Những chiếc áo màu xanh lá đậm, những mái đầu giờ đã pha màu sương. Cả những tấm huân chương lấp lánh trên ngực áo gợi nhắc về thời hoa lửa bi hùng. Ký ức của những người phụ nữ đã đi qua cuộc chiến được gợi mở thật xúc động và tự hào. Họ từng là những cô gái đôi mươi ngày ấy đã gác lại thanh xuân để bước vào tuyến lửa Trường Sơn suốt những năm tháng khốc liệt của chiến tranh.

Nơi lưu dấu thanh xuân

Ánh mắt lấp lánh, bà Phạm Thị Hưng - chiến sĩ đường ống xăng dầu Trường Sơn (trung đoàn 592) năm nào - nay đã ở tuổi thất thập vẫn nhớ như in "dòng sông lửa" ngày đó. Bà nói khi nghe tin đã ký Hiệp định Paris, ai cũng nghĩ sẽ được trở về. Vậy mà ngay hôm sau địch lại trút bom xuống. 

"Rừng tan hoang, hầm chỉ huy trúng bom, ống dẫn xăng vỡ tung và bắt lửa. Cả khu rừng cháy dữ dội nhưng chúng tôi vẫn ở lại tiếp tục làm nhiệm vụ", bà nhớ lại.

Khoảnh khắc ấy khán phòng như lặng đi. Nhưng trong câu chuyện của cô chiến sĩ năm xưa không chỉ có tiếng bom hay cảnh cháy nổ mà còn tiếng hát, tiếng cười. Bà nhớ có những đêm rừng vắng, bom rơi và mọi người vẫn hát để át tiếng sợ hãi, để quên đi nỗi nhớ nhà. Là những tháng ngày tóc dài không có dầu gội, quần áo chưa kịp khô đã phải mặc, cơm không đủ no nhưng ai cũng cười.

Ngồi cạnh bên, bà Lê Thị Lài - người chiến sĩ Trường Sơn năm xưa - nhớ lại lần đầu tiên chứng kiến đồng đội ngã xuống. Không ai bảo ai, người nhặt chiếc lược, người nhặt tấm khăn, cuốn sổ gom lại để gửi về cho gia đình đồng đội. 

"Khóc đấy nhưng rồi lại siết tay nhau bước tiếp vì còn sống là còn phải đi tới", giọng bà Lài rưng rưng.

Mỗi câu chuyện như lát cắt ký ức, lặng lẽ mà sắc nét, vẽ chân dung của những "bông hồng thép" nơi tuyến đường Trường Sơn huyền thoại. Những người con gái ngày ấy giờ tóc đã bạc, chân đã mỏi vẫn giữ nguyên ngọn lửa thanh xuân rực cháy trong tim như ngày đầu ra trận.

Nhớ lắm đồng đội ơi!

Buổi giao lưu hôm ấy còn có nữ cựu tù Côn Đảo Trương Mỹ Hoa, nguyên Phó chủ tịch nước, từng vào tù khi mới 19 tuổi. Bà lắng nghe câu chuyện của các nữ chiến sĩ Trường Sơn mà thấy thấm đẫm niềm tự hào. Bà nói mỗi người là hiện thân của sự kiên cường, nhẫn nại, hy sinh song rất đỗi dịu dàng và nhân hậu, những phẩm chất làm nên vẻ đẹp phụ nữ Việt Nam.

Bà Nguyễn Thị Bình, Trưởng Ban công tác nữ Hội Trường Sơn TP.HCM, nghẹn lời khi nhắc đến những người đồng đội thương binh, những người bị ảnh hưởng chất độc da cam, những đồng đội vẫn đang chật vật mưu sinh. Dẫu thế nào thì mỗi khi có dịp gặp lại đều ôm chặt vì vẫn còn thấy nhau, thương vì những điều đã qua. Bà nói mỗi lần như thế thấy mình trẻ lại.

Nửa thế kỷ rời xa cuộc chiến, những người phụ nữ Trường Sơn năm nào không kể để nhắc công hay vì bất cứ điều gì. Họ muốn thế hệ đi sau hiểu độc lập, tự do không tự nhiên mà có. Đã có biết bao người gửi cả thanh xuân đời mình, gửi luôn giấc mơ con gái trên đường ra trận.

Giữa gian khổ, hiểm nguy là thế song những cô gái Trường Sơn vẫn giữ trong lòng niềm tin son sắt và vẻ đẹp rất riêng - vẻ đẹp của lòng dũng cảm, sự hy sinh thầm lặng, của ý chí không bị khuất phục.

Và những người trẻ hôm nay vui biết mấy khi được gặp và nghe câu chuyện của những cô gái Trường Sơn năm xưa. Những người lính "bộ đội Cụ Hồ" ấy đã truyền cho thế hệ trẻ bài học về tinh thần quật cường, tình yêu nước để trân trọng hơn giá trị của hòa bình, độc lập cùng gợi mở trách nhiệm dựng xây Tổ quốc hôm nay.

Dải Trường Sơn vang vọng tiếng ca

Phong trào văn nghệ "Tiếng hát át tiếng bom" ra đời giữa làn khói bom ác liệt trở thành biểu tượng của tinh thần lạc quan, ý chí kiên cường của quân và dân ta.