Dưới con đường bêtông này từng là dòng kênh Hàng Bàng. Sắp tới, dòng kênh bị lấp 15 năm nay sẽ được khôi phục để tiêu thoát nước, điều hòa môi trường - Ảnh: Thuận Thắng

Ðoạn giữa của kênh dài khoảng 600m lắp đặt cống hộp từ năm 1999-2000. Ðến nay, hai đầu kênh Hàng Bàng bị thu hẹp do bồi lấp, bề rộng chỉ còn khoảng 2-3m gây ô nhiễm môi trường nên TP.HCM quyết định cho đào lại, khôi phục nguyên trạng kênh Hàng Bàng.

Và để khôi phục nguyên trạng, hơn 900 hộ dân ở dọc hai bên dòng kênh sẽ được giải tỏa trắng.

Trong quy hoạch chống ngập úng của TP.HCM yêu cầu phải để 17% diện tích kênh mương, ao hồ để chứa và thoát nước.

Thực tế, do thiếu tầm nhìn và lợi ích cục bộ do phát triển đô thị, nhiều diện tích ao hồ kênh rạch bị lấp nên diện tích còn lại chỉ khoảng 6%.

Do thiếu diện tích chứa nước, cộng nguyên nhân mưa, triều cường, hệ thống hạ tầng thoát nước yếu kém đã gây úng ngập nhiều nơi trong thành phố. Ðấy là khi tính toán người ta còn quên chưa kể yếu tố lún, cũng là tác nhân gây thêm việc ngập úng.

Dòng kênh tự nhiên khi làm cống hộp có ưu điểm nổi bật là tăng diện tích giao thông bề mặt đường bộ, nhưng làm co hẹp diện tích mặt cắt ngang và tiết diện dòng chảy, tăng hệ số cản, giảm khả năng lưu lượng thoát nước. Khi tốc độ dòng chảy chậm dễ gây bồi xói ở hai đầu kênh, phía trong kênh phát triển rong rêu, tảo tác động xấu đến chất lượng nước.

Cống hộp chỉ nên xây dựng ở những kênh nhỏ, phải đảm bảo tối thiểu thoát được 70% lưu lượng nước so với kênh tự nhiên ban đầu.

Kinh nghiệm ở một số quốc gia trên thế giới sau khi làm cống hộp ở một số kênh lớn được một thời gian cũng đã phải phá bỏ để trả lại trạng thái ban đầu.

Hệ lụy không phải là mất tiền bạc, công sức mà còn xáo trộn cuộc sống của người dân xung quanh phải di dời...

Trong mỗi người chúng ta, hầu như ai cũng có quê hương với một dòng sông hay con kênh tuổi thơ có thể tung tăng tắm gội nhưng theo năm tháng, những dòng sông hay con kênh ngày càng bị ô nhiễm thành dòng sông đen, có nơi thành dòng sông chết chủ yếu do tác động của con người.

Bất cứ quốc gia nào muốn phát triển bền vững cũng phải tôn trọng, thích ứng với tự nhiên, có nghĩa là khi đề xuất dự án cũng phải xuất phát từ luận chứng kinh tế khoa học kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Không tôn trọng quy luật của tự nhiên ắt phải trả giá.

Phát triển TP.HCM theo hướng môi trường xanh, sạch, đẹp là khát khao của người dân và cũng là yêu cầu của cuộc sống.

Bài toán phát triển đô thị TP.HCM là bài toán hệ thống, đồng bộ giữa các ngành, các cấp, đòi hỏi có “nhạc trưởng” chỉ huy đủ tâm và tầm.