Vợ chồng anh Nguyễn Công Xô (38 tuổi, ngụ thôn Phù Lưu, xã Trung Nghĩa, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh) đang làm đơn gửi các cơ quan chức năng đề nghị khởi tố bị can liên quan đến hành vi xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt.

Xin xương người chết để... anh em hòa thuận

Anh Xô là con trai ông Nguyễn Công Việt. Tháng 7-2015, ông Việt qua đời do bệnh già. Cuối năm 2017, vợ chồng anh Xô bốc mộ cải táng cho bố. 

Sau khi mọi người rửa hài cốt xong và đang xếp xương vào tiểu sành thì anh Nguyễn Công Chiêu (là cháu, con ông chú ruột anh Xô) đến và nói: "Xin miếng xương của bác Việt mang về thờ để anh em hòa thuận". 

Nói xong chưa ai kịp phản ứng gì thì Chiêu đã lấy miếng xương trong bộ hài cốt của ông Việt và bỏ đi. Vợ chồng anh Xô và mọi người đều ngăn lại nhưng không được.

Sau khi sự việc xảy ra, anh Xô đã nhiều lần nói với Chiêu phