Lớp học đó đã góp phần xóa bỏ tình trạng mù chữ cho trẻ em nghèo vạn đò nơi đây, đồng thời chắp cánh cho nhiều em bước vào giảng đường đại học. Ở đầm Sam không ai không biết thầy Hòa. Ngư dân vẫn quen gọi thầy với cái tên đầy kính trọng là "thầy giáo làng".

Phóng to

Thầy Hòa dạy các học sinh nghèo vạn đò

Nhọc nhằn gieo chữ

Giữa mênh mông biển nước trắng xóa của đầm Sam, một lớp học rất đặc biệt nổi lên. Đặc biệt ở chỗ cả thầy và trò đều rất giản dị, mộc mạc, chất phác. Thầy ăn mặc chân phương với bộ quần áo không còn mới. Trò lại càng cám cảnh hơn, đứa quần đùi áo cộc, đứa áo rách vai, quần dăm ba miếng vá, đứa đen thùi lùi, gầy guộc, da bọc lấy xương. Phần lớn các em đều sinh ra và lớn lên ở vạn đò đến từ các xã Phú Mỹ, Phú Xuân, Phú An... của huyện Phú Vang.

Thuở nhỏ, thầy giáo Hòa không có điều kiện học tập giống như các em ở đây. Do vậy, thầy Hòa rất đồng cảm với hoàn cảnh của các em. Thầy tâm sự: "Ngày trước do chiến tranh, điều kiện đất nước còn khó khăn tôi không được học đến nơi đến chốn. Nay đất nước thanh bình rồi mà các em vẫn không được đi học thì thật thiệt thòi cho các em". Thầy Hòa cho biết thêm hồi còn nhỏ thầy cũng phải lặn lội bùn lầy gần 3km để đi học. Khó khăn có, nước mắt mồ hôi cũng nhiều. Vì vậy, thầy quyết tâm mở lớp học cho trẻ em nghèo vùng vạn đò đầm Sam.

Nhiều người thấy vậy bảo thầy gàn dở, làm chuyện không tưởng nhưng thầy vẫn quyết tâm mở lớp. Năm 1990, lớp học tình thương đơn sơ dành cho trẻ em nghèo vạn đò không có điều kiện đến trường được dựng lên giữa mênh mông biển nước. Việc mở lớp không đơn giản, chi phí để duy trì lớp học cũng như việc vận động phụ huynh cho con em mình đến lớp lại còn khó khăn hơn rất nhiều.

Thầy Hòa tâm sự: "Những ngày đầu mở lớp tôi cũng thấy nản lắm. Lớp học chỉ được dăm bảy em. Tuy nhiên, vì thương các em nên tôi kiên trì không bỏ cuộc, tiếp tục vận động phụ huynh cho các em đến lớp". Quả thật là khó, các em nơi đây từ lâu đã trở thành lao động trong gia đình. Quanh năm theo cha mẹ trên đầm để bắt con tôm, con cá... bán kiếm tiền trang trải qua ngày. Nếu giờ các em đi học tức là thu nhập trong ngày của gia đình bị giảm xuống.

Ngày ngày thầy Hòa vẫn bỏ thời gian đi từng nhà để động viên phụ huynh cho các em theo học. Một thời gian, với sự kiên trì, nỗ lực thầy Hòa có được những thành công bước đầu. Lớp học của thầy đã có đông học sinh hơn. Sau một năm vừa vận động vừa dạy học, học sinh của thầy đều chăm chỉ, ngoan ngoãn và lễ phép. Thấy vậy, ngư dân vạn đò ai cũng tin tưởng, tín nhiệm gửi con cho thầy Hòa dạy học. Chẳng mấy chốc lớp học của thầy đã kín chỗ và đi vào nền nếp.

