Một máy bay ném bom H-6K được hộ tống bởi 2 chiến đấu cơ Su-35 trong một hoạt động diễn tập của Trung Quốc - Ảnh: TÂN HOA XÃ

Hôm qua (18-5), tài khoản Twitter của tờ Nhân Dân Nhật Báo (Trung Quốc) ngang nhiên đăng tải một đoạn phim quay cảnh oanh tạc cơ H-6K diễn tập cất và hạ cánh xuống một đường băng trên Biển Đông.

Trong một thông cáo đăng trên trang web chính thức, không quân Trung Quốc cũng xác nhận các máy bay ném bom, trong đó có oanh tạc cơ H-6K, gần đây đã tiến hành hoạt động huấn luyện cất cánh và hạ cánh trên một đảo. Tuy nhiên, thông cáo không nói rõ tên đảo.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc, trung tá Christopher Logan, ngày 18-5 lập tức đã ra tuyên bố lên án động thái quân sự này là hành động "quân sự hóa liên tục của Trung Quốc tại các thực thể tranh chấp ở Biển Đông".

Ông Logan nói rằng động thái mới nhất của Trung Quốc sẽ "làm gia tăng căng thẳng và gây bất ổn khu vực".

Quân đội Trung Quốc (PLA) cũng đăng tải một đoạn video cho thấy một máy bay ném bom mang số hiệu 41175 đã hạ cánh và cất cánh từ đường băng có ký hiệu 23. Giới chuyên giá xác định đường băng số 23 này nằm trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam mà Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép.

H-6K là phiên bản nâng cấp hiện đại nhất của oanh tạc cơ H-6. Máy bay ném bom này được sao chép từ máy bay Tupolev Tu-16 của Liên Xô có từ thập niên 1950. H-6K có khả năng mang các tên lửa hành trình tầm xa.

Bà Bonie Glaser - chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở Mỹ, nhận định địa điểm máy bay ném bom H-6K của Trung Quốc hạ cánh có thể là đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

"Tôi cho rằng đây là lần đầu tiên một máy bay ném bom hạ cánh trên Biển Đông. Chắc chắn H-6K rồi sẽ hạ cánh trong nay mai ở Trường Sa vì các nhà chứa máy bay tại đây đã được dựng sẵn để chứa các máy bay ném bom" - bà Glaser cảnh báo.

Vị chuyên gia này đánh giá Trung Quốc ngày càng phớt lờ phản ứng của các láng giềng hay các cảnh báo từ Mỹ.

Một chiến đấu cơ J-11 của Trung Quốc hoạt động phi pháp trên đường băng ở đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam ngày 29-3-2017 - Ảnh: CSI

Hồi đầu tháng 5, Nhà Trắng cho biết Mỹ sẽ đưa ra các biện pháp nhằm chống lại việc quân sự hóa Biển Đông sau báo cáo cho biết Bắc Kinh đã lắp đặt tên lửa chống hạm và tên lửa đất đối không phi pháp trên các đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.

"Chúng tôi bày tỏ quan ngại trực tiếp với phía Trung Quốc về động thái này. Sẽ có các hậu quả về ngắn hạn và dài hạn" - người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders tuyên bố vào thời điểm đó.

Hôm 8-5, trả lời câu hỏi của phóng viên về thông tin trên báo chí nước ngoài liên quan đến việc Trung Quốc bố trí tên lửa tại các cấu trúc mà nước này đã xây dựng trái phép thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã khẳng định: "Một lần nữa, Việt Nam khẳng định có đầy đủ căn cứ pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế.

Việt Nam hết sức quan ngại trước các thông tin nêu trên và khẳng định mọi hoạt động quân sự hóa, bao gồm cả việc bố trí tên lửa trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa, đi ngược lại Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc, vi phạm Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông giữa ASEAN và Trung Quốc (DOC), làm gia tăng căng thẳng, gây mất ổn định trong khu vực và không có lợi cho nỗ lực của các nước trong đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông hiện nay (COC).

Việt Nam đề nghị phía Trung Quốc với tư cách là quốc gia lớn ở khu vực và thế giới, thể hiện trách nhiệm trong việc duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông, không tiến hành quân sự hóa, rút các trang thiết bị quân sự triển khai trái phép trên các cấu trúc thuộc chủ quyền của Việt Nam, tôn trọng chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, tuân thủ nghiêm túc Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc và Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông giữa ASEAN và Trung Quốc".