Nạn giả mạo trên Facebook đã đến hồi báo động, các nghệ sĩ có tiếng tăm than trời than đất vì bị giả danh đến mức không ít người đành phải đóng cửa, hát bài Facebook ơi chào mi chỉ vì hết chịu nổi những kẻ làm hàng giả trên môi trường ảo.

Phóng to

Gõ từ khóa “Mai Phương Thúy” cho ra kết quả hàng chục trang Facebook có hình ảnh đại diện là hoa hậu Mai Phương Thúy, khiến người xem chẳng biết đâu là thật, đâu là giả

Sự nổi tiếng thành miếng mồi béo bở

Loại trừ trường hợp những người hâm mộ vì tình cảm với nghệ sĩ mà lập ra fan page hoặc Facebook (có hoặc không xin phép nghệ sĩ tùy theo việc có liên lạc được với nghệ sĩ hay không), còn lại phần lớn Facebook hoặc fan page giả đều do kẻ gian có ý đồ xấu tạo ra.

Những nghệ sĩ nổi tiếng và người mẫu, hoa hậu là các đối tượng dễ bị giả mạo Facebook nhiều nhất. Chỉ cần dùng thao tác tìm kiếm đơn giản sẽ thấy có hàng chục Facebook và fan page của Mai Phương Thúy, Jennifer Phạm, Thái Thùy Linh, Uyên Linh, Midu, Minh Vượng... với đầy đủ hình ảnh của “khổ chủ”. Ít thì bị giả mạo đôi ba tài khoản, nhiều thì cả chục hoặc thậm chí hàng trăm tài khoản!

Tiếng tăm của nghệ sĩ đã thành mồi béo. Thậm chí đến những nghệ sĩ chưa hề xài Facebook cũng bị kẻ gian tạo tài khoản giùm, sao chép hình ở đâu đó rồi đưa lên mạng và “nói giùm” cho khổ chủ từ chuyện biểu diễn đến đủ thứ trên trời dưới đất. Tác hại nhẹ nhất là kẻ gian rao bán lại tài khoản cho khổ chủ, quảng cáo sản phẩm này nọ từ đồng hồ, điện thoại đến thuốc trị ghẻ lở hắc lào, nặng thì chửi bới người nọ người kia và đưa những thông tin bậy bạ làm khổ chủ mếu dở khóc dở.

Hoa hậu Mai Phương Thúy từng bị giả mạo Facebook để quảng cáo cho một sản phẩm đối thủ của nhãn hàng mà Thúy làm quảng cáo. Đàm Vĩnh Hưng chưa hề sử dụng Facebook cũng bị kẻ gian lập Facebook giả nói xấu người khác. Uyên Linh bị kẻ xấu giả mạo Facebook toàn đưa lên những chuyện tình dục, đồng tính. Diễn viên hài Hoài Linh bị giả mạo Facebook quảng cáo bán hàng. “Giáo sư Xoay” Đinh Tiến Dũng bị giả mạo Facebook với những phát biểu linh tinh, phản động. Mới nhất là nghệ sĩ hài Minh Vượng bị giả mạo Facebook để kêu gọi làm từ thiện!

Thôi thì đủ kiểu đủ chiêu, nhưng công thức chung nhất vẫn là lợi dụng tên tuổi, hình ảnh, sự nổi tiếng của nghệ sĩ để lập Facebook giả rồi làm tăng số người xem lên, và sau đó hoặc bán cho công ty quảng cáo trực tuyến, hoặc kinh doanh trên Facebook đó vì số lượng người theo dõi lớn chính là một tài sản vô hình của tiếp thị trực tuyến hiện nay. Để duy trì độ “nóng” của Facebook giả mạo, những kẻ giả mạo không ngần ngại “nói thay” cho khổ chủ những điều khó nghe, chửi bới người nọ người kia, bịa đặt chuyện hậu trường, cá nhân, tình cảm... Đánh vào sự tò mò của đám đông với các nghệ sĩ nổi tiếng là “chiêu” mà những kẻ giả mạo Facebook áp dụng và rất thành công trong thời gian qua.

Phóng to

Facebook giả của nghệ sĩ Minh Vượng

Có luật, nhưng nắm ai?

Luật sư Ngô Quốc Việt, Công ty luật An Hưng, cho biết: “Việc lập Facebook giả mạo người khác là hành vi bị nghiêm cấm. Điều 77 Luật công nghệ thông tin quy định: “Nếu cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về công nghệ thông tin thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại phải bồi thường theo quy định của pháp luật; nếu tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật về công nghệ thông tin thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt hành chính, đình chỉ hoạt động, nếu gây thiệt hại phải bồi thường theo quy định của pháp luật”.

Cụ thể, trong trường hợp bị xử phạt vi phạm hành chính, hành vi giả mạo Facebook, giả mạo trang thông tin điện tử của tổ chức, cá nhân khác có thể bị phạt 10-20 triệu đồng (điểm d khoản 5 điều 6 nghị định 63/2007/NĐ-CP). Hành vi sử dụng Facebook, sử dụng thông tin số nhằm xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác cũng có mức phạt tương tự. Thậm chí tùy tính chất, mức độ của hành vi vi phạm từ việc giả mạo Facebook của người khác, nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì bị truy cứu theo một hoặc những tội danh khác nhau được quy định trong điều 139 Bộ luật hình sự (những thông tin giả tạo đưa ra nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản đều bị xử lý).

Phát biểu trên báo, đại diện của Facebook tại VN cho biết nhà quản lý Facebook có chế độ bảo vệ chủ nhân của Facebook với điều kiện họ báo cáo vi phạm của kẻ gian, đồng thời cung cấp thông tin xác thực để chứng minh mình là chủ thật sự, sau khi xác minh đúng sự thật các nhà quản lý Facebook sẽ xử lý những tài khoản giả mạo.

Luật thì có và trên lý thuyết người dùng Facebook hoàn toàn có thể được bảo vệ. Tuy nhiên, trên thực tế không phải nghệ sĩ nào cũng biết luật, và khi đã biết luật thì cũng chưa chắc nắm được “đầu” kẻ gian vì đa số đều sử dụng sim rác để quảng cáo. Muốn bắt tận tay day tận mặt kẻ nào đã giả mạo mình mà đem họ ra để pháp luật xử lý, những nạn nhân cần nhiều sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý có liên quan từ viễn thông (để tìm chủ nhân số điện thoại) đến luật sư (để kiện đối tượng ra tòa) và tốn rất nhiều thời gian để hầu tòa cho đến khi đòi được công bằng cho mình.