Phóng to

Mẫu phác thảo số 6 "Vua Lý Thái Tổ ngồi trên mũi thuyền rồng" gây nghi vấn cho một khách tham quan tên Võ Tuấn:"Rồng thời Lý có chân hay không có chân?"

TT (Hà Nội) - Từ 15 đến 22-9, Sở Văn hóa - thông tin Hà Nội tổ chức trưng bày sáu mẫu phác thảo tượng đài Lý Thái Tổ nhằm tham khảo ý kiến công chúng. Sáu mẫu này được chọn từ 29 mẫu gửi về tham gia cuộc thi sáng tác mẫu tượng đài cho công trình tượng đài vua Lý Thái Tổ - công trình chào mừng kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội.

Đã có hàng trăm ý kiến đóng góp được gửi cho ban tổ chức sau những ngày đầu tiên trưng bày. Đa số ý kiến quan tâm đến hình thức của phác thảo, nào là nên để tượng đứng hay tượng ngồi, có mũ hay không có mũ, khuôn mặt nên trông ra sao.

Ngay cả giữa các nhóm tác giả cũng có ý kiến khác nhau về trang phục của vua Lý Thái Tổ. Nhóm tác giả thứ hai lưu ý “vua Lý Thái Tổ không thể mặc trang phục có bổ tử hình vuông ở trước ngực (tượng đài của nhóm tác giả thứ nhất dùng hình này) vì triều Lê Thánh Tông (niên hiệu Hồng Đức) năm 1471 mới hạ chiếu ban mẫu vẽ bổ tử trước ngực cho các quan (theo Đại Việt sử ký toàn thư)”.

Trong khi đó vua Lý Thái Tổ sống trong những năm 974 - 1028, trước thời điểm này rất lâu. Tương tự, “vua cũng không thể mặc trang phục có đeo đai ngọc vòng rộng được vì cũng triều Lê Thánh Tông qui định: trang phục của vua thắt đai ngọc liền với áo thiếm (là loại áo được phủ ngoài mặt trước và từ nách xuống), còn trang phục đai ngọc vòng rộng chỉ dành cho các quan võ và phía sau có cân (theo Khâm định thông giám cương mục)”. Nhóm này “khoe” hai nhà cố vấn cho họ là giáo sư sử học Lê Văn Lan và nhà nghiên cứu mỹ thuật cổ Trịnh Quang Vũ.

Có ý kiến phê phán nhóm tượng thứ ba về họa tiết trên long bào của tượng quá cầu kỳ rắc rối. Về dáng tượng đứng hay ngồi cũng có nhiều ý kiến tham gia. Trong khi nhóm tác giả thứ hai cho rằng tượng phải đứng mới oai nghiêm, thì nhà điêu khắc Quốc Văn lại cho rằng tư thế tượng ngồi là hợp lý, vì vua ngồi “nói đến cả thế nước đã bình yên, dân đã tịnh, nội ngoại đều tốt đẹp, đó là bối cảnh của 200 năm triều Lý...”.

Một điểm thống nhất chung của các bức phác thảo là vua Lý Thái Tổ đầu đội mũ bình thiên mới thể hiện được vẻ oai nghiêm, thế nhưng cũng có ý kiến cho rằng mũ đó chỉ thấy trên đầu… Tần Thủy Hoàng, nên chăng làm theo mẫu tại đền Đô hoặc chỉ nên quấn khăn cho giảndị.

Và một điểm chung của cả sáu bức phác thảo là khuôn mặt nhà vua quá già so với tuổi 36.

Về không gian đặt tượng, tuy chỉ có ba phương án nhưng cũng khiến ban tổ chức đau đầu.

Ông Phan Đăng Long, quyền giám đốc Sở VH-TT Hà Nội, bộc lộ băn khoăn: “Trước mắt chỉ có thể thông báo rằng công trình tượng đài sẽ được đặt tại vườn hoa Indira Gandhi thuộc phường Lý Thái Tổ. Sau đợt lấy ý kiến nhân dân, hội đồng nghệ thuật sẽ chấm chọn và cố gắng chọn ra một tác phẩm tốt nhất trong tháng chín để đến dịp 10-10-2003 có thể khởi công”.

Thế nhưng, “dù tượng đứng hay ngồi, có mũ hay không, mặc áo gì, đeo đai như thế nào…, các nhóm tác giả cũng nên lưu ý tham khảo nhiều tài liệu lịch sử về nhà Lý” - một khách tham quan tên Văn Long đã góp ý như vậy.