Phóng to

Nhà máy Nhiệt điện Quảng Ninh vẫn trong giai đoạn lắp đặt, chậm trễ so với thời gian hoàn thành dự kiến hàng chục tháng trời - Ảnh: Minh Quang

Lại đề nghị tăng giá điệnĐề xuất tăng giá điện vì ai?

Ông TRẦN VIẾT NGÃI, chủ tịch Hiệp hội Năng lượng VN, lý giải về đề xuất trên:

- Chúng tôi đưa ra mức giá 8 cent/kWh (100 cent = 1 USD), tương đương tăng thêm khoảng 400 đồng/kWh so với hiện tại, là mức không hề cao. Chúng ta nên nhớ rằng đã hơn chục năm nay không có nhà đầu tư nước ngoài nào đầu tư vào điện ở VN.

Thứ hai là các tập đoàn Điện lực, Dầu khí, Than - khoáng sản, Sông Đà... đang đầu tư vào điện nhưng tỉ suất lợi nhuận rất thấp. Do đó họ không có vốn để tái đầu tư dẫn tới các dự án đều chậm tiến độ. Nếu cứ kéo dài mãi giá 5-5,5 cent/kWh như hiện nay thì cả chục năm nữa VN sẽ vẫn thiếu điện và thiếu điện nghiêm trọng.

Việc thiếu điện đó còn nguy hại hơn, gây tốn kém cho xã hội hơn rất nhiều so với việc tăng mấy trăm đồng giá bán điện.

Phóng to

Ông Trần Viết Ngãi - Ảnh: K.Hưng

Chúng tôi đã khảo sát các nhà đầu tư nước ngoài và họ khẳng định với mức giá khoảng 8 cent/kWh, họ sẽ đầu tư vào điện ở VN vì như thế mới có lãi.

Mặt khác, hiệp hội đã khảo sát giá bán và lợi nhuận của các tập đoàn đầu tư vào điện. Kết quả với giá 7-8 cent, các tập đoàn này cũng sẽ có lãi ở mức tương đối, chấp nhận được. Cụ thể, tỉ suất lợi nhuận của họ sẽ đạt 4-5%. Như thế người ta mới đủ điều kiện để đầu tư các dự án điện lớn.

* Nhưng mức tăng thêm khoảng 400 đồng/kWh là gây sốc, ngay cả với hộ khá giả. Tại sao hiệp hội không đề xuất mức tăng dần theo lộ trình?

- Tăng dần 100-200 đồng thì giải quyết được vấn đề gì. Không tăng như chúng tôi đề xuất trong khi giữ giá điện bậc thang như hiện nay vẫn là bao cấp, cơ bản không thay đổi gì. Cần nhấn mạnh chúng tôi có đề xuất tăng cao hết lên 8 cent/kWh đâu, người nghèo khó khăn vẫn được giữ giá ưu đãi cơ mà. Vì vậy tôi đề nghị nên có bước đột phá mới trong tư duy để ngành năng lượng nói chung và điện, than, khí không bị lỗ, không bị thiếu.

Tôi không cho rằng mức tăng trên là nhảy vọt. Tăng thêm 10 hoặc trên 10 cent/kWh mới là nhảy vọt. Nên nhớ một cốc chè xanh bây giờ đã khoảng 2.000 đồng rồi. Trong khi đó, làm ra 1kWh điện mất rất nhiều công sức, thế mà bán không bằng một cốc nước chè thì vô lý quá.

* Nhiều người cho rằng hiệp hội chủ yếu đề xuất theo ý muốn của các doanh nghiệp mà ít đại diện cho quyền lợi người dân?

- Không đúng. Chúng tôi đứng trên quan điểm chung của nhân dân, của Đảng, Chính phủ. Các doanh nghiệp trong ngành năng lượng làm ăn thế nào tôi nắm được. Người ta lãi, lỗ tôi đều biết. Tôi chỉ nêu thực tế trong số 13 dự án nhiệt điện chạy than trong quy hoạch điện VI với tổng công suất trên 13.800MW, yêu cầu năm 2015 phải xong, nay mới khởi công được có hai dự án vì thiếu tiền.

Ngành điện mùa khô năm nay đã lỗ trên 3.000 tỉ đồng. Ai cho người lỗ vay tiền? Mất điện một giờ thiệt hại hàng tỉ đồng, bức tranh xã hội xấu, người dân khổ. Còn việc đề xuất là theo quan điểm của chúng tôi, việc nghe hay không là quyền của các cơ quan nhà nước.

* Nếu tăng giá có chắc chắn hết thiếu điện?

- Chắc chắn không một lúc hết thiếu điện ngay, nhưng khi tăng giá điện như trên ngành điện sẽ phải cam kết với Đảng, Nhà nước, nhân dân rằng chúng tôi đủ vốn, chúng tôi không chậm tiến độ và chắc chắn với đầu tư vào điện nhiều lên, điện sẽ không thiếu nữa. Giá điện tăng đến 8 cent/kWh, tôi chắc cả trăm nhà đầu tư nước ngoài sẽ nhảy vào. Nên chúng tôi sẽ còn đề xuất tăng giá cho điện mặt trời, điện gió nhưng vào dịp khác.