Từ màn thượng đài kỳ quặc của làng boxing

Từ nhiều tháng qua, làng võ đã tranh luận rất nhiều về trận so găng "kỳ quặc" này, khi một nhà cựu vô địch boxing hạng nặng, lại thượng đài với một... YouTuber. 

Cần biết, Jake Paul cũng "không phải dạng vừa". Anh tập boxing trong hơn 5 năm, và đã có nhiều lần thượng đài đáng chú ý. 

Dù vậy nếu so sánh với Joshua, Paul chỉ được xem như một người tập võ bình thường, nổi tiếng nhờ cách làm truyền thông hơn là trình độ thi đấu chuyên nghiệp.

Joshua đấm gục Paul ở hiệp đấu thứ 6, phân nửa thời lượng so với tiêu chuẩn 12 hiệp của một trận boxing chuyên nghiệp.

Giới chuyên môn dễ dàng chỉ ra được rằng, thật ra Joshua hoàn toàn có thể "kết liễu" Paul ngay từ hiệp 4. Và việc anh kéo dài thời gian hơn chỉ nhằm phục vụ nhu cầu truyền thông của trận đấu.

Từ cuộc so găng Paul - Joshua, người hâm mộ võ thuật đặt ra câu hỏi, nếu một người bình thường đối đầu một võ sĩ boxing, anh ta sẽ trụ được trong bao lâu?

Tất nhiên những giả thiết này dựa trên yếu tố đồng cân đồng hạng, cũng như đẳng cấp hợp lý của 2 bên. Ví dụ như trường hợp của Paul, có thể xem anh là "mạnh bậc nhất trong nhóm người tập boxing bình thường", còn Joshua là nhà vô địch thế giới.

Câu trả lời, theo các nghiên cứu khoa học và ý kiến chuyên gia y tế, không đơn giản là một con số cụ thể, mà là sự đánh đổi giữa lực tác động, phản xạ tự nhiên của cơ thể, và nguy cơ tổn thương não cấp tính hay mạn tính.

Chỉ 1 là đủ

Theo nghiên cứu của Trung tâm Y tế cộng đồng Mỹ (PMC), boxing không chỉ đơn thuần là cú tay đập vào cơ thể đối phương. Trong đấu boxing chuyên nghiệp, cú đấm có thể đạt vận tốc lên tới khoảng 10m/s và lực tác động có thể vượt quá 4.000 - 5.000 newton - tương đương hàng trăm kilôgram lực truyền qua đầu người bị trúng đòn. 

Khi lực này tác động lên đầu, nó tạo ra gia tốc tuyến tính và gia tốc quay của não bên trong hộp sọ, dẫn đến nguy cơ chấn động não (concussion) và tổn thương mô thần kinh. 

Nghiên cứu trong lĩnh vực cơ sinh học chấn thương (biomechanics of traumatic brain injury) chỉ ra rằng gia tốc quay (rotational acceleration) đóng vai trò quan trọng trong việc gây chấn động và tổn thương não. 

Khi đầu bị xoay đột ngột, mô não có thể bị kéo dãn và tổn hại, do đó một cú đấm trực diện vào cằm hoặc thái dương thường gây tác động nguy hiểm hơn so với cú chạm nhẹ lên vùng đầu khác. 

Theo nghiên cứu mô phỏng bằng mô hình “mặt nạ đầu” (anthropometric headform) và mô phỏng phần tử hữu hạn (finite element model), các cú hook (móc) tác động vào cằm có thể gây gia tốc quay rất lớn ở não, đủ để làm mất ý thức (knockout). 

Nghiên cứu này chỉ ra rằng những cú đấm gây mất ý thức thường có mức ứng suất não cao hơn đáng kể so với cú đấm không gây mất ý thức, và việc hồi phục sau những cú đòn như vậy có thể kéo dài hơn. 

Các bác sĩ thần kinh và chuyên gia thể thao thường giải thích rằng bộ não của con người giống như một cục thạch mềm được chứa trong hộp sọ cứng. 

Khi đầu bị tác động mạnh, não có thể va đập vào xương sọ phía trong, gây chấn thương “coup-contrecoup” (chấn thương hai phía), phù nề hoặc xuất huyết vi thể. Ngay cả khi không mất ý thức, người bị đánh vào đầu vẫn có thể trải qua các triệu chứng như đau đầu, mất thăng bằng, buồn nôn, hoặc rối loạn nhận thức tạm thời. 

Một khảo sát tổng hợp nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy chấn động là nguyên nhân chính gây thương tích thần kinh cấp tính trong boxing, với tỉ lệ knock-out trong một số giải đấu boxing chuyên nghiệp nằm trong khoảng vài phần trăm trận đấu. 

Đáng chú ý, hầu hết các trường hợp knock-out đều do một cú đấm “chính xác và mạnh” trúng vào vùng đầu, chứ không phải do nhiều cú đấm nhỏ cộng lại. 

“Não người bình thường không được thiết kế để chịu đựng lực tác động lớn từ nhiều cú đấm liên tiếp như trong boxing chuyên nghiệp. Một cú đấm chính xác vào cằm có thể đủ khiến một người bình thường choáng váng, mất cân bằng, thậm chí ngất đi ngay lập tức. Khả năng chịu đòn của một võ sĩ tập luyện chuyên nghiệp khác hoàn toàn so với người bình thường", bài viết của PMC nhận định.

Câu hỏi “chịu được bao nhiêu cú đấm” đối với người thường cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố: vị trí cú đấm trúng, lực của cú đấm, phản xạ né tránh, cơ cổ và cơ vai có khỏe hay không, và cả tình huống tâm lý khi bị đòn. 

Trong môi trường boxing chuyên nghiệp, các võ sĩ được đào tạo để né tránh, bảo vệ cằm, siết cổ và điều chỉnh vị trí đầu nhằm giảm gia tốc não; điều này là kỹ năng mà người bình thường không có. Đây là lý do vì sao một cú đấm đầy đủ lực có thể khiến võ sĩ chuyên nghiệp mất ý thức, chứ không phải chỉ sau nhiều cú nhỏ. 

Tóm lại, "chỉ 1 là đủ" có thể là đáp án chính xác cho chủ đề này, khi một người bình thường đối đầu với võ sĩ boxing chuyên nghiệp. 

Võ sĩ chuyên nghiệp có thể tung ra những đòn nhẹ, đòn nhử để dồn ép, khiến đối thủ phải sơ hở, và khi cần, chỉ cần 1 cú đấm là đủ hạ gục đối thủ. Thời gian có lẽ chỉ kéo dài 2-3 phút.

Lính đặc nhiệm đấu nhà vô địch MMA, ai thắng?

Trong lúc giới truyền thông tranh luận đầy sôi nổi về trận đấu giữa ngôi sao boxing Anthony Joshua và YouTuber Jack Paul, làng võ đỉnh cao lại quan tâm đến một chủ đề thú vị hơn: lính đặc nhiệm đấu nhà vô địch MMA.