Honda muốn CEO Nissan từ chức?

Tương lai của ngành công nghiệp ô tô dường như đang trải qua một cuộc biến động mạnh mẽ, khi các cuộc đàm phán sáp nhập giữa những ông lớn liên tục diễn ra và đổ vỡ. Mới đây, theo nguồn tin từ Financial Times, Honda đã bày tỏ sự sẵn lòng quay trở lại bàn đàm phán sáp nhập với Nissan. Điều kiện mà Honda đưa ra là CEO hiện tại của Nissan, ông Makoto Uchida, phải từ chức.

Trước đó vào tháng 12-2024, Honda, Nissan và đối tác liên minh Mitsubishi đã ký một biên bản ghi nhớ (MoU) để mở ra khả năng sáp nhập. Tuy nhiên chỉ hai tháng sau, thương vụ này đã đổ bể.

Nissan cáo buộc Honda đã nuốt lời về cấu trúc quản lý đã thống nhất trước đó. Honda muốn Nissan trở thành công ty con, thay vì hai công ty bình đẳng dưới một công ty mẹ.

Về phía Honda, họ tỏ ra thất vọng với tốc độ tái cơ cấu chậm chạp của Nissan và tình hình tài chính bết bát của hãng xe này. CEO Honda, ông Toshihiro Mibe, từng khẳng định việc tái cơ cấu của Nissan là "điều kiện tiên quyết" cho thương vụ sáp nhập.

Không chỉ bị Honda phản đối, CEO Uchida cũng đang chịu áp lực từ chính hội đồng quản trị Nissan và cả Renault, một đối tác liên minh khác.

Tuần trước, ông đã công bố kết quả tài chính tồi tệ hơn dự kiến, chỉ một ngày sau khi các cuộc đàm phán với Honda thất bại. Dự báo thu nhập hoạt động hằng năm của Nissan tiếp tục bị giảm từ 150 tỉ yên xuống còn 120 tỉ yên, thấp hơn nhiều so với con số 500 tỉ yên dự kiến ban đầu. Điều này góp phần vào dự báo lỗ ròng 80 tỉ yên cho năm tài chính 2024.

Để đối phó với tình hình này, CEO Uchida đã công bố một loạt cải cách mạnh mẽ, bao gồm cắt giảm 9.000 việc làm, giảm công suất sản xuất và thậm chí đóng cửa các nhà máy, chẳng hạn như một nhà máy ở Thái Lan (tuy nhiên Nissan khẳng định chỉ là tái cơ cấu, không phải đóng cửa).

Ông Uchida hy vọng những biện pháp này sẽ tiết kiệm được 400 tỉ yên vào cuối năm tài chính 2026.

Tuy nhiên ngay cả như vậy, ông thừa nhận rằng điều đó có thể vẫn chưa đủ để cứu vãn công ty, và việc tìm kiếm một đối tác mới vẫn đang được tiến hành.

CEO Uchida chia sẻ với các phóng viên: "Liệu chúng tôi có thể tiếp tục tồn tại như một công ty độc lập? Chúng tôi đã thảo luận về điều đó trong một thời gian. Đây là một vấn đề lớn. Không có gì là cấm kỵ, chúng tôi phải xem xét tất cả các lựa chọn".

Bất chấp áp lực gia tăng, CEO Uchida khẳng định sẽ không rời khỏi Nissan nếu chưa xoay chuyển được tình thế. Financial Times dẫn lời ông cho biết: "Trách nhiệm của tôi thực sự rất quan trọng... nhưng từ chức mà không có bất kỳ cải thiện nào là vô trách nhiệm. Tôi không có ý định bám víu vào vị trí này".

Honda bắt tay Nissan chỉ vì Mitsubishi?

Mặc dù bất đồng về vai trò của Nissan trong thương vụ sáp nhập (và CEO Uchida là một nhân tố chủ chốt), mối quan hệ chặt chẽ của Nissan với Mitsubishi được coi là một điểm cộng lớn.

Nikkei Asia tiết lộ: CEO Honda, ông Toshihiro Mibe, đã khăng khăng mời CEO Mitsubishi Motors, ông Takao Kato, tham dự một cuộc họp báo công bố việc bắt đầu đàm phán sáp nhập Honda-Nissan, dự kiến diễn ra vào ngày 20-12. Khi ông Kato nói với ông Mibe rằng ông có công việc ở Indonesia ngày hôm đó, ông Mibe đã đổi ngày sang 23-12.

Lý giải cho việc Honda quan tâm Mitsubishi, Nikkei Asia viết rằng: Mitsubishi sở hữu công nghệ plug-in hybrid độc quyền cũng như dòng xe phù hợp để di chuyển trên địa hình gồ ghề, vốn phổ biến ở Đông Nam Á. Những điểm mạnh này rất hấp dẫn đối với Honda…

Ông Mibe đã báo hiệu sự quan tâm của Honda đối với việc hợp tác với ông Kato từ năm 2023. Nhưng ông Kato vẫn giữ khoảng cách.

Ông ấy hiểu rằng cần phải có những khoản đầu tư đáng kể cho điện khí hóa ô tô và phát triển phần mềm, việc tự mình làm sẽ không quá khả thi. Nhưng đồng ý hợp tác với một hãng sản xuất ô tô lớn có thể đồng nghĩa với việc bị thâu tóm…

Nhận thức được sự thận trọng của Mitsubishi, Honda đã cố gắng tiếp cận Mitsubishi thông qua các cuộc đàm phán sáp nhập với Nissan.

Nissan có thể tìm Foxconn

Nếu Nissan quyết định giữ lại CEO Uchida và từ bỏ hoàn toàn thương vụ sáp nhập với Honda, họ vẫn còn một ứng viên tiềm năng khác là Foxconn, nhà sản xuất điện thoại Đài Loan nổi tiếng với việc gia công iPhone. Chủ tịch Young Liu của Foxconn cho biết họ vẫn quan tâm đến việc hợp tác với Nissan. Dù mục tiêu chính của Foxconn là "hợp tác", song họ cũng sẵn sàng mua cổ phần của Nissan.

Foxconn có tham vọng trở thành một nhà sản xuất ô tô, mối quan hệ hợp tác này sẽ cho phép họ sản xuất xe cho Nissan, thậm chí cho Renault hoặc Honda.

Điều trớ trêu là, sự quan tâm của Foxconn đối với Nissan có thể chính là nguyên nhân khởi đầu cho cuộc đàm phán sáp nhập giữa Honda và Nissan. Vào tháng 12-2024, Jun Seki, giám đốc chiến lược xe điện của Foxconn và là cựu giám đốc điều hành của Nissan, đã gặp gỡ CEO Luca de Meo của Renault để thảo luận về việc mua cổ phần của Nissan. Điều này đã khiến Renault lo ngại, dẫn đến việc họ đàm phán với Honda.

Nissan và Honda tăng tốc phát triển sau 'hôn nhân' đổ vỡ vì 'gia trưởng'

Sau thông báo hủy bỏ kế hoạch sáp nhập với nhau giữa Honda và Nissan, cả hai ông lớn ô tô của Nhật Bản tiếp tục tập trung phát triển và tìm kiếm đối tác mới.