Tổng thống Pháp Macron phát biểu trước quốc hội ngày 3-7 - Ảnh: AFP

Bởi thế, ông đã phải vận dụng điều 18 Hiến pháp, triệu tập cả hai viện để “làm công tác tư tưởng” chiều 3-7.

Biết rõ rằng các nghị sĩ thượng viện là những người “cũ” không cùng đảng, ông Macron nói thẳng ngay với họ: “Một số trong quý vị làm chính trị từ lâu đời; còn với những người khác, trong đó có tôi, lại không như vậy. Quý vị sẽ, tùy vào niềm tin của quý vị, hậu thuẫn hay sẽ chiến đấu chống lại chính phủ mà tôi đã bổ nhiệm”.

Ông nói tiếp: “Song, chúng ta, cả quý vị lẫn tôi, đều đã nhận được sự ủy nhiệm của nhân dân, cho dù quý vị là hiện thân của những ý kiến khác, thì cũng chẳng thay đổi gì nghĩa vụ tập thể đang đè lên chúng ta. Nghĩa vụ đó là nghĩa vụ làm một sự biến đổi dứt khoát và sâu sắc, dứt khoát cắt đứt với những năm tháng trì trệ hay với những năm tháng xào xáo”.

Sở dĩ ông có thể yêu cầu những người “cũ” tham gia những biến đổi sắp tới là do ông đang nắm đa số ở Hạ viện.

Đến đây, ông huy động lực lượng của ông: “Bằng cách bầu các bạn vào quốc hội, mới nguyên triệt để, người dân Pháp đã cho thấy họ hết kiên nhẫn với cái thế giới chính trị của những tranh cãi vô bổ cùng những tham vọng rỗng tuếch mà chúng ta đã trải qua trước đó... Bằng cách trao niềm tin của mình cho những người mới, người dân Pháp đã bày tỏ sự mong đợi tuyệt đối”.

Bằng một giọng văn “sư phạm”, ông “thuyết” cho tất cả các đại biểu thế nào là nghĩa vụ của quốc hội: “Chức trách mà nhân dân đã ủy nhiệm cho chúng ta, chính xác là gì? Trước hết, đó là chức trách đối với chủ quyền quốc gia, dân tộc... Các thế lực tha hóa thì vô cùng mạnh mẽ. Tha hóa trước sự phân chia lao động mới đang hình thành trong một thế giới đang biến đổi sâu sắc, trong đó kỹ thuật số đang tái dựng toàn bộ các lĩnh vực kinh tế, phá vỡ sự cân bằng và công ăn việc làm. Tha hóa trước sự trói buộc tài chính, nếu như chúng ta không tái lập được ngân sách, không giảm được nợ công của chúng ta. Tha hóa theo ý muốn của các nước khác, ở trong châu Âu cũng như ở trong các liên minh của chúng ta, nếu như chúng ta không sắp xếp lại ngăn nắp công chuyện của chúng ta...”.

Đến đây, ông Macron muốn nêu ra tính trung dung lịch sử mà ông muốn quốc hội dựa trên đó mà sau này làm luật.

“Chức trách mà nhân dân ủy nhiệm, đó chính là chức trách trung thành với lịch sử... Những năm gần đây, lịch sử bị bắt làm con tin bởi cuộc tranh cãi chính trị. Đối với chúng ta, lịch sử phải mang hình thái không phải của một bình luận, mà là của một hành động dứt khoát hướng về điều tốt đẹp hơn... Chính chúng ta cũng sẽ làm nên lịch sử bằng cách giữ vững đầu óc và ý muốn của chúng ta hướng về điều tốt đẹp hơn. Đó chính là điều mà chúng ta gọi là chủ nghĩa tiến bộ... Không phải bất cứ điều gì mới cũng nhất định là hay cả... Không phải cứ theo đuôi mọi xu hướng thời thượng. Mà là, vào mỗi lúc, từng bước một, nhận chân điều gì cần phải tu chính, sửa sai, điều gì phải tái tạo sâu sắc hơn nữa, điều gì xã hội đang thiếu để trở nên công chính hơn và hiệu quả hơn...”.

Từ nền tảng tư tưởng đó, ông Macron giới thiệu tiến trình lập pháp tới đây.

Tiến trình đó, theo ông, như sau: “Cần có thì giờ để suy nghĩ về luật. Cần có thì giờ để quan niệm ra luật, để thảo luận, để bỏ phiếu. Cần có thì giờ còn để đảm bảo các điều kiện tốt cho việc thực thi luật. Mong mỏi rằng các định chế của chúng ta hiệu quả hơn, không có nghĩa là hi sinh cho việc sùng bái tốc độ, mà là phải quan tâm tới kết quả. Hãy chấm dứt việc soạn tràn lan luật đi thôi”...