Các chương trình tự động (bot) truy cập vượt cả con người - Ảnh minh hoạ: Campaign Asia

Báo cáo thường niên về lượng truy cập website 2016 từ bot (*) công bố bởi Incapsula cho thấy hơn phân nửa tổng lượng truy cập vào nhiều website trên Internet năm 2016 có nguồn từ các chương trình tự động (bot) thay vì "lướt web" bởi con người.

Cụ thể, chỉ có 48,2% lượng truy cập đến từ con người, còn 51,8% truy cập thực hiện bởi các chương trình tự động (hay còn gọi là bot). Đây là một con số không nhỏ, tuy nhiên, quan trọng và đáng chú ý hơn, chỉ khoảng 23% lương truy cập của bot tạo ra đến từ "bot sạch" như hệ thống theo dõi lưu lượng, bot thu thập dữ liệu mang mục đích thương mại hay bot của các công cụ tìm kiếm lùng sục trong các ngóc ngách của những website. Đáng tiếc chúng chỉ chiếm gần 1/3 so với lượng truy cập từ "bot xấu" rất đông và nguy hiểm.

"Bot xấu" có các thành viên chính gồm các công cụ tạo truy cập của hacker, những kẻ phát tán truy cập "rác" (spammer) và thành viên thứ ba đóng góp phần lớn lượng truy cập "rác" (vô giá trị) vào các website là "những thây ma".

"Những thây ma" không mới, họ là những người dùng Internet có thực nhưng bị đánh cắp định danh, bị chiếm quyền kiểm soát tài khoản hay thiết bị, từ đó, bị điều khiển truy cập vào các website mà không hề hay biết. Tin tặc thường dùng những "thây ma" để tấn công-từ chối-dịch vụ (DDoS) làm nghẽn hoạt động của các hệ thống website, hoặc để gia tăng doanh thu xem quảng cáo trực tuyến, thu về hàng triệu USD.

Về "bot sạch", những "bọ tìm kiếm" (crawler) của các công cụ tìm kiếm (search engine) và "bot gia công" (feed fetcher) Facebook đóng góp phần lớn. Trong năm 2016, Facebook tung ra chương trình đọc tin tức, nội dung website ngay trong trình duyệt tích hợp của mạng xã hội Facebook, cả phiên bản web lẫn ứng dụng, và công việc "thu gom" nội dung do các "bot gia công" thực hiện.

Imperva Incapsula cho biết website càng lớn thì lượng truy cập đa phần là từ người dùng thật, trong khi các website nhỏ và trung dễ làm mồi cho những truy cập "ảo" từ bot.

Cuộc giằng co giữa người và bot thay đổi trong hai năm qua. Lưu lượng truy cập website năm 2015 phần lớn thuộc về con người nhờ vào xu hướng đăng tải (upload) và chia sẻ video bùng nổ. Tuy nhiên, dù xu hướng này tiếp tục phát triển trong năm 2016 nhưng bot đã chiếm ưu thế hơn. Cụ thể là các con số như trên.

(*) Imperva Incapsula Bot Traffic Report ghi nhận dữ liệu từ 16,7 tỉ lượt truy cập (visit) vào 100.000 tên miền website được chọn ngẫu nhiên.

Truy cập từ di động (mobile) vượt desktop

Lượng truy cập từ các thiết bị di động (mobile) như điện thoại thông minh (smartphone) và máy tính bảng (tablet) lần đầu tiên vượt lượng truy cập từ máy tính để bàn (desktop) vào tháng 11-2016 với 50,36% (theo StatCounter).

* Xem: Di động lần đầu chiếm lĩnh lượng truy cập Internet

Theo dự báo mới nhất của Cisco công bố, lưu lượng truy cập từ di động tạo ra tăng đến 39 lần so với hiện tại vào năm 2021.

Smartphone (bao gồm cả smartphone màn hình lớn hay còn gọi phablet) chỉ chiếm 45% trong tổng số thiết bị di động và kết nối trong năm 2016 nhưng đại diện cho 81% lưu lượng truy cập di động. Năm 2016, điện thoại thông minh (smartphone) tạo ra 1.614 MB lưu lượng dữ liệu di động hàng tháng, gấp 48 lần so với dữ liệu tạo ra từ điện thoại di động cơ bản (33 MB/tháng).

Đáng chú ý, xem video trên di động chiếm đến 60% tổng lưu lượng dữ liệu di động năm 2016. 

Số lượng máy tính bảng (tablet) tăng 26%, 184 triệu tablet. Máy tính di động tăng 8%, 136 triệu thiết bị.

Ngoài smartphone và tablet, nhóm thiết bị di động còn có thiết bị đeo thông minh (wearable) với số lượng tầm 325 triệu thiết bị. Trong đó, 11 triệu thiết bị có nhúng chip kết nối mạng Internet.

* Xem chi tiết báo cáo Cisco Mobile Visual Networking Index 2016 - 2021