Đạo diễn Barry Jenkins (đang phát biểu) và êkip phim Moonlight nhận tượng vàng quan trọng nhất của Oscar là hạng mục phim hay nhất sau sự cố nhầm lẫn  - Ảnh: Getty Images

Chỉ 2 phút sau khi La La Land được xướng tên, một sự cố nhầm lẫn đi vào lịch sử Oscar gây bàng hoàng không chỉ tại sân khấu mà lan truyền khắp thế giới: phim hay nhất là Moonlight chứ không phải La La Land.

Moonlight và La La Land thực ra đã là cặp đối thủ ngang cơ từ đầu mùa giải tới giờ với số lượng giải thưởng và đề cử gần như tương đương nhau. La La Land chiến thắng lớn tại phòng vé toàn cầu với doanh thu gấp hơn 10 lần kinh phí và gấp khoảng 20 lần doanh thu của Moonlight.

Nhưng La La Land cũng chia rẽ khán giả và giới phê bình khi số lượng yêu và ghét nó gần như tương đương nhau. Moonlight nhận được nhiều sự đồng thuận hơn, đơn giản là nó kén khán giả hơn và không quá đại chúng như đối thủ.

Và nhìn một cách tích cực, cả hai bộ phim này và Manchester by the sea vẫn là “bộ ba chiến thắng” lớn nhất của mùa giải Oscar lần thứ 89 với lần lượt 6, 3 và 2 giải thưởng quan trọng cho mỗi bộ phim.

“Bộ ba chiến thắng”

Cho dù là một giải thưởng điện ảnh hào nhoáng và luôn gây tranh cãi, điều quan trọng nhất của Oscar là giới thiệu được những tài năng điện ảnh mới, thậm chí là một thế hệ điện ảnh mới. Và nếu nhìn được điều đó thì Oscar 2017 là một mùa giải thành công khi trao giải thưởng cho ba cá nhân xuất sắc và những êkip sáng tạo của họ.

Damien Chazelle, 32 tuổi, mới làm bộ phim dài thứ 2, trở thành đạo diễn trẻ nhất trong lịch sử chiến thắng giải Oscar cho đạo diễn xuất sắc nhất với La La Land. Barry Jenkins, 37 tuổi, đạo diễn da màu chật vật kiếm tiền làm phim và cũng chỉ mới làm bộ phim thứ 2, chiến thắng giải cá nhân biên kịch xuất sắc (kịch bản chuyển thể), đồng thời chia sẻ giải Phim hay nhất với êkip làm nên Moonlight.

Lớn tuổi và có tiếng tăm hơn là Kenneth Lonergan (54 tuổi) cũng lần đầu tiên chạm vào tượng vàng Oscar cho kịch bản gốc xuất sắc với bộ phim Manchester by the sea. Đây cũng mới là bộ phim thứ 3 của ông.

Như vậy, ta có thể thấy một thế hệ đạo diễn mới được Viện Hàn lâm Mỹ vinh danh tại Oscar năm nay. Không chỉ đạo diễn, họ còn là biên kịch và họ đều được đề cử cá nhân ở cả hai hạng mục quan trọng này. Điều đó cho thấy tính tác giả trong con người sáng tạo của họ. Ba bộ phim không chỉ mang về các giải cá nhân cho ba đạo diễn, biên kịch nói trên, mà còn đem về những giải quan trọng khác.

Với La La Land, ngoài hạng mục đạo diễn là 5 hạng mục khác cho quay phim, nhạc nền, ca khúc chủ đề, thiết kế bối cảnh và nữ diễn viên chính xuất sắc nhất cho Emma Stone. Cũng như đạo diễn Damien, êkip đồng sáng tạo của anh rất trẻ.

Emma Stone mới 28 tuổi, còn Justin Hurwitz, anh chàng viết nhạc nền và ca khúc chủ đề, chỉ mới 32 tuổi. La La Land một mặt đề cao tình yêu và sự hòa hợp giữa hai tâm hồn, mặt khác là một cuộc chiến quyết liệt để theo đuổi giấc mơ của mình.

Manchester by the sea với hai chiến thắng cho Kenneth Lonergan (kịch bản gốc) và Casey Affleck (nam diễn viên chính). Nếu Kenneth thể hiện tài năng qua việc biên kịch, đạo diễn một bộ phim bi kịch về sự mất mát và sự dằn vặt của người ở lại, thì Casey Affleck chính là nhân tố quan trọng nhất giúp bộ phim này chạm đến người xem với diễn xuất sâu sắc của anh.

Đó là lý do dù Casey đang phải mang một vết nhơ bị cáo buộc lạm dụng tình dục trong quá khứ, anh vẫn được tha thứ để giành chiến thắng. Một sự chiến thắng để khép lại quá khứ, như nhân vật của Casey trong bộ phim này, kẻ vô tình gây ra một thảm kịch gia đình, phải tự lưu đày mình trong một nhà tù lương tâm, cuối cùng cũng phải vượt qua quá khứ để sống tiếp.

