Tuyển Ý ăn mừng chiến thắng. Ảnh: Reuters

Đội hình 5-3-2 đi liền với catenaccio nguyên thủy. Nhưng theo thời gian, người Ý vận dụng nó linh hoạt hơn. Điển hình, phòng ngự kiểu 3-5-2 mà ông Conte đang áp dụng tại Euro 2016 trong trận gặp Bỉ. Khi mất bóng thì 3-5-2 của HLV Conte nhanh chóng chuyển thành 5-3-2. Tất cả cầu thủ lùi hết về sân nhà, tạo thành hệ thống phòng ngự nhiều lớp.

Đối đầu với nhiều ngôi sao như Hazard, Bruyne, phương án phòng ngự từ xa và tích cực đeo bám là yếu tố then chốt. Mỗi lần các tiền vệ kỹ thuật của “bầy quỷ” có bóng, ngay lập tức hai cầu thủ Ý đứng so le và sẵn sàng bọc lót cho nhau. Trong thế trận “lưới trời” dày đặc của các chàng trai áo thiên thanh, đối thủ sử dụng tạt bóng hay đột phá liền đi vào bế tắc.

Lối đeo bám kiểu catenaccio khiến cầu thủ tấn công bên kia chiến tuyến rất khó chịu, nhất là những anh chàng có lối đá hoa mỹ như Hazard. Nói gì sâu xa, huyền thoại Maradona từng phải thốt lên: “Họ theo sát tôi kể cả lúc tôi vào phòng vệ sinh!”.

Hậu vệ đẳng cấp như Cannavaro, Nesta... hiện nay như thứ xa xỉ với người Ý. Nhưng để bù đắp cho hạn chế ấy là lối chơi phòng ngự tập thể có tổ chức chặt chẽ. Để tạo sự gắn kết, ăn ý và hỗ trợ tốt nhất cho nhau, huấn luyện viên Conte sử dụng cả 3 cầu thủ của Juventus. Họ dường như hiểu nhau đến từng ánh mắt, từng bước chạy. Chiellini có hình ảnh máu lửa kiểu Cannavaro. Barzagli có bóng dáng sự bình tĩnh của Nesta, riêng Bonucci chuyền xa tốt như Maldini vậy.

Tôi còn thán phục chiến thuật của Conte trong trận mở màn gặp Bỉ. Trong 10 phút đầu đánh nhanh không thành công, Ý lùi về phòng ngự, chờ đợi phản công. Điển hình, sau pha phát động từ xa của Bonucci, Giaccherini thoát xuống đánh bại Courtois mở tỉ số. Cái màn ru ngủ như một cái bẫy “chết người” mà Ý giăng sẵn cho “bầy quỷ”.

Vào thời điểm này, người ta nghĩ squadra azzurri không còn chơi catenaccio nữa. Riêng tôi quan điểm, dòng máu catenaccio vẫn chảy trong huyết quản những đứa con của thành Rome, với sự dàn dựng phòng ngự linh hoạt, chủ động. Dù các cá nhân không kiệt xuất như lịch sử từng làm được, nhưng tôi tin đội quân áo thiên thanh tại Euro 2016 vẫn là một thế lực không thể xem thường với “nghệ thuật catenaccio thời hiện đại”.