Anh Nguyễn Ngọc Lương, bí thư Trung ương Đoàn - Ảnh: T.DƯƠNG

Anh Nguyễn Ngọc Lương, bí thư Trung ương Đoàn, nhấn mạnh khi tổng kết tọa đàm xây dựng hình mẫu TN thời kỳ hội nhập hướng tới “công dân toàn cầu” do Trung ương Đoàn và Đoàn TN khối các cơ quan trung ương tổ chức chiều 4-1.

Hãy là người tử tế trước đã…

Phát biểu khai mạc tọa đàm, anh Nguyễn Ngọc Lương cho biết ngay sau đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X, Trung ương Đoàn đã triển khai cuộc vận động xây dựng hình mẫu giá trị TN Việt Nam, với các tố chất, tiêu chí người TN thời đại mới phải là người “tâm trong, trí sáng, hoài bão lớn”.

“Đây là nhiệm vụ quan trọng và cần thiết hơn bao giờ hết, nên cuộc vận động này đã được các cấp bộ đoàn triển khai có kế hoạch, thường xuyên và liên tục” - anh Lương nói.

Tham gia tọa đàm, ông Vũ Khoan, nguyên phó thủ tướng, cho rằng cần làm rõ khái niệm “hội nhập” và “công dân toàn cầu”.

Theo ông Vũ Khoan, hội nhập là gắn kết mình với thế giới bên ngoài, với luật chơi chung.

Về khái niệm “công dân toàn cầu”, theo ông Khoan, cần phân biệt con người tự nhiên và công dân toàn cầu. Con người tự nhiên theo tuyên ngôn là phải được quyền sống, tự do và mưu cầu hạnh phúc. Còn công dân toàn cầu phải hiểu nó khác với con người tự nhiên, nó có những ràng buộc.

“Muốn trở thành công dân toàn cầu thì trước tiên phải là công dân Việt Nam cái đã, chứ không thể cứ hội nhập, ra nước ngoài rồi vỗ ngực “tôi là người Việt Nam”. Phải có tư thế và tâm thế.

Hình mẫu TN thời hội nhập, công dân toàn cầu thì phải là người tử tế trước đã, là người Việt Nam phải biết “tức khí” trước đã. Cha ông ta đánh thắng giặc là vì “tức khí”. Còn giờ nếu TN không có “tức khí”, hay tức khí chưa cao thì đất nước vẫn cứ nghèo, thì không thể thành công dân Việt Nam. Tôi thấy tức khí của TN Việt Nam hiện nay chưa rõ lắm”, nguyên phó thủ tướng nhấn mạnh.

Ông Khoan cho rằng Đoàn TN cần tham gia giáo dục để có những lớp người tử tế, giáo dục sự tử tế từ cái nhỏ nhất là nên trồng cây chứ đừng chặt cây, nên nhặt rác chứ đừng vứt rác, nên nói chứ đừng chửi thề.

Không chỉ tử tế, tức khí, người Việt Nam bước ra thế giới cần phải hiểu biết rộng. Nếu trong nước chỉ biết một thì ra thế giới phải hiểu biết nhiều gấp trăm lần. Hiểu biết về văn hóa, chính trị, kinh tế, luật chơi của thế giới…

Nguyên phó thủ tướng Vũ Khoan - Ảnh: T.DƯƠNG

TN phải có kiến thức, ngoại ngữ…

Chia sẻ tại tọa đàm, Nguyễn Thị Kim Thanh (Đoàn TN Bảo tàng Hồ Chí Minh) cho rằng công dân toàn cầu là những người sống và làm việc ở nhiều quốc gia khác nhau. Họ có thể có một hoặc nhiều quốc tịch, họ có thể vượt qua ranh giới không gian, văn hóa... Công dân toàn cầu có thể mang lại nhiều lợi ích cho xã hội nhờ lượng kiến thức và kinh nghiệm họ tích lũy được khi sống và làm việc tại nhiều quốc gia và nhiều nền văn hóa khác nhau.

Theo bạn Kim Thanh, tiêu chí của công dân toàn cầu phải có là kiến thức, tư duy tầm nhìn toàn cầu, phải hiểu thế giới, thấy được vấn đề nhân loại để thấy cơ hội, rủi ro. Cần có tư duy và cái nhìn rất mở, chấp nhận và tôn trọng những khác biệt trên thế giới. Cảm nhận và chia sẻ trách nhiệm với những vấn đề lớn chung của toàn cầu (ô nhiễm, khan hiếm lương thực, khủng bố...). Cần hiểu toàn cầu hóa không có nghĩa là loại bỏ bản sắc riêng, hòa nhập chứ không hòa tan.

Phóng viên Thùy Ngân (Đoàn TN Thông tấn xã Việt Nam) cho rằng cần trau dồi ngoại ngữ bằng cách tự học. Nếu trong thời kỳ hội nhập, chúng ta không tự biến mình thành công dân toàn cầu thì sẽ tụt hậu.

Phóng viên Thùy Ngân - Đoàn TN Thông tấn xã Việt Nam - phát biểu tại tọa đàm - Ảnh: PHẠM KIÊM

Thùy Ngân băn khoăn: muốn trở thành công dân toàn cầu thì bắt đầu từ đâu: tiền hay kiến thức? Theo Thùy Ngân, TN thời đại này là phải có kiến thức.

“TTXVN có hơn 30 cơ quan đại diện ở nước ngoài, và yếu tố đầu tiên để được làm việc tại đây là phải biết ngoại ngữ. Khi vào TTXVN tôi chỉ có bằng tiếng Pháp, nhưng rồi qua quá trình làm việc, tôi thấy mình phải có tiếng Anh và tôi phải học bằng được. Vì không học mình sẽ tụt hậu với thời đại, với thế giới”, Thùy Ngân nói.

Trong hơn 3 tiếng buổi chiều, rất nhiều ý kiến đã tham gia thảo luận, và hầu hết đều chung ý kiến cho rằng để trở thành công dân toàn cầu cần có kiến thức, kỹ năng và thái độ. Kiến thức phải rộng, chuyên sâu. Kỹ năng, đầu tiên phải chú ý tới kỹ năng sử dụng tiếng Anh để có giao tiếp trao đổi với bạn bè quốc tế. Về thái độ, phải ứng xử để được cộng đồng, thế giới công nhận là văn minh, như: đúng giờ giấc, cẩn thận chu đáo trong công việc, tham gia giao thông văn minh...

Kết luận buổi tọa đàm, Bí thư Trung ương Đoàn Nguyễn Ngọc Lương cũng nhấn mạnh: TN thời kỳ hội nhập phải là người TN có hiểu biết văn hóa trong và ngoài nước, có sức khỏe tốt, trình độ ngoại ngữ tốt. Phải hiểu biết về pháp luật và thông lệ trong nước, quốc tế. Có nền tảng khoa học và tiếp cận thành tựu khoa học mới, có năng lực thực tiễn, kiến thức chuyên sâu lĩnh vực. Tác phong làm việc chuyên nghiệp, ứng xử văn hóa văn minh. Có tinh thần yêu nước, cầu tiến học hỏi, có bản lĩnh hội nhập và trách nhiệm với cộng đồng.