PC64 Công an TP.HCM kiểm tra bãi xe của một cơ sở cầm đồ tại quận Bình Tân - Ảnh: A.X.

Hiện nay trên địa bàn TP.HCM có hơn 2.500 cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ. Trong đó có 660 doanh nghiệp và khoảng 1.900 hộ kinh doanh với trên 5.200 người tham gia hành nghề.

Cơ quan chức năng xác định một số nơi là “sân sau” của những băng nhóm “tín dụng đen”, cho vay lãi nặng, thu nợ theo kiểu “luật rừng”. Ngoài ra, dịch vụ cầm đồ còn là nơi các đối tượng cướp giật, trộm cắp tìm đến để tiêu thụ tài sản...

Quá dễ dãi

Khoảng 22g ngày 10-5, chúng tôi đến “phố cầm đồ” trên đường Nguyễn Duy Trinh (Q.2).

Ghé vào tiệm cầm đồ LP, chúng tôi yêu cầu cầm chiếc xe máy do người khác đứng tên. Một nhân viên ngó qua chiếc xe rồi phán: “Cầm được 5 triệu, lãi suất 15.000 đồng/ngày, 450.000 đồng/tháng”.

Nếu chúng tôi đồng ý với lãi suất trên, giao dịch sẽ diễn ra, đồng nghĩa tiệm cầm đồ này vi phạm ít nhất hai lỗi: nguồn gốc tài sản không rõ ràng và lãi suất vượt quá quy định.

Sáng 11-5, tại tiệm cầm đồ KD trên quốc lộ 1K (Q.Thủ Đức), chúng tôi được nhân viên ở đây định giá chiếc xe “không chính chủ” chỉ 2 triệu đồng. Chúng tôi hỏi lãi suất bao nhiêu, chủ tiệm tỏ ra ngạc nhiên: “Ủa, có quay lại à? Nếu không bỏ thì lãi suất 200.000 đồng/tháng”.

Cũng với chiếc xe trên, tiệm cầm đồ HP trên đường Lê Văn Duyệt (Q.9) lại đồng ý cầm 4 triệu đồng, lãi suất 360.000 đồng/tháng.

Tại một số tiệm cầm đồ ở Q.9, Thủ Đức hầu như nơi nào cũng nhận cầm xe với thủ tục đơn giản, dù quy định cấm nhận những tài sản không rõ nguồn gốc...

Theo tìm hiểu, tại các tiệm cầm đồ, nếu tài sản của khách không rõ nguồn gốc sẽ được đưa đến một nơi khác để cất giữ (nếu để tại tiệm sẽ bị cơ quan chức năng kiểm tra, phạt nặng).

Quá thời hạn trả lãi lẫn gốc, số tài sản này sẽ được “thanh lý” bằng “bùa” lại (xóa vết tích) rồi bán ra ngoài kiếm lời. Đã có rất nhiều người vô tình ham rẻ mua phải loại tài sản này để rồi sau đó liên lụy đến pháp luật.

Ông Ch., chủ một tiệm cầm đồ ở Gò Vấp, cho biết tỉ lệ khách đến cầm rồi bỏ luôn rất cao (50%), vì không có khả năng chuộc hoặc tài sản đó là do trộm cắp, cướp giật mà có. Mặc dù biết rõ tài sản không rõ ràng nhưng nhiều nơi vẫn nhận cầm cố mà không cần ghi biên nhận.

Một số tiệm cầm đồ được sử dụng như một “sân sau” để hoạt động “tín dụng đen”, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Ông Ch. thừa nhận ngoài cầm đồ, tiệm của ông có những “dịch vụ làm ăn” khác.

Nhiều vi phạm

Theo quy định tại nghị định 72/2009/NĐ-CP và thông tư 33/2010/TT-BCA, dịch vụ kinh doanh cầm đồ phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh trật tự do công an cấp quận huyện cấp.

Mặc dù pháp luật đã có những quy định khá chặt chẽ trong quản lý hoạt động kinh doanh dịch vụ cầm đồ nhưng vi phạm xảy ra liên tục. Một số tiệm cầm đồ vừa là nơi tiêu thụ “hàng bay” (hàng do cướp giật, trộm cắp, lừa đảo mà có) vừa là nơi tiềm ẩn nhiều loại tội phạm khác.

Đại tá Nguyễn Văn Dung, trưởng Phòng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (PC64) Công an TP.HCM, cho biết từ đầu năm 2016 đến nay PC64 phối hợp công an các quận huyện rà soát, lập danh sách các cơ sở cầm đồ có biểu hiện phức tạp, có yếu tố nước ngoài, các băng nhóm thuộc các tỉnh thành khác vào TP núp bóng làm ăn...

Qua 43 đợt kiểm tra, PC64 phát hiện 26 trường hợp vi phạm. Trong năm 2015, PC64 và công an các quận huyện phát hiện 430 trường hợp vi phạm, xử phạt hành chính khoảng 1,2 tỉ đồng.

Theo ông Dung, nhiều cơ sở do hám lợi mà bỏ qua các quy định của pháp luật trong kinh doanh. Các lỗi vi phạm phổ biến: tài sản không rõ nguồn gốc, lãi suất cao hơn quy định, không ghi vào sổ, không CMND, để đồ vật tài sản ngoài địa điểm kinh doanh... Thậm chí có nhiều trường hợp vi phạm cầm cố tài sản không có giấy tờ sở hữu hoặc hoạt động chui, không có giấy chứng nhận an ninh trật tự...

Theo kế hoạch, thời gian tới PC64 sẽ tiếp tục tăng cường kiểm tra, xử lý các sai phạm trong hoạt động kinh doanh dịch vụ cầm đồ.

Ngoài ra, phòng phối hợp với các cơ quan chức năng rà soát những dịch vụ cầm đồ có dấu hiệu “liên minh ma quỷ”, tiềm ẩn những đường dây phạm tội để có biện pháp xử lý... Tùy theo tính chất mức độ, những vụ việc có dấu hiệu hình sự sẽ được chuyển qua Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội tiếp tục điều tra xử lý theo thầm quyền.