Đã thành lệ cứ giao thừa là nhà sử học Dương Trung Quốc về thăm mẹ, rồi mới về với gia đình đón giao thừa cùng vợ con và các cháu.

Ông cho biết do tính chất công việc ông phải tiếp xúc với mọi người quanh năm nên ngày Tết ông dành thời gian yên tĩnh làm việc gì đó mình tâm đắc trong năm, thường là công việc chuyên môn.

Nhà sử học Dương Trung Quốc - Ảnh: VIỆT DŨNG

* Ông là người muốn giữ truyền thống, nhưng các con của ông thì sao?

- Gia đình tôi cũng có những thay đổi nhất định theo thời gian. Cả nhà thường cố gắng xum vầy hai ngày đầu, sau đó con cái đứa nào có nhu cầu riêng, có năm chúng nó muốn ra nước ngoài dịp Tết mình cũng ủng hộ. Năm nay cũng có thể chúng nó sẽ đi du lịch. Phải chấp nhận thôi.

* Ông có buồn không nếu các con không ở nhà?

- Chúng tôi vẫn chat chit qua mạng bình thường, nhất là với bọn trẻ con nên vẫn có cảm giác gần nhau. 

Tôi giờ ít đi hơn, còn vợ tôi là người thích ở nhà dịp Tết, nếu bà ấy có đi đâu cũng là gặp gỡ mấy người bạn thân.

* Việc ăn uống vào dịp Tết nhà ông có cầu kì không?

- Năm nào cũng có một câu mở đầu là "bớt ăn đi, bớt dềnh dàng đi" nhưng rồi đâu lại vào đấy, lại phải có nồi măng. Nhà tôi có truyền thống làm chè kho để biếu bạn bè.

Ngày tết bây giờ không còn nặng nề về ăn, làm sao tìm món hợp miệng là được. Những ngày đầu cả gia đình ăn món truyền thống nhưng những ngày sau các con tôi sẽ nghĩ ra những món đặc biệt. Chúng nó cũng khéo ăn, khéo nấu.

* Ông thường chơi hoa gì dịp Tết?

- Những năm trước năm tôi thường chọn đào thế rất cầu kì, nhưng những năm gần đây cả hai vợ chồng đều thích cành nhỏ thôi.

Mấy năm nay tôi có một người bạn hay cung cấp cho tôi hoa chuông thường trồng ở Yên Tử hay Bà Nà. Nhìn nó lạ mắt, đặc biệt lắm, bạn bè đến chơi ngắm nghía thấy rất thú.

* Là người rất bận bịu, khi trở về làm chủ gia đình, ông có cảm thấy mệt mỏi với việc giữ truyền thống về Tết nhất không?

- Vì gia đình tôi cũng chỉ chuẩn bị Tết tối thiểu thôi. Ngày Tết là ngày xum họp gia đình. Tôi thì bao giờ giao thừa cũng phải về thăm mẹ đã rồi sau đó mới về nhà đón giao thừa với vợ con.

Mình cố gắng giữ cái cũ và chấp nhận cái mới, không câu nệ lắm. Bà mẹ tôi năm nay nhiều tuổi mà cũng chấp nhận mọi sự thay đổi chứ không đòi hỏi theo ý của mình. Và vẫn giữ được nếp nhà là niềm vui của mẹ tôi.

* Ông có một bộ sưu tập lợn hàng trăm con, không biết đến giờ ông còn giữ thú vui đó?

- Tôi vẫn duy trì, bạn bè đang khuyến khích cuối năm nay, vào thời điểm chuẩn bị sang năm Hợi tổ chức triển lãm. Nếu có làm thì mình cũng muốn thông qua việc này kích thích người lớn cho con trẻ học cách sưu tập, một thú vui rất riêng, giàu sáng tạo.

Tôi cũng đã thu hút được một số anh em sưu tương tự đóng góp. Chưa dám có thực hiện được không.

* Bộ sưu tập của ông được bao nhiêu con rồi?

- Độ khoảng sáu, bảy ngàn con nhỏ, cũng chỉ chiếm một không gian trưng bày nhỏ. Tôi biết có một ông Tây Ban Nha có mười mấy nghìn con lợn, trưng bày trong một bảo tàng lớn lắm. Trong nước cũng có một số anh em sưu tầm nhưng số lượng không nhiều.

Tôi bắt đầu sưu tập khi có một người bạn tặng tôi một con lợn. Khi thấy bộ sưu tập của mình bắt đầu đông vui, bạn bè, hay những anh em làm nghệ thuật biết thỉnh thoảng lại tặng tranh, tặng tượng cho mình. 

Khi được chia sẻ mình ngày càng đắm đuối. Hồi trẻ kinh tế còn eo hẹp, sau này dư dả hơn thấy sưu tập rất thú vị, cũng không để ý nhiều đến giá cả. Giờ nếu cộng lại cũng ra một con số bất ngờ đấy. 

Nhưng phàm những ai sưu tập thì không để ý nhiều đến giá cả. Vì mỗi hiện vật đều giữ trong mình những kỉ niệm, nhìn con này mình biết mình đã mua nó ở đâu, hoàn cảnh nào, ai tặng mình.

* Ngày Tết ông có dành thời gian ngắm bộ sưu tập này không?

- Ngày tết nhiều việc nên cũng không có thời gian ngắm. Khi nào rảnh tôi vẫn ngồi ngắm nghía bọn chúng, thấy con nào hay thì mang ra xem. 

Tôi cũng có băn khoăn giống các nhà sưu tập khác, sau này ai sẽ tiếp quản bộ sưu tập này của mình. Có ai trong nhà thích bộ sưu tập này không hay lại coi là vướng víu?

* Cảm ơn ông, chúc ông năm mới dồi dào sức khỏe, công việc thuận buồm xuôi gió.