Vào thời điểm này, những vườn sâm Ngọc Linh ở các xã vùng cao như Măng Ri, Đăk Sao, Đăk Tờ Kan, Tu Mơ Rông, Ngọc Linh (tỉnh Quảng Ngãi, trước đây thuộc tỉnh Kon Tum cũ) bắt đầu cho hạt chín đỏ cũng là lúc người dân tất bật bước vào mùa hái hạt sâm Ngọc Linh.

Với người dân nơi đây, đó không chỉ là mùa vụ mà còn là nguồn sinh kế gắn liền với loại cây được xem là "quốc bảo" của Việt Nam.

Sâm Ngọc Linh chỉ sinh trưởng ở độ cao trên 1.500m, nơi có khí hậu mát mẻ và độ ẩm phù hợp. Sau giai đoạn "ngủ đông", khoảng tháng 3-4 hằng năm cây bắt đầu ra hoa, kết hạt. 

Sau khoảng 4 tháng, cây sẽ cho quả chín đỏ, mỗi chùm từ 20 - 100 hạt tùy vào độ tuổi và sức phát triển của cây.

Anh A Chung - người trồng sâm ở thôn Đăk Dơn, xã Măng Ri - cho biết gia đình anh đang trồng khoảng 10.000 cây sâm Ngọc Linh. Hiện vườn sâm đã bắt đầu vào mùa hạt chín. 

Cứ 5-7 ngày anh lại hái một đợt, chọn những chùm hạt đỏ mộng, có đốm đen để thu hoạch trước.

Sau khi thu hoạch, hạt sâm được phân loại. Hạt còn xanh sẽ được ủ trong vài ngày để chín đều, còn hạt chín được gieo ươm ngay. Quá trình ươm được thực hiện bằng cách đặt hạt ở độ sâu 3-5cm trong khuôn chứa đất mùn dưới tán rừng, phủ thêm lớp lá hoặc cỏ tranh, sau đó phủ lưới để tránh chuột và chim phá hoại.

Khoảng 4 tháng sau khi gieo, hạt sẽ nảy mầm và bắt đầu sinh trưởng. Khi đạt 1 năm tuổi, cây được chuyển sang khu vực khác để tiếp tục trồng. Đến năm thứ 3-4, sâm Ngọc Linh bắt đầu cho thu hạt bói.

"Mỗi hạt sâm có giá từ 80.000 - 100.000 đồng, tùy theo người ta mua với số lượng nhiều hay ít. Còn cây giống tùy theo độ tuổi, giá từ 250.000 đồng đến 2 triệu đồng" - anh Chung cho hay.

Giữa đại ngàn, sâm Ngọc Linh không chỉ là cây dược liệu quý mà còn là nguồn sống, là hy vọng thoát nghèo của nhiều gia đình vùng cao Quảng Ngãi.

Tương lai mở ra ở làng 'quốc bảo' sâm Ngọc Linh

Vượt quãng đường dài với bao đèo dốc, sương mù và gió núi, tôi đến nơi... xe không còn đi được nữa ở làng Tu Thó, Quảng Ngãi.