Ông Huỳnh Tấn Phát - Phó chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi - Thú y TP cho biết từ thực tế "đau đầu" này đơn vị buộc phải gửi văn bản yêu cầu các quận, huyện chỉ đạo lực lượng phối hợp với Trạm Chăn nuôi và Thú y tăng cường công tác tiêm phòng gia súc. Đồng thời, kiên quyết lập biên bản xử phạt hành chính đối với các hộ chăn nuôi không chấp hành tiêm phòng.

Không tiêm và nợ dai dẳng

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP, nguyên nhân cơ bản dẫn tới tình trạng người dân không quan tâm tiêm phòng cho heo là do một thời gian dài giá heo hơi giảm mạnh, chăn nuôi "gánh" nhiều chi phí nhưng không mang lại lợi nhuận.

Tại TP.HCM, huyện Bình Chánh được xác định là nơi khá phức tạp vì tập trung đông các hộ tạm cư chăn nuôi heo nhỏ lẻ. Theo ông Võ Thanh Phương - Trưởng trạm Chăn nuôi và Thú y Bình Chánh trên địa bàn hiện có 220 hộ chăn nuôi heo tạm cư nhỏ lẻ, chủ yếu tập trung tại hai xã Vĩnh Lộc A và Vĩnh Lộc B với tổng đàn heo trên 16.000 con.

Các loại thức ăn của heo chủ yếu được thu gom từ các nhà hàng, quán ăn, cộng thêm điều kiện chuồng trại không đảm bảo vệ sinh là nguy cơ dễ phát sinh dịch bệnh.

Nguy cơ dịch bệnh cao là vậy, nhưng theo ông Phương, người chăn nuôi vẫn bất chấp chuyện tiêm phòng cho đàn gia súc. Tính đến cuối tháng 3-2018, đơn vị đã tiêm phòng đợt một được gần 7.600 liều LMLM trên heo (đạt 13,61%) và 2.700 liều tai xanh (đạt 4,90%). Tỉ lệ này khá thấp so với tổng đàn của các hộ chăn nuôi heo nhỏ lẻ trên toàn huyện.

Nhiều người chăn nuôi heo ở huyện Bình Chánh không tiêm phòng dịch bệnh hoặc tiêm nhưng khất nợ khiến cơ quan Thú y gặp nhiều khó khăn - Ảnh: HOÀNG LỘC

Tiếp đó là chuyện chịu tiêm phòng nhưng lại nợ tiền. Theo thống kê sơ bộ, trong số các hộ chịu tiêm phòng trên toàn huyện Bình Chánh có 37 hộ nợ dai dẳng với số tiền trên 24 triệu đồng (chủ yếu là tiền của cán bộ thú y chi trả trước). Thậm chí có nhiều trường hợp chủ hộ "xù nợ", âm thầm bán cả heo lẫn chuồng bỏ đi nơi khác.

"Địa bàn rất rộng do đó tiêm phòng xong phải đi đòi nợ rất mất thời gian, có nhiều hộ đòi năm lần bảy lượt vẫn không chịu trả, một số hộ thấy Thú y đến là khóa cửa, chưa kể bán cả chuồng dọn đi nơi khác sinh sống", ông Phương cho biết.

Ở các quận, huyện vùng ven như Q.9, Q.12, Hóc Môn, Củ Chi… tình trạng người dân không mặn mà với tiêm phòng cho đàn heo cũng khá phổ biến. Theo đại diện Trạm Thú y và Chăn nuôi Hóc Môn, hiện tổng đàn heo trên địa bàn khoảng 23.000 con, giảm 10.000 so với cùng kỳ năm 2017.

"Mặc dù sử dụng nhiều biện pháp tuyên truyền như phát trên loa phóng thanh, đến trực tiếp nói chuyện nhưng việc tiêm phòng dịch còn khá thấp, có nhiều chủ chăn nuôi chúng tôi phải vận động 2 đến 3 lần mới chịu tiêm phòng", vị này nói.

Ông Hùng, cán bộ Thú y địa bàn xã Vĩnh Lộc A, lật giở cuốn sổ ghi nợ tiền tiêm phòng của người chăn nuôi - Ảnh: HOÀNG LỘC

Chẳng hạn, trong cuốn sổ "quản lý tình hình chăn nuôi" ghi nhận từ giữa năm 2016 đến nay, hộ chăn nuôi của ông Phạm Công Lành ở xã Vĩnh Lộc A (Bình Chánh) được cán bộ thú y tiêm phòng 5 lần với số tiền 2,6 triệu đồng nhưng vẫn chưa có để trả. 

"Do lúc tiêm không có tiền nên khất nợ. Bây giờ đàn heo đã 5 tháng, nuôi cầm cự đợi giá ổn định rồi bán chứ tôi có dám cho ăn gì nhiều đâu", bà Lài - vợ ông Lành, chỉ vào bầy heo gầy nhom rồi xoa đầu lý giải.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Huỳnh Tấn Phát – Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi – Thú y TP cho biết tình trạng chăn nuôi heo tạm bợ như trên nếu không được quản lý chặt nguy cơ bùng phát dịch bệnh rất cao.

Do đó, bên cạnh việc tăng cường phối hợp với các địa phương tuyên truyền người dân chấp hành tiêm phòng, đơn vị kiên quyết xử lý trường hợp không chấp hành để răn đe. "Với tình hình này năm nay tỉ lệ tiêm phòng chỉ đạt khoảng 70%, đáp ứng cơ bản chứ không thể tuyệt đối về dịch bệnh", ông Phát khẳng định.