Phóng to

Túi nilông thân thiện với môi trường chỉ được sử dụng hạn chế ở một số siêu thị - Ảnh: T.Thắng

Rối bời vì túi nilông tăng giá

Trong khi một số siêu thị đã chủ động đưa vào sử dụng các loại túi thân thiện với môi trường để thay thế, nhiều tiểu thương cho biết vẫn chưa tìm đâu ra nguồn cung cấp sản phẩm này...

Tiểu thương: chẳng thấy nơi nào bán

Bà Nga, tiểu thương kinh doanh mặt hàng trứng gia cầm tại chợ Gò Vấp (Q.Gò Vấp, TP.HCM), cho biết với mức giá túi xốp hiện lên tới 50.000-70.000 đồng/kg, tăng mạnh so với mức giá 34.000 đồng/kg trước đây, bà Nga dự định chuyển sang sử dụng loại túi thân thiện môi trường, nhưng tìm khắp cả chợ cũng chẳng tìm thấy nơi nào bán loại túi này.

Theo ông Khải - người chuyên bỏ mối túi nilông tại một số chợ trên địa bàn TP.HCM, mặc dù mấy ngày nay giá tăng nhưng lượng tiêu thụ không giảm vì người bán vẫn chưa tìm được loại túi thay thế.

“Trước đây tôi cũng nhập túi nilông tự hủy nhưng khách ngại vì họ không biết cách bảo quản. Túi nilông tự hủy thường phân hủy trong tự nhiên và độ bền kém theo thời gian, giá lại cao” - ông Khải nói. Theo đại diện Công ty bao bì Vafaco, túi nilông tự hủy chỉ bắt đầu quá trình tự phân hủy khi ánh nắng mặt trời trực tiếp chiếu vào và độ bền kéo dài trong hai năm.

Theo các nhà sản xuất, hiện nay họ vẫn chưa đưa túi nilông tự hủy ra chợ mà chủ yếu làm theo đơn đặt hàng của các siêu thị, trung tâm thương mại... Các loại túi nilông, túi xốp đang bày bán phổ biến ở chợ đều là hàng thứ cấp, chất lượng kém được sản xuất từ những cơ sở nhỏ, khó đảm bảo về mặt vệ sinh. Những sản phẩm này thường né thuế, giá rẻ nên nếu đưa các sản phẩm chất lượng ra chợ cũng không cạnh tranh được.

Doanh nghiệp sản xuất: “chạy” tiêu chí

Để khuyến khích việc sử dụng loại túi nilông thân thiện với môi trường, theo Luật thuế bảo vệ môi trường có hiệu lực từ ngày 1-1-2012, loại túi này nằm trong diện không phải chịu thuế. Tuy nhiên theo ông Hoàng Dương Tùng - phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên - môi trường), đến nay bộ tiêu chí về túi nilông thân thiện với môi trường vẫn chưa thể ban hành được.

Trong khi các cơ quan chức năng tại VN vẫn đang loay hoay với việc xây dựng bộ tiêu chí, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh túi nilông hiện đang nháo nhào tìm cách đưa sản phẩm của mình được mang tên “thân thiện với môi trường” để được miễn thuế. Trung tâm Tiêu chuẩn kỹ thuật đo lường chất lượng 3 (Quatest 3) cho biết đa số các nước trên thế giới đều có tiêu chí rất rõ ràng thế nào là túi nilông thân thiện với môi trường và túi nilông phải tự phân hủy mới được xếp vào nhóm này để được hưởng các chính sách ưu đãi.

Theo một nguồn tin, hiện có đến gần 100 doanh nghiệp đang “chạy vạy” khắp nơi để sản phẩm túi phân rã được xếp vào nhóm thân thiện với môi trường, với mục đích được hưởng ưu đãi thuế. Ông Hoàng Lâm, phó giám đốc Quatest 3, cho biết có nhiều doanh nghiệp đang đặt hàng trung tâm kiểm định và cấp giấy chứng nhận túi nilông phân rã. Hiện Quatest 3 mới chỉ làm đến tiêu chí phân rã mà chưa làm tiêu chí tự phân hủy.

Tuy nhiên, trung tâm hoàn toàn có thể làm được tiêu chí này. Hiện nay mọi khâu chuẩn bị gần như đã hoàn tất, chỉ một thời gian ngắn nữa, nếu có doanh nghiệp yêu cầu, đơn vị này sẽ kiểm nghiệm theo tiêu chí túi tự phân hủy. Theo ông Lâm, quan điểm của Quatest 3 là túi thân thiện với môi trường phải là túi tự phân hủy.

Cơ quan chức năng: vẫn phải chờ

Ông Hoàng Minh Đạo - cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm, đơn vị được Tổng cục Môi trường giao nghiên cứu, xây dựng tiêu chí quy định về túi nilông thân thiện với môi trường - cho biết ngay trong quý 1-2012 cục sẽ triển khai lấy ý kiến các đơn vị sản xuất về nội dung xây dựng tiêu chí. Tuy nhiên, ông Đạo cho rằng trong thời gian chờ đợi bộ tiêu chuẩn này, Bộ Tài chính nên có giải pháp hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất túi nilông thân thiện với môi trường.

Ngày 4-1, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Hoàng Dương Tùng cho biết về cơ bản, túi nilông thân thiện với môi trường là loại túi mà khi được chôn lấp sẽ tự phân hủy và không gây ô nhiễm môi trường. Còn các loại túi nilông chỉ có khả năng phân rã, tức là sau khi chôn lấp sẽ phân rã ra thành các mảnh nhỏ, không phân hủy hết mà vẫn gây ô nhiễm thì không được coi là loại túi thân thiện với môi trường.

Khác với loại túi nilông có khả năng phân rã vẫn đang được sử dụng phổ biến, loại túi nilông thân thiện với môi trường hiện chưa được người tiêu dùng trong nước sử dụng nhiều, phần lớn các nhà máy sản xuất sản phẩm này để xuất khẩu. Nguyên nhân chính là chi phí sản xuất loại túi nilông thân thiện với môi trường thường cao hơn 10-20% so với túi nilông thông thường, giá thành đội lên nên người tiêu dùng thấy không hiệu quả.

Việc miễn thuế đối với loại sản phẩm này, theo ông Tùng, vừa để khuyến khích sản xuất và sử dụng nhiều hơn, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, ông Tùng cho biết dù các cơ quan chức năng đã tổ chức một số cuộc hội thảo ở các khu vực phía Bắc và phía Nam để lấy ý kiến nhưng vẫn còn nhiều vướng mắc, chưa có sự thống nhất nên đến nay chưa thể ban hành được.

Cũng theo ông Tùng, tới đây các bộ ngành sẽ tiếp tục bàn thêm, khi thống nhất được các tiêu chí sẽ sớm công bố. Tuy nhiên, dự kiến bộ tiêu chuẩn về túi nilông thân thiện với môi trường chỉ có thể ban hành được trong quý 2-2012. “Trong thời gian chờ ban hành bộ tiêu chuẩn này, tới đây Bộ Tài nguyên - môi trường sẽ làm việc với Bộ Tài chính để bàn giải pháp đảm bảo được quyền lợi người sử dụng túi nilông thân thiện với môi trường cũng như khuyến khích việc sản xuất loại sản phẩm này...” - ông Tùng nói.