Từ trên xuống: What is love (Hồ Ngọc Hà), Love in Maldives (Noo Phước Thịnh), Tell me why (Tóc Tiên), là những MV được yêu thích trong thời gian qua - Ảnh: T.L.

Nhưng làm MV tốn tiền tỉ hay kiếm được bạc tỉ đều không dễ gì.

Không thể phủ nhận cuộc thi Yeah1 Super Star - một chương trình dành cho những người sáng tạo nội dung trên YouTube tại Việt Nam với sự phối hợp của truyền hình cáp HTVC và kênh truyền hình K+ - đã khiến thị trường sôi động hẳn lên với hệ thống giải thưởng “quá hớp”: bất kỳ video clip nào đạt 10 triệu lượt xem trong vòng một tháng đều sẽ nhận được giải thưởng trị giá 1 tỉ đồng và một kỷ niệm chương vàng 24K.

Những MV đạt 5 triệu lượt view/tháng cũng nhận được 100 triệu đồng tiền thưởng cùng nhiều giải thưởng giá trị khác.

MV - sản phẩm “chính quy” của ca sĩ?

Thật ra không phải vì có cuộc thi Yeah1 Super Star mà MV ca nhạc mới “lên ngôi”. MV ca nhạc đã ồ ạt ra lò từ khoảng hai, ba năm qua, khi album ca nhạc không còn sức hút trên thị trường và người nghe chuyển hướng sang xem/nghe, tải nhạc trực tuyến nhiều hơn.

Điểm lại chín tháng đầu năm 2015, số album ca nhạc mới chỉ trên đầu ngón tay và được coi như một sản phẩm kỷ niệm hay thể hiện đẳng cấp riêng.

Trong khi đó, MV nhạc lại được coi là một sản phẩm “chính quy”, buộc phải có của một ca sĩ đang làm nghề hiện nay.

Ngày trước ca sĩ chỉ làm MV khi đó là ca khúc “hit” của mình hoặc tin rằng ca khúc vừa ra mắt sẽ thành “hit” (ca khúc ăn khách, được yêu thích), tức MV luôn xuất hiện sau một album, đĩa đơn.

Phải giới thiệu âm nhạc trước rồi mới tới giới thiệu hình ảnh. Nhưng ngày nay quy trình có khi ngược lại.

Để giới thiệu giọng ca hay một ca khúc mới, nhiều khi ca sĩ tung luôn MV mà không cần giới thiệu bản audio dưới hình thức đĩa đơn hay album trước đó.

Từ những giọng ca mới bước ra từ một sân chơi ca hát cho đến những ca sĩ mới nổi, chưa nổi, vừa trở lại sân khấu ca nhạc sau nhiều năm vắng bóng và cả ca sĩ gạo cội đều dốc sức làm MV. Hiện trung bình một tuần, bạn yêu nhạc đón nhận khoảng ba MV mới.

Cũng như các album hay đĩa đơn (single) trực tuyến, làm MV không thu được nhiều tiền. Phần lớn MV được trình chiếu miễn phí trên các kênh truyền hình và Internet.

May lắm mới thu được bản quyền ăn chia từ các trang chia sẻ và kinh doanh sản phẩm âm nhạc trực tuyến như YouTube nếu có được lượt xem đáng kể.

Các giải thưởng âm nhạc dành cho MV như Giải thưởng âm nhạc Zing hay POPS Award đã xuất hiện từ hai năm qua nhưng chỉ mang tính khích lệ, không mang đến nguồn lợi kinh tế cho nghệ sĩ.

Dẫu vậy, thật đáng ngạc nhiên khi cứ vài tháng bạn yêu nhạc lại hay tin có MV bạc tỉ mới ra lò.

Bạc tỉ thực và ảo?

Ca sĩ Noo Phước Thịnh nhìn nhận việc chi cả tỉ bạc để làm MV Love in Maldives là một cuộc đầu tư khó hoàn vốn.

“Với hơn 1 tỉ đồng đó tôi có thể làm live show quy mô nhỏ hoặc dồn tiền cho một live show lớn, nhưng tôi vẫn quyết định đầu tư cho MV. Tôi muốn trong sự nghiệp của mình phải có những sản phẩm đáng nhớ và cũng muốn dành những gì đặc biệt nhất đến người hâm mộ của mình. Và MV Love in Maldives là một trong số đó” - Noo chia sẻ.

Êkip của Noo cũng thừa nhận chính việc chi tiền cho MV bạc tỉ này đã làm chậm lại kế hoạch thực hiện live show đầu tiên trong sự nghiệp cho Noo (dự kiến tháng 12-2015) vì chi phí vẫn hạn hẹp.

Tuy vậy, cơ hội sau MV Love in Maldives của Noo cũng rất lớn. Ba ca khúc giới thiệu trong MV đều được yêu thích nên mang đến nhiều hợp đồng trình diễn hơn.

Bên cạnh đó là những cơ hội làm gương mặt đại diện, đại sứ cho các nhãn hàng, hợp đồng quảng cáo (ít gì cũng 30.000 USD/hợp đồng) và đóng phim trong tương lai khi MV cho thấy khả năng diễn xuất khá tốt cùng “gương mặt điện ảnh” của Noo.

Trước Noo Phước Thịnh có không ít ca sĩ tiết lộ về MV bạc tỉ của mình: MV 3D Xóa (Dương Triệu Vũ), Dạ khúc cho tình nhân (Đàm Vĩnh Hưng), Sẽ mãi bên nhau (Hồ Ngọc Hà), Vẫn mãi yêu anh (Thủy Tiên), Bad boy (Đông Nhi), Fly (Vy Oanh)...

