Chung cư Tecco Tower Tham Lương xây không phép đã bị đình chỉ thi công - Ảnh: D.N.Hà

TP.HCM có cả một hệ thống kiểm tra, xử lý các công trình xây dựng không phép, sai phép. TP cũng có quy chế phối hợp trong quản lý trật tự xây dựng, vậy mà vẫn tồn tại chuyện công trình lớn xây không phép chậm được xử lý.

Mới đây, một công trình xây dựng không phép vừa được phát hiện. Đó là chung cư Tecco Tower Tham Lương (P.Tân Thới Nhất, Q.12, TPHCM, do Công ty cổ phần đầu tư xây dựng và ứng dụng công nghệ mới làm chủ đầu tư).

Dự án gồm ba block chung cư, cao 15 tầng với 800 căn hộ và chủ đầu tư đã xây không phép đến sàn tầng 5, diện tích gần 11.000m².

Vụ việc được UBND P.Tân Thới Nhất và đội thanh tra địa bàn Q.12 (thuộc Sở Xây dựng TP.HCM) phát hiện vào ngày 22-8-2014, khi chủ đầu tư xây hoàn thành phần móng và một số cột.

Nhưng sau đó chủ đầu tư vẫn tiếp tục thi công đến giữa tháng 10-2014, tức hai tháng sau khi vụ việc được phát hiện.

Trả lời Tuổi Trẻ (ngày 1-11-2014), lãnh đạo UBND P.Tân Thới Nhất cho rằng cán bộ được phân công theo dõi hiểu rằng chủ đầu tư có thiết kế cơ sở thì có thể triển khai công trình, không cần phải có giấy phép xây dựng nên vẫn để công ty tiếp tục xây dựng.

Chủ đầu tư “nhầm” đã đành, nhưng sao ngay cả cán bộ được phân công quản lý về mặt chuyên môn cũng nhầm lẫn?

Chưa hết, TP.HCM có cả một hệ thống kiểm tra, xử lý các công trình xây dựng không phép, sai phép: từ cán bộ phụ trách địa bàn phường xã cho đến lực lượng thanh tra xây dựng địa bàn quận huyện, đội thanh tra cơ động (thuộc Thanh tra Sở Xây dựng).

Lọt “cửa” UBND phường xã thì còn đội thanh tra địa bàn quận huyện. Lọt qua được quận huyện thì còn thanh tra cơ động thuộc Thanh tra Sở Xây dựng.

Vậy mà một chung cư xây đến sàn tầng thứ 5, thời gian thi công kéo dài vẫn lọt qua các “cửa” một cách dễ dàng, không được ngăn chặn ngay từ đầu. Rõ ràng việc giám sát, xử lý của cơ quan chức năng có vấn đề.

Tuy nhiên, khi nói về trách nhiệm xử lý chung cư này, Sở Xây dựng cho rằng trách nhiệm xử lý công trình xây dựng không phép thuộc UBND phường và quận (Tuổi Trẻ Online ngày 30-10-2014). Phải chăng ở đây có sự đùn đẩy trong trách nhiệm?

Đã từng xảy ra trường hợp: một nhà kho tại P.Tân Tạo A, Q.Bình Tân, TP.HCM xây dựng sai phép từ tháng 4-2011 nhưng không được phát hiện.

Tháng 1-2014, chủ đầu tư tiếp tục dùng giấy phép xây dựng cũ của công trình trên để xây thêm một nhà kho khác. Đến tháng 6-2014, vụ việc mới được cơ quan chức năng phát hiện với tổng diện tích xây dựng không phép hơn 1.200m².

Thế nhưng việc xử lý công trình lại nhùng nhằng giữa phường và quận: UBND phường cho rằng đây là công trình xây dựng sai phép, thuộc thẩm quyền xử lý của đội thanh tra xây dựng địa bàn Q.Bình Tân (thuộc Sở Xây dựng TP quản lý).

Trong khi đó, đội thanh tra xây dựng địa bàn Q.Bình Tân cho rằng đây là công trình không phép, thuộc thẩm quyền xử lý của UBND phường. Cho đến khi UBND quận lập tổ công tác, xác định đây là hành vi xây dựng không phép thì UBND phường mới bắt tay xử lý.

Trước đây, TPHCM có hai lực lượng thanh tra xây dựng: một thuộc Sở Xây dựng và một lực lượng thuộc UBND quận huyện, cùng có thẩm quyền kiểm tra, xử lý công trình không phép, sai phép.

Thế nhưng khi phát hiện công trình xây dựng vi phạm, hai bên lại đổ lỗi cho nhau, khiến cho việc xử lý kéo dài, rơi vào tình thế đã rồi. Không ít công trình xây dựng vi phạm được tồn tại với “kiểu” xử lý như vậy.

Vậy nên, UBND TP.HCM đã ban hành quyết định 58/2013 vào ngày 18-12-2013 về quy chế phối hợp quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn TP.

Nội dung quyết định 58 đã quy trách nhiệm của UBND phường xã, Thanh tra Sở Xây dựng TP trong việc kiểm tra, phát hiện, xử lý từng loại công trình xây dựng vi phạm.

Ngoài ra, việc tổ chức lại lực lượng thanh tra xây dựng theo quy định của Chính phủ (tất cả lực lượng thanh tra xây dựng do sở xây dựng trực tiếp quản lý) cũng nhằm hoàn thiện lực lượng này, giúp bộ máy hoạt động tốt hơn, kiểm soát tốt hơn các công trình xây dựng không phép, sai phép.

Quy chế này đã áp dụng gần một năm, vì sao khi xảy ra các công trình vi phạm xây dựng, trách nhiệm các bên liên quan vẫn còn “nhùng nhằng”?