩ vẽ truyện tranh dành cho người lớn đến từ Pháp. Anh đang ở TP.HCM để thực hiện một dự án truyện tranh dài hơi về VN.

Phóng to

Hình vẽ một cậu bé đi bắt cá ở Long An trong dự án truyện tranh về Việt Nam - Ảnh: keokyniem.cannalblog.com

"Kẹo kỷ niệm" là tên trang blog cá nhân của Freddy (keokyniem.canalblog.com), nơi ghi lại những ký ức xưa, những kỷ niệm trong quá khứ mà anh từng trải qua. Ở đó, mỗi kỷ niệm sẽ trở về trong từng viên kẹo ngọt mà anh hay nhấm nháp.

Vẽ lại ký ức

Freddy có cha là người Ukraine, mẹ người Pháp. Sự nghiệp vẽ tranh của anh bắt đầu năm 23 tuổi mà theo lời anh là "quá muộn", bởi trước đó anh còn bận phải suy nghĩ xem mình nên trở thành một họa sĩ hay một... vũ công. Tốt nghiệp Trường nghệ thuật trang trí Strasbourg, anh bắt đầu công việc của một họa sĩ vẽ truyện tranh trong căn phòng 9m² ở một con phố yên tĩnh.

Từ khung cửa sổ của căn phòng, anh bắt đầu vẽ về những gì xảy ra xung quanh mình, những gì ở bên ngoài khung cửa, những ước muốn tuổi thơ, những nhân vật siêu anh hùng... Freddy đi theo lối vẽ truyện tranh trừu tượng, ở đó những bức tranh sẽ là những ký ức về quá khứ, những mộng tưởng tương lai hay chỉ là những ý nghĩ bất chợt của hiện tại, rồi lời thoại sẽ dẫn dắt đến một chủ đề cụ thể.

Nó gần giống như, theo lời Freddy, một phim âm bản của bộ não con người, với hai màu đen - trắng chủ đạo, nơi ta có thể nhìn thấy những luồng ý nghĩ phức tạp đan xen vào nhau. Ðó là thể loại truyện tranh dành cho người lớn xem, rồi ngẫm, rồi nhớ lại hay liên tưởng đến một điều gì đó khác. Một số tác phẩm của anh thuộc dạng này đã được Futuropolis xuất bản như La Coline empoisonee, nhiều tập truyện We all go down, bộ sưu tập truyện ngắn mang nhãn Bruxellois Corpus...

Mới đây khi đang ngồi trong một quán cà phê ở Sài Gòn, Freddy nhẩm hát theo một ca khúc Pháp tình cờ được chủ quán bật lên. Nhân vật trong ca khúc đó tên Aline, gợi cho anh nhớ đến một nhân vật trong một cuốn sách của mình cũng tên Aline. Aline của Freddy là một cậu bé nghịch ngợm nhưng rất đa cảm, giành xem tivi rồi đánh nhau với anh trai, rồi lại đi lạc trong những giấc mơ bất tận.

Aline thích một cô bé người Campuchia ở cùng trường. Ngày nọ, cô bé ấy đột nhiên biến mất khiến Aline vô cùng băn khoăn. Cậu bé quyết định đi tìm cô bé trong những cánh rừng, trong những giấc mơ... Aline gần như là một phần tuổi thơ của Freddy. Khi vẽ lại Aline, Freddy đã gom lại những lát cắt tuổi thơ của mình.

Có vài chi tiết không thể nào nhớ hết hay bị phai mờ theo thời gian, anh bèn gọi điện cho thầy giáo cũ để hỏi xem chuyện đó đã từng xảy ra hay chưa. Freddy cho rằng kỷ niệm dù là buồn hay vui, hạnh phúc hay đau khổ thì cũng sẽ là một phần đời không thể tách rời trong mỗi chúng ta. Một lúc nào đó chúng sẽ trở về bất chợt và ta nên nhẹ nhàng cảm nhận như đang nhấm nháp từng viên kẹo ngọt ngào.

