Nhà văn Triệu Xuân (thứ 2 từ phải) trong lần gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhân Đại hội Hội Nhà văn Việt Nam lần V năm 1995 - Ảnh: từ trang cá nhân của nhà văn

Nhà văn Triệu Xuân sinh năm Nhâm Thìn, ngày 4-9-1952, tại An Đức, Ninh Giang, Hải Dương. Tên khai sinh ông là Triệu Xuân Điến, trong sáng tác lấy các bút danh: Triệu Minh, Minh Đức, Triệu Minh Đức.

Triệu Xuân viết văn, viết báo, là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1986.

Tháng 12-1973, tốt nghiệp khoa ngữ văn Đại học Tổng hợp Hà Nội, tình nguyện đi B làm phóng viên chiến trường của Đài phát thanh Giải Phóng, thường trú tại Khu V (Trung Trung Bộ); sau 1975 là phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam tại TP.HCM; trưởng ban biên tập chương trình phát thanh dành cho Nam Bộ của Đài Tiếng nói Việt Nam.

Từ năm 1997, ông là phó trưởng cơ quan đại diện báo Đầu Tư - Vietnam Investment Review tại TP.HCM; từ tháng 12-2000 đến tháng 10-2012, là trưởng chi nhánh Nhà xuất bản Văn Học tại TP.HCM rồi nghỉ hưu, sống tại TP.HCM.

Thời gian làm đại diện Nhà xuất bản Văn Học tại TP.HCM, nhà văn Triệu Xuân đã kết nối được nhiều nhà văn không phân biệt thành phần xuất thân cũng như quan niệm sáng tác, mục đích mong muốn gầy dựng một nhóm bạn hữu văn chương có thể hỗ trợ nhau trong nghề văn và tạo thành một phong trào văn chương mới như chính ông có lần tâm sự.

Từ đó, ông sáng lập nhóm văn chương Hồn Việt.

Triệu Xuân cũng là người sáng lập Quỹ Phát triển tài năng văn học Việt Nam, là phó chủ tịch thứ nhất.

Ông cũng từng là phó trưởng Chi hội Hội Nhà văn Việt Nam tại TP.HCM nhiệm kỳ 2011-2015 và nhiệm kỳ 2015-2020. Ông từng chủ biên: nguyệt san Văn Chương Ngày Nay; hợp tuyển Văn Thơ Chọn Lọc; các ấn phẩm của nhóm văn chương Hồn Việt liên kết cùng Nhà xuất bản Văn Học, Nhà xuất bản Hội Nhà Văn.

Bên cạnh đó, nhà văn Triệu Xuân nỗ lực xây dựng website cá nhân: www.trieuxuan.info, với quy mô của một thư viện điện tử lưu trữ nhiều tư liệu văn chương, đặc biệt là cẩn thận lưu giữ thông tin về các tác giả văn học Việt Nam và thế giới mà khi cần, giới viết lách vẫn dẫn trích từ đây.

Nhà văn Bích Ngân - người theo sát hoạt động của thư viện điện tử cũng như bệnh tình nhà văn Triệu Xuân - kể:

"Khi phát hiện mình mắc chứng bệnh nan y và biết sức khỏe ngày một xấu đi, dù gia đình đã chữa chạy cho anh với tất cả khả năng có được, nhà văn Triệu Xuân đã gởi gắm cho vợ và các con của mình, như lời di chúc, là cố gắng duy trì trang www.trieuxuan.info mà chính anh tạo lập và bền bỉ vun đắp mỗi ngày để nó phát triển thành thư viện văn chương điện tử đúng nghĩa, nơi mỗi giờ, mỗi ngày đều có nhiều bạn đọc vào, tìm kiếm, thưởng thức hoặc tìm hiểu và nghiên cứu tác phẩm văn học, văn hóa trong nước và thế giới".

Đồng nghiệp thăm nhà văn Triệu Xuân tại Bệnh viện Trường Đại học Y dược TP.HCM - Ảnh: Bích Ngân

Nhà văn Triệu Xuân cũng là một người hoạt động tích cực trên mạng xã hội, ngay cả khi phải vất vả chống chọi căn bệnh ung thư. Trên trang Facebook của ông vẫn còn bài post hôm 15-8 đưa tin về cái chết của nhà văn Vũ Hạnh giữa khi đại dịch COVID-19 đang diễn biến mạnh. Lúc đó, Triệu Xuân cũng đang sắp bước vào một đợt nguy kịch, nhưng ông vẫn cố gắng cập nhật tình hình chia sẻ với mọi người.

Nay trang cá nhân của ông đã dừng lại, lặng lẽ đón nhận rất nhiều lời chia buồn của đồng nghiệp và bạn bè khi hay tin: hơn 300 lời nhắn trong vòng 1 giờ kể từ khi gia đình báo tin.

Xin tiễn biệt nhà văn với trái tim luôn dành nhiệt huyết cho sáng tác văn chương.

Lễ viếng nhà văn Triệu Xuân bắt đầu từ 19h30 ngày 26-10, tại Vãng sanh đường chùa Vĩnh Nghiêm, TP.HCM. Lễ động quan diễn ra lúc 13h ngày 27-10, linh cữu được hỏa táng tại Phước Lạc Viên - Dĩ An - Bình Dương.

Món quà gửi nhà thơ Hoàng Cầm

TT - Một chiếc xe lắc tay do nhà văn Triệu Xuân và bốn người bạn (là Trần Ngọc, Nguyễn Tiến Toàn, Trần Văn Khang, Nguyễn Văn Hiếu tự nhận là những độc giả yêu thơ Hoàng Cầm) cùng sắm vừa được chuyển đến văn phòng Hội Nhà văn Việt Nam tại TP.HCM (ảnh) để trao tặng nhà thơ Hoàng Cầm đã ba năm nay không tự di chuyển được.