Điển hình nhất là hiện tượng mưa tuyết, băng giá, khô hạn, lũ quét, mưa đá… xảy ra với mật độ, tần suất ngày một cao và nghiêm trọng.

Thiên tai khó lường

Mưa tuyết, mưa đá, nắng nóng lịch sử…. là những hiện tượng thời tiết cực đoan, bất thường không còn khó gặp ở tỉnh miền núi Lào Cai những năm gần đây.

Tài liệu quan trắc khí tượng thủy văn của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Lào Cai cho thấy, tổng lượng mưa năm 2014 bị thiếu hụt so với trung bình nhiều năm cùng kỳ khoảng 5%, tại các huyện vùng cao như Mường Khương, Si Ma Cai thì con số này là 15% - 23%.

Lượng mưa trung bình giảm, nhiệt độ bình quân hằng năm tăng đã kéo theo nguy cơ khô hạn, thiếu nước sản xuất nông nghiệp và sa mạc hóa ở một số nơi tăng cao.

Hiện tượng thời tiết bất lợi với chu kì thường xuyên và quy mô lớn đã kéo theo tình hình dịch bệnh phát triển trên cây trồng, vật nuôi phức tạp hơn, gây ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sản xuất nông nghiệp.

Với nền sản xuất còn lệ thuộc nhiều vào tự nhiên thì biến đổi khí hậu vẫn là thách thức lớn với ngành nông nghiệp của tỉnh.

Trong khi đó, công tác dự báo còn hạn chế, chưa dự báo được địa điểm cụ thể, mức độ nguy hại, tần suất, để có thể chủ động phòng ngừa. Ngoài ra, trình độ học vấn của một bộ phận người dân còn thấp, nên việc tuyên truyền về công tác ứng phó vẫn còn khó khăn.

Chủ động ứng phó

Đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lào Cai cho rằng, nguyên nhân của biến đổi khí hậu là do lượng khí nhà kính (CO₂) tăng, trong khi diện tích rừng sụt giảm khiến việc hấp thụ CO₂ thiếu cân bằng.

Để ứng phó với biến đổi khí hậu thì một trong những biện pháp bền vững là tăng độ che phủ và nâng cao chất lượng rừng. Cùng với phát triển rừng, ngành nông nghiệp tỉnh đã xây dựng các phương án giảm nhẹ thiên tai, chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, vật nuôi phù hợp với môi trường sản xuất mới.

Bên cạnh đó, tỉnh Lào Cai liên tục triển khai những dự án công nghệ cao, mô hình mới nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu như: mô hình tưới tiết kiệm nước; dự án nông nghiệp công nghệ cao…

Lãnh đạo tỉnh Lào Cai cho biết, vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu không thể là chuyện “một sớm, một chiều”. Trồng và bảo vệ rừng là biện pháp đang được Lào Cai ưu tiên hàng đầu, đặc biệt là bảo vệ diện tích rừng phòng hộ đầu nguồn để bảo vệ nguồn nước.

Bên cạnh việc tích cực phát triển rừng để tạo nguồn sinh thủy còn là sự chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, vật nuôi, đầu tư hạ tầng thủy lợi là cách ứng phó tốt nhất với biến đổi khí hậu.