Cảm hứng Việt Nam

Freddy từng đi du lịch khắp châu Á. Anh có một ấn tượng sâu sắc với những gì thuộc về huyền bí phương Ðông. Anh vẽ nhiều những khuôn mặt châu Á với làn da vàng, tóc đen, thân hình nhỏ bé, những vị thầy tu, những ngôi đền, những cánh rừng nhiệt đới ẩm ướt, những đồng lúa mênh mông... Với VN, lần này là lần thứ năm anh đến, kể từ lần đầu tiên vào năm 2002.

Mỗi lần như vậy anh ở lại khoảng vài tháng, chỉ để ngắm nhìn và cảm nhận cuộc sống, văn hóa, con người nơi đây. Trong blog "Kẹo kỷ niệm", Freddy dành nhiều bài viết, hình ảnh và tranh vẽ để bày tỏ một góc nhìn VN, mà cụ thể hơn là Sài Gòn, đầy thú vị. Ðó là hình ảnh những em bé mưu sinh trong đêm mà anh gọi là "Những con mèo con của Sài Gòn", hay một cậu bé tên Hiếu trong "Một chiều thấy em ngang công viên", hay "Một cuộc đời trong nước đục", hay "Ði bắt cá"...

Có điều gì đó trở nên thân quen với Freddy sau mỗi lần đến và đi như vậy. Nên giờ anh gọi là "trở về VN". Lần trở về này sẽ kéo dài trong bốn tháng nhờ một học bổng về văn hóa mà anh có được từ Pháp, để thực hiện một dự án truyện tranh về VN.

Tác phẩm này hiện vẫn chưa có tên chính thức, nhưng trong đó sẽ có những hoài niệm về quá khứ, những góc nhìn về cuộc sống thành thị, những khung cảnh tuyệt đẹp của ba miền, những câu chuyện được nghe kể trong dân gian, những cảm nhận của một người nước ngoài về đất nước và con người VN... Dự án này sẽ được thực hiện bằng song ngữ Pháp - Việt, với sự cộng tác của những người bạn VN. Và lần này sách đang được vẽ bên khung cửa sổ của một căn phòng 12m² gần cầu Bông(TP.HCM).

Freddy tự nhận mình "đẹp trai", thích nghe nhạc xưa và nhạc Trịnh, thích uống cà phê đá và ăn bánh cuốn, không sợ hột vịt lộn nhưng ghét sầu riêng. Anh phát âm những từ này bằng tiếng Việt khá rõ, bởi dạo gần đây lúc nào cũng kè kè bên mình cuốn từ điển Pháp - Việt. Freddy mong một ngày nào đó khi đến góc đường quen, anh có thể hiểu được câu chuyện của bà bán gánh hàng rong bằng chính thứ tiếng của bà.

Ðó cũng là những khoảnh khắc khi cuộc sống đi qua, thời gian đi qua, Freddy gọi là "kẹo kỷ niệm" và sẽ giữ lại tất cả qua từng nét vẽ.

HOÀNG OANH

Freddy Nadolny Poustockine sẽ có buổi ra mắt tác phẩm truyện tranh The poisoned hill (bản tiếng Việt và tiếng Anh) tại nhà sách Nam Phong (84 Hồ Tùng Mậu, Q.1, TP.HCM) lúc 18g ngày 21-6. Đó là cuốn sách anh đã xuất bản tại Pháp với nội dung kể về số phận những con người sống trên một ngọn đồi trồng xoài ở Campuchia bị quân Khmer Đỏ tàn phá. Ngoài ra, anh sẽ tham gia triển lãm sách và hướng dẫn mọi người vẽ truyện tranh trong chương trình nghệ thuật Esperantopolis do Tổng lãnh sự quán Pháp tại TP.HCM tổ chức vào ngày 24-6 tại 30 Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM), vào cửa tự do. Phóng to Freddy Nadolny Poustockine - Ảnh: M.T. Le