Phóng to

Kiểm định đồng hồ nước tại Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng khu vực 3 - Ảnh: Quang Khải

Tuy nhiên căn cứ vào kết quả kiểm định, các công ty cấp nước cho rằng đa số đồng hồ chạy đạt yêu cầu. Nhiều chuyên gia nhận định có khả năng không khí trong đường ống thổi mạnh qua đồng hồ làm đồng hồ quay nhanh hơn.

1 tháng 11 triệu đồng tiền nước

Trước đây, hằng tháng gia đình chị Nguyễn Thị Nguyên, địa chỉ 606/86/10A Ba Tháng Hai, P.14, Q.10, TP.HCM sử dụng 20-25m³ nước sạch. Nhưng kể từ tháng 4, lượng nước qua đồng hồ nước nhà chị Nguyên tăng vọt gấp đôi (50m³) dù sinh hoạt trong gia đình vẫn như trước. Nghi ngờ đường ống trong nhà bị xì bể, người nhà chị Nguyên kiểm tra phát hiện phao trong bồn nước âm dưới đất không kín, có hiện tượng nước xì ra ngoài nên đã thay van, phao mới. “Những tưởng lượng nước sử dụng hằng tháng sẽ trở lại như những tháng trước đây, ai ngờ chỉ số trên đồng hồ báo đến 915m³ nước trong tháng 5, nghe nhân viên cấp nước thông báo tôi không thể tin được. Nhà chỉ có bốn người, ông xã hay đi công tác xa nên không thể nào xài nhiều như vậy. Mà nếu có rò rỉ, với lượng nước lớn như vậy chắc gây ngập nhà hoặc cuốn hết đất dưới nền” - chị Nguyên nói.

Với lượng nước như trên, tính ra mỗi tháng một người trong gia đình chị Nguyên sử dụng đến 228m³ nước và số tiền gia đình chị Nguyên phải trả gần 11 triệu đồng. Nghi ngờ đồng hồ nước có vấn đề, chị Nguyên đồng ý niêm phong đồng hồ đưa lên Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng khu vực 3 (viết tắt Trung tâm 3) theo sự hướng dẫn của Công ty cổ phần Cấp nước Phú Hòa Tân. Ngày 1-6, chị Nguyên và người nhà đến Trung tâm 3 chờ lấy kết quả kiểm định. Khi nhân viên Trung tâm 3 thông báo đồng hồ nước có mức sai số +3,4% (tức chạy nhanh 3,4%), chị Nguyên chưa kịp mừng thì một nhân viên cấp nước Phú Hòa Tân có mặt nói: “Quy định UBND TP cho phép đồng hồ chạy nhanh tới 5%, đồng nghĩa với đồng hồ nhà chị hoạt động bình thường”. Nhân viên cấp nước này còn gợi ý nếu thấy số tiền nước quá nhiều, chị Nguyên có thể làm đơn xin giảm nhưng phải thừa nhận là đường ống nước bị rò rỉ thì công ty mới xem xét.

Mới đây, chị Nguyễn Thị Huệ, ngụ đường số 19, P.Bình Trị Đông B, Q.Bình Tân (thuộc Công ty cổ phần Cấp nước Chợ Lớn) cũng bất ngờ khi nhận được hóa đơn tiền nước tháng 3-2012 tăng gần chục lần so với những tháng trước. Cụ thể trước đây, mỗi tháng tiền nước chị Huệ phải trả chỉ 300.000-350.000 đồng, tháng cao nhất 380.000 đồng (tương đương 22m³ nước), nhưng hóa đơn tháng 3 tiền nước vọt lên hơn 3.330.000 đồng (tương đương 191m³). Mặc dù tiền nước tăng nhiều như vậy và đường ống nước không bị rò rỉ nhưng kết quả kiểm định đồng hồ nước tại Trung tâm 3 cho thấy sai số của đồng hồ nằm trong giới hạn cho phép.

Cả hai trường hợp trên nằm trong hơn 270 trường hợp khiếu nại về việc đồng hồ nước chạy nhanh được đưa đến Trung tâm 3 kiểm định từ ngày 1-1 đến 27-4. Tuy nhiên nhiều trường hợp khiếu nại như trên có kết quả kiểm định đồng hồ nước đạt yêu cầu theo quy định của UBND TP.

Do bọt khí?

Một cán bộ Trung tâm 3 giải thích điều kiện kiểm định trong phòng thí nghiệm hoàn toàn khác so với điều kiện thực tế. Theo cán bộ này, trong phòng kiểm định áp lực, lưu lượng nước rất ổn định, các yếu tố khác có thể tác động làm đồng hồ quay nhanh như bọt khí, cặn... được loại bỏ hoàn toàn. Trong khi áp lực nước trên hệ thống đường ống có lúc mạnh lúc yếu, đặc biệt mỗi lần cúp nước trong đường ống tồn tại nhiều không khí, bọt khí, khi các nhà máy nước hoạt động trở lại, lượng nước từ đầu nguồn (đầy đường ống) đẩy về và lan tỏa về cuối nguồn. Khi đó lượng không khí, bọt khí có trong đường ống bị thổi mạnh qua đồng hồ đối với những trường họp mở vòi nước hoặc hệ thống bồn âm dưới đất (do mở van sẵn) làm đồng hồ quay tít, khách hàng trả tiền nước oan.

Một chuyên gia thuộc Hội Cấp thoát nước TP cho rằng nếu bình thường lượng nước qua đồng hồ ở mức 2 lít/giây thì không khí thổi qua đồng hồ làm đồng hồ quay nhanh hơn 20 lần. Chưa kể khi cánh quạt đồng hồ quay quá nhanh có thể dẫn đến hiện tượng “nhảy cóc”, thay vì đo 10m³ nhưng đồng hồ “nhảy cóc” thành 100m³.

Theo bà Lê Thị Thanh Tâm - phó giám đốc Công ty Cấp nước Chợ Lớn, các đồng hồ nước đều được kiểm định, đạt tiêu chuẩn theo quy định trước khi gắn cho khách hàng. “Tuy vậy chúng tôi cũng không khẳng định đồng hồ nước chạy đúng với xác suất 100%. Đặc biệt qua quá trình sử dụng có thể một vài đồng hồ nước gặp trục trặc. Khi khách hàng có khiếu nại về đồng hồ nước thì công ty căn cứ theo quy định hiện hành là đưa đồng hồ đi kiểm định. Nếu kết quả kiểm định đồng hồ chạy nhanh vượt mức cho phép thì công ty sẽ chịu chi phí kiểm định cũng như thoái hoàn tiền cho khách hàng. Ngược lại nếu kết quả kiểm định là đồng hồ chạy đúng thì khách hàng phải thanh toán tiền nước”.

Một chuyên gia Hội Cấp thoát nước TP cho rằng với điều kiện mạng lưới, áp lực nước như hiện nay còn có những khiếm khuyết. Vì vậy, những trường hợp có chỉ số đồng hồ nước tăng bất thường hơn chục lần, khi ngành nước kiểm tra không phát hiện rò rỉ thì nên tính tiền nước cho khách hàng bằng cách lấy bình quân của ba tháng liền kề (trước tháng nước tăng vọt) mới thấu tình đạt lý.