Nếu như Love in Maldives chi phí khá nhiều cho cả một đoàn phim qua “thiên đường nghỉ dưỡng” Maldives và máy quay flycam thì những MV còn lại được cho rằng đã đầu tư rất lớn vào các loại máy quay, dàn dựng bối cảnh, kỹ thuật 3D...

Dẫu vậy, giá tiền công bố làm MV thường cũng nhập nhằng giữa đầu tư thực và đầu tư ảo. Có rất nhiều MV thường thường bậc trung nhưng được giới thiệu là “MV tiền tỉ”.

Khi hỏi ra mới biết vì trong MV có xuất hiện những sản phẩm trị giá bạc tỉ như: siêu xe, dàn âm thanh xịn, trang sức.

Nhưng đó không phải là những sản phẩm được ca sĩ mua để phục vụ làm MV, mà chỉ là sản phẩm họ đang dùng, mượn hoặc từ những nhà tài trợ.

Hãy xem qua một loạt MV gần đây, không MV nào không có nhãn hàng hay đơn vị tài trợ. MV What is love của Hồ Ngọc Hà, Love in Maldives của Noo Phước Thịnh, Yêu không nghỉ phép của Isaac, Vũ điệu cồng chiêng của Tóc Tiên, Âm thầm bên em của Sơn Tùng, Love you, hate you của Hari Won... đều xuất hiện hình ảnh của hãng điện thoại O.

Và rất nhiều hình ảnh các mặt hàng từ xa xỉ đến gia dụng, dịch vụ đều có mặt trong các MV, song hành cùng chiến dịch quảng cáo của các thương hiệu đó.

“Thêm một lý do nữa để ca sĩ đầu tư vào MV là bởi họ có các đơn vị tài trợ đồng hành, chia sẻ chi phí sản xuất. Nếu làm tốt thì không có gì giới thiệu được hình ảnh, khả năng của ca sĩ rõ ràng, sinh động hơn bằng một MV.

Từ đó, nhiều cơ hội kiếm tiền tỉ sẽ đến...” - nhà sản xuất âm nhạc Đằng Phương, người quản lý của Hari Won (đang là một trong số những nữ nghệ sĩ trẻ có nhiều hợp đồng trình diễn, quảng cáo, MC, đóng phim), cho hay.

Từ trên xuống: Âm thầm bên em (Sơn Tùng M-TP), Bad boy (Đông Nhi), Yêu không nghỉ phép (Isaac) là những MV được yêu thích trong thời gian qua - Ảnh: T.L.

MV không cứu nổi một ca khúc dở!

Chính vì lẽ đó nếu làm không khéo, các MV ca nhạc dễ thành clip quảng cáo sản phẩm. MV Hot girl đánh dấu sự trở lại của Duyên Anh Idol sau năm năm vắng bóng là một ví dụ.

Tuy nội dung kịch bản đầy tính nhân văn nhưng MV khi thành phẩm lại không khác gì clip quảng cáo dài dòng cho xe máy Y. Và như vậy, sự trở lại thị trường âm nhạc của chủ nhân MV Hot girl coi như... thất bại.

Nhà sản xuất âm nhạc Nguyễn Quang Huy, cũng là người quản lý của Sơn Tùng M-TP, chia sẻ quan điểm: “Với tôi, nhiệm vụ của một MV là truyền tải cảm xúc của bài hát bằng hình ảnh, giúp tác phẩm âm nhạc được kể thêm một lần nữa bằng hình ảnh, hoặc có thể giúp ca sĩ xây dựng thêm cá tính, hình ảnh của mình...Nhưng quan trọng nhất vẫn là âm nhạc và tài năng của ca sĩ”.

Nhà sản xuất từng thực hiện gần 100 MV cho thị trường nhạc Việt cũng cho rằng MV chưa bao giờ có thể cứu một ca khúc dở.

MV không thể cứu một ca khúc dở hay một giọng ca tồi nên việc các ca sĩ đầu tư tiền tỉ vào trang phục, bối cảnh, máy móc, kỹ thuật, thậm chí bạo dạn hở hang, diễn cảnh giường chiếu, khai thác những đề tài nhạy cảm... đều không mang lại hiệu quả gì ngoài việc ném tiền qua cửa sổ.

Thực tế cũng ghi nhận không ít MV là sự cộng hưởng tuyệt vời từ một ca khúc hay và những ý tưởng thú vị mà không cần tiêu tốn quá nhiều tiền.

MV Bốn chữ lắm - ca khúc đình đám của năm 2014 - được cho là MV có chi phí thấp (dưới 100 triệu đồng), chỉ được quay đơn giản bằng điện thoại di động nhưng để lại ấn tượng tốt trong lòng người xem, “ẵm” luôn giải MV xuất sắc nhất của Giải thưởng âm nhạc Zing.

Trước đó, MV Nhật ký của mẹ cũng được nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung tiết lộ có chi phí thấp nhất trong làng nhạc Việt. Theo nhạc sĩ, anh chỉ tốn có... 3 triệu đồng cho MV đầy tính sáng tạo này.

Có thế mới thấy quan trọng nhất vẫn là nhà đầu tư (ca sĩ) phải hiểu hay có nhà quản lý hiểu về sản xuất. Nếu không, khi tuyên bố làm MV bạc tỉ rất dễ bị cười vì đầu tư hố hoặc “nói hớ”.