Trồng cây đến ngày hái quả

Từng có thời gian phục vụ trong quân ngũ nên thầy Hòa luôn mang trong mình những phẩm chất quý giá của anh bộ đội Cụ Hồ. Thương cảm cuộc sống vất vả của ngư dân vạn đò quanh năm lam lũ mà vẫn nghèo khó, thầy Hòa tự nguyện dạy học miễn phí cho con em họ. Thời gian thấm thoát đã gần 20 năm. Thầy luôn xem những học sinh như con em của mình. Thầy không mong mỏi vật chất gì từ phụ huynh hay học sinh, chỉ mong các em học giỏi,

ngoan ngoãn, lễ phép. Yêu mến thầy, nhiều phụ huynh học sinh thỉnh thoảng mang đến tận nhà biếu thầy con cá, mớ tôm..., toàn những thứ đặc sản của đầm Sam.

Đặc biệt nhất từ lớp học tình thương của thầy Hòa là 30 em ngồi học đối diện nhau trong một gian phòng bé nhỏ và được ngăn cách bởi hai chiếc bảng đen ngược chiều nhau. Hết giảng bên này thầy Hòa lại chạy vòng qua bên kia.

Thầy cho biết: "Hoàn cảnh bắt buộc mà. Vì do học ghép lớp nên phải bố trí như thế, nhưng vui lắm". Nhờ có sự chỉ bảo của thầy Hòa, hàng trăm em nhỏ từ chỗ không biết chữ nay đã biết đọc biết viết rất thông thạo. Không những thế, các em lại còn rất lễ phép, ngoan ngoãn và chăm chỉ. Em Trần Văn Quang (7 tuổi, học lớp 2) lễ phép thưa: "Con thích học viết chữ lắm. Thầy Hòa đã dạy con biết viết chữ và học đánh vần. Sau này lớn lên con thích giống như thầy Hòa".

Các học sinh được thầy Hòa dạy chữ đã trưởng thành và lập gia đình, nhiều em vẫn đang còn học ở các trường. Lớp học tình thương của thầy Hòa đã chắp cánh ước mơ vào đại học cho rất nhiều em. Tiêu biểu có em Trần Văn Muống đang là sinh viên Trường đại học Bách khoa Đà Nẵng, em Đoàn Văn Cự là sinh viên năm ba Đại học Khoa học Huế..., cùng rất nhiều em đang học ở những trường cao đẳng, trung cấp nghề.

Tiếng lành đồn xa, tiếng tăm từ lớp học tình thương của thầy Hòa đã lan ra khắp vùng. Năm 2000, Hội Cứu trợ trẻ em không cha mẹ (ACWP) đã hỗ trợ thầy Hòa xây dựng lớp học kiên cố cho các em vạn đò ở đầm Sam. Sở Giáo dục - đào tạo Thừa Thiên - Huế và Phòng giáo dục huyện Phú Vang cũng đã có những hỗ trợ đối với người thầy không biên chế suốt gần 20 năm qua.

Không chỉ dạy học, thầy Hòa còn giúp đỡ nhiều em không có điều kiện đến lớp. Hiện tại, năm em đang ở lại nhà thầy để học chữ. Trong đó có em Trần Văn Bi ( học lớp 3) mồ côi cha mẹ và được thầy nuôi nấng cho ăn học từ nhỏ. Ba chị em Ngọc, Quang, Bặm con của anh Trần Văn Ngọc cũng ở lại nhà thầy để theo học chữ.

Mặc dù đã có được những thành công bước đầu, đã chắp cánh cho nhiều em bước vào đại học, nhưng thầy Hòa vẫn luôn đau đáu về tình trạng thôi học giữa chừng. Nhiều em học rất giỏi, học xong ở chỗ thầy Hòa nhưng nhà không có điều kiện cho học cao hơn nên đành nghỉ học theo cha mẹ lênh đênh trên mặt nước. Không biết bao giờ các em mới thoát khỏi cuộc sống lênh đênh?

Phóng to Áo Trắng số 8 (ra ngày 1-5-2010) hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.