Phóng to

TTO - Đi – chẳng chờ đợi sự phân công. Đi – chẳng tính toán, so bì hơn thiệt. Đi – với cả tấm lòng. Đó là Cù Mai Công. Lại chẳng giống những bạn đồng nghiệp khách thích đi xa, Công hay đi lòng vòng ngay trên chính thành phố mà anh đang sống và làm việc. Ngày có, đêm có và thường đêm nhiều chẳng kém gì ngày.

Làm việc chung với nhau trong cùng một bộ phận khá lâu, không ít lần tôi nhìn thấy những bước chân đi mà như chạy của Công vào cơ quan lúc đầu giờ sáng. Đôi lần trễ họp giao ban, trên gương mặt còn mang nét bơ phờ, lại nở một nụ cười cầu hòa và bàn tay thì gãi gãi đầu theo một cách rất Cù Mai Công: “Tối qua, đi gần suốt đêm…”.

Nói theo ngôn ngữ thời thượng, Cù Mai Công đủ tiêu chuẩn xếp vào dân “bay đêm”. Anh đi đến hai, ba giờ sáng là chuyện bình thường. Đi lang thang cũng có. Đi rồi nhập vào những nhóm thanh niên tụ tập, “ngồi đồng” bên hè phố cũng có. Thường nhất là đi vào những điểm “xã hội đen”: quán cà phê có làn khói heroin, những quán nhậu ven đường – nơi làm điểm xuất phát của dân đua xe, khu vực có nhiều gái lẫn trai “ăn sương”…

Chuyện đi đêm nhiều của Công vọng lên cả Thành đoàn – cơ quan chủ quản của báo Tuổi Trẻ. Đến nỗi, trong một buổi họp Ban chấp hành Thành đoàn. Bí thư Thành đoàn phải nói nhân bàn về chuyện thâm nhập thực tế của cán bộ Đoàn: “Có một nhà báo – cán bộ Đoàn lặn lội trong đêm, khi chúng tôi đang yên giấc ngủ…”.

Cũng có người cho rằng, Công đi đêm nhiều, chẳng sợ hiểm nguy bởi anh “có nghề” (Công là võ sư). Điều đó có thể đúng ở điểm khởi đầu. Nhưng đúng hơn, theo tôi, là bởi trong Công có một trái tim hết lòng vì nghề nghiệp – cái nghề mà sự thành công không bao giờ đến khi xa rời thực tế.

Từ những chuyến “bay đêm” ấy, các phóng sự mang hơi thở của bóng tối lần lượt ra đời: Tổng diễn tập lúc 0 giờ - viết về hiện tượng tụ tập xe, diễu hành trên các đường phố dài cả cây số; Đêm hoang, nói đến những thanh thiếu niên trốn nhà, lang thang trong đêm sau lúc 0 giờ; Cung đường đa hệ ma quái, phản ánh một thế giới mại dâm tổng hợp, trắng trợn và công khai…

Mỗi chuyến “bay đêm” trở thành nguồn tư liệu sống động cho một bài báo ra đời. Những bài báo không chỉ là sự phản ánh đơn thuần mà bao hàm lời cảnh báo về một hiện tượng không hay, một lối sống đáng lo của giới trẻ… Không ít lần, những hồi chuông cảnh báo ấy đã vang vọng, lay động xã hội và tạo ra một kết quả tốt. Chẳng hạn, sau các bài báo phản ánh về việc diễn tập, đua xe trên đường phố, công an đã ra tay và dập tắt hiện tượng không lành mạnh này.

Những ngày tháng cuối năm đang đến. Những lời mời gọi không lành mạnh cho những chuyến “bay đêm” rồi lại có cơ hội lan truyền trong giới trẻ. Sự xuất hiện của tập sách này, cùng những bài viết của nó, kịp thời là một sự nhắc nhở lại. Nhắc cha, nhắc mẹ, nhắc anh chị, nhắc nhà trường, nhắc đoàn thể đừng lơ là, mất đi sự cảnh giác đối với những cạm bẫy đang giăng chờ con em, học sinh mình… Bởi những gì mà Công đã ghi nhận qua các chuyến đi, đã viết chưa hẳn tất cả đều lụi tàn.

Hãy ngăn chặn cái xấu từ xa, trước khi nó hình thành và phát triển! Đó là lời vang vọng từ những hồi chuông cảnh báo mà Cù Mai Công đã, đang và sẽ tiếp tục gửi gắm trong những bài viết của mình.