“Gia phả làm quan” của gia đình phó bí thư thường trực huyện Kim Thành Lê Ngọc Sang - Đồ họa: V.Cường

* TS LƯU BÌNH NHƯỠNG (ủy viên thường trực Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội):

Lập bản đồ để dân giám sát

“Cả họ làm quan”, cái đầu đề đã quá quen thuộc trên các trang báo thời gian gần đây bởi dư luận phát hiện vụ nọ nối tiếp vụ kia, người dân bức xúc.

Tôi nhìn ở khía cạnh tích cực thì thấy rằng càng ngày người dân càng quan tâm giám sát, phát hiện những vấn đề của bộ máy công quyền, đòi hỏi các cơ quan chức năng phải vào cuộc, phải lưu tâm, phải trả lời.

Như vậy có nghĩa là việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), hưởng ứng kêu gọi của Thủ tướng “tìm người tài chứ không tìm người nhà” đang phát huy tác dụng.

Dư luận cũng luôn đặt vấn đề tại sao “con voi lại chui lọt lỗ kim”? Sau bao vụ việc, người ta lại tìm thấy một điểm chung trong các trả lời là “đúng quy trình”, hoặc “cơ bản là đúng quy trình nhưng có một vài sai sót cần rút kinh nghiệm”.

Tôi từng phát biểu rằng nếu đem ra phân tích thì quy trình tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ của chúng ta rất là chặt chẽ. Nhưng vấn đề là người ta đâu có làm theo cái quy trình ấy.

Để công khai việc này, tôi đề nghị Bộ Nội vụ cho lập “bản đồ quan hệ cán bộ”, trong đó nêu rõ các chức danh ở các cấp có vợ con, anh em, cha mẹ... đang làm gì, ở những cơ quan nào. Từ bản đồ đó để nhân dân, báo chí giám sát về tiêu chuẩn, hoạt động của cán bộ.

Tôi sang Litva thấy cơ quan Tổng công tố của họ lập bản đồ cán bộ, theo đó những người có quan hệ thân thuộc như vợ chồng, cha con, anh em không được làm cùng một cơ quan, đơn vị. Chúng ta cũng nên học tập họ mà lập bản đồ cán bộ như vậy.

* Một chuyên gia về tổ chức cán bộ (nguyên hàm vụ trưởng Ban Tổ chức trung ương):

Công khai quy trình bổ nhiệm cán bộ

Không phải cứ người nhà của cán bộ là không tốt, không tài giỏi. Có khi người đó còn có quá trình phấn đấu, phát triển trước cả ông bí thư, chủ tịch.

Vậy khi người này lên bí thư, chủ tịch là lại “soi” cả những người thân của họ, những người có khi còn có quá trình phát triển, có năng lực, phẩm chất. Vì thế không thể gắn cho những người này cái mác là “một người làm quan, cả họ được nhờ” được.

Tuy nhiên, cũng có những trường hợp đeo mác “đúng quy trình” nhưng là quy trình gì, quy trình chỉ 3 tháng, 6 tháng từ một chuyên viên mà lên cấp phó rồi cấp trưởng như một số trường hợp?

Để không phải mang tiếng “cả họ làm quan” thì việc tuyển dụng, bổ nhiệm phải thực hiện đúng quy định của pháp luật và đảm bảo tính khách quan, công khai.

Mới đây, Bộ Chính trị cũng đã có kết luận về sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định về công tác cán bộ. Theo đó sẽ áp dụng quy trình giới thiệu, bổ nhiệm cán bộ mới gồm năm bước rất chặt chẽ, phát huy vai trò tập thể và nâng cao tính công khai minh bạch trong công tác nhân sự, cán bộ.

Tôi cho rằng quy trình mới, nhiều bước dân chủ hơn, chặt chẽ hơn sẽ khắc phục được những hạn chế trong công tác bổ nhiệm cán bộ. Và quan trọng, những người đứng đầu cơ quan, tổ chức đó phải thực hiện dân chủ, công khai, chứ nếu anh suy thoái thì dù quy trình năm bước hay mười bước cũng chẳng ăn thua.