Độ nặng của sảng run tùy thuộc vào mức độ và thời gian nghiện chất có cồn - Ảnh: MẠNH KHANG

TS Lê Văn Tuấn (khoa thần kinh, Bệnh viện Chợ Rẫy, TP.HCM) cho biết hội chứng cai rượu (tiếng Anh là alcohol withdrawal syndrome) xảy ra khi một người uống rượu hay các chất có cồn nhiều trong một thời gian dài, sau đó ngưng hay giảm đột ngột lượng rượu đang uống.

Coi chừng hội chứng cai rượu

Ông N.D. (63 tuổi, ngụ Q.Bình Thạnh, TP.HCM) cho biết: "Mình uống rượu nhiều đã chục năm nay. Nhiều lần người nhà kêu ngưng uống thì mình cũng ngưng nhưng được vài hôm thì thấy rất bứt rứt khó chịu, cảm giác bủn rủn tay chân, không còn sức lực làm việc gì nên phải...uống lại. Cứ vậy muốn cai mà không làm được".

Trường hợp ông N.D. được các bác sĩ cho biết là đang bị hội chứng cai rượu ở mức độ nhẹ. Theo PGS.TS Trần Văn Cường - chủ tịch Hội Tâm thần học VN, các triệu chứng của hội chứng cai rượu thường thấy là run tay, đổ mồ hôi, lo âu, buồn nôn, đau đầu, mất ngủ. Nặng hơn có thể gây hoang tưởng, ảo giác, rất dễ có những phản ứng tiêu cực như cáu gắt, đánh nhau...

TS Lê Văn Tuấn cho biết các triệu chứng nhẹ thường xuất hiện sau 6-12 giờ ngưng uống rượu. Sau 12-24 giờ, một số người có thể có các triệu chứng ảo giác và thường hết trong vòng 48 giờ. Một số người có thể bị co giật. 

Sảng run (delirium tremens) là tình trạng nguy hiểm vì bệnh nhân không còn tỉnh táo, lú lẫn, kích động, bị ảo giác, đổ mồ hôi nhiều, co giật, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, run nặng, có thể sốt nhẹ. Thường xuất hiện sau 48-72 giờ ngưng uống rượu. 

Nguy cơ sảng run đặc biệt cao ở người già, người bị bệnh gan hay bệnh cấp tính khác. 

Các triệu chứng của sảng run thường nặng nhất vào ngày thứ 5 sau khi ngưng uống rượu.

Đã cai, không nên uống rượu trở lại

TS Lê Văn Tuấn cho rằng mặc dù hội chứng cai rượu khởi đầu do bệnh nhân ngưng uống rượu đột ngột, tuy nhiên trong điều trị không nên cho bệnh nhân dùng rượu lại vì khó biết liều lượng dùng thế nào là hợp lý, rượu có thể làm tổn thương các cơ quan trong cơ thể và có thể ảnh hưởng đến các thuốc điều trị.

Hiện tại chúng ta cũng chưa hiểu rõ tại sao hội chứng cai rượu lại xảy ra. Tuy nhiên, di truyền cũng là yếu tố quan trọng. Đối với những người có các triệu chứng nghi ngờ hội chứng cai rượu thì cần phải được khám và tư vấn ngay.

Trong điều trị, cần loại trừ các chẩn đoán khác như viêm màng não, chấn thương sọ não, do thuốc, do các rối loạn chuyển hóa khác của cơ thể. Bệnh nhân thường cần phải nhập viện để điều trị kiểm soát các triệu chứng và điều trị nâng đỡ như có thể cần phải dùng các thuốc an thần nhóm benzodiazepine để giảm các triệu chứng kích động và ngăn các triệu chứng tiến triển nặng hơn.

Điều trị nâng đỡ thường bao gồm truyền dịch, cung cấp các chất dinh dưỡng và theo dõi sát các dấu hiệu sinh tồn. Bệnh nhân thường bị thiếu nước nhiều, nếu không có chống chỉ định thì thường cần truyền lượng dịch nhiều đủ để duy trì lượng nước trong cơ thể.

Trong giai đoạn sớm của hội chứng cai rượu thì thường bệnh nhân không được cho ăn uống đường miệng vì bệnh nhân có thể bị nôn ói và gây ra viêm phổi do hít phải các chất trong dạ dày. Những bệnh nhân nặng nên được đưa đến các bộ phận săn sóc tích cực tại các bệnh viện.