Manchester by the sea rõ ràng là bộ phim bi kịch, một bi kịch có thể làm tan vỡ trái tim, nhưng cuối cùng nó vẫn mang lại sự hồi sinh và hi vọng.

Moonlight chiến thắng 3 giải, trong đó có giải quan trọng nhất, như xu hướng bộ phim hay nhất thắng khá ít giải phụ trong vài năm gần đây (bộ phim Spotlight năm ngoái thậm chí chỉ thắng 2 giải); nhưng là cái kết làm thỏa mãn những người yêu điện ảnh độc lập, giàu tính nghệ thuật và đề cao tính thể nghiệm của đạo diễn.

Như đã giới thiệu trên Cinema chủ nhật , Moonlight là bộ phim thuần khiết, và chiến thắng của nó tại mùa giải Oscar năm nay là sự chiến thắng của một bộ phim nhỏ mang đầy chất thơ của cuộc sống, dù nó mô tả sự trưởng thành nhiều tổn thương của một đứa trẻ da màu.

Chiến thắng của Moonlight khiến khán giả đích thực của điện ảnh có lý do tin vào những câu chuyện nhỏ, mang màu sắc cá nhân và riêng tư nhưng vẫn chia sẻ được với nhiều người, hơn là bộ phim bom tấn tiếp cận được hàng triệu khán giả trên thế giới nhưng không để lại suy ngẫm gì cho họ sau khi xem, ngoài sự giải trí trống rỗng.

Nữ diễn viên Emma Stone nhận tượng vàng Oscar hạng mục nữ diễn viên chính xuất sắc nhất với vai diễn trong phim La La Land  - Ảnh: Reuters

Oscar có “mùi” chính trị?

Giải Oscar đầu tiên được công bố trong đêm trao giải hôm qua là nam diễn viên phụ xuất sắc nhất cho Mahershala Ali trong Moonlight. Mahershala là một diễn viên da đen, đồng thời là người nhập cư theo đạo Hồi.

Cho dù vai diễn của anh trong Moonlight xuất sắc và xứng đáng với giải thưởng này, người ta vẫn cho rằng đó là một giải thưởng có tính chính trị nhắm vào Tổng thống Trump vì sắc lệnh hạn chế visa của ông gây tranh cãi gần đây.

Hai chiến thắng khác Viện Hàn lâm muốn “dằn mặt” Trump là giải phim nước ngoài hay nhất cho The salesman, một bộ phim của điện ảnh Iran mà đạo diễn và nữ diễn viên chính của phim đã tuyên bố không tham dự Oscar để phản đối chính sách mang tính kỳ thị của tổng thống Mỹ.

Tuy không đến Mỹ nhận giải Oscar lần thứ 2 (một vinh dự hiếm đạo diễn nước ngoài nào có được), đạo diễn Asghar Farhadi gửi đến một bài phát biểu thể hiện quan điểm mạnh mẽ của mình.

Ông kêu gọi các nhà làm phim hãy hướng ống kính của mình để ghi lại và chia sẻ những vấn đề về con người, phá vỡ khuôn mẫu về sự kỳ thị giữa các dân tộc và các tôn giáo. Hơn lúc nào hết, ông kêu gọi sự đồng cảm giữa những nền văn hóa khác nhau.

Một bộ phim khác gặp rắc rối vì chính sách của ông Trump cũng được xướng tên ở hạng mục phim tài liệu ngắn, đó là bộ phim The White Helmets kể về tổ chức tình nguyện Mũ bảo hiểm trắng giải cứu những nạn nhân chiến tranh, đặc biệt là thường dân tại Syria.

Nhân vật chính và nhà quay phim của bộ phim này, hai công dân của Syria, cuối cùng đã không đến được Mỹ để tham dự lễ trao giải.

Có lẽ giới mộ điệu điện ảnh trên thế giới không ai mong muốn một giải thưởng điện ảnh uy tín như Oscar lại bị nhuốm màu chính trị hay bị thao túng bởi quyền lực. Dù vậy, nếu một giải thưởng điện ảnh không chia sẻ được các vấn đề về cuộc sống, về bản chất con người, về thời cuộc và những câu chuyện thời sự mang tính toàn cầu, chắc chắn nó không tạo được sự ảnh hưởng lớn đến thế.

Damien Chazelle, 32 tuổi, trở thành đạo diễn trẻ nhất trong lịch sử chiến thắng giải Oscar cho đạo diễn xuất sắc nhất - Ảnh: IMDB Khi lên nhận giải, Damien Chazelle nói La La Land là một bộ phim về tình yêu và anh đang yêu khi làm bộ phim này, nhằm gửi lời tri ân đến cô bạn gái Olivia Hamilton. Trong khi đó, Benj Pasek - anh chàng viết ca khúc đoạt giải City of stars - muốn “dành tặng giải thưởng cho những đứa trẻ hát trong mưa và những người mẹ để chúng làm điều mơ mộng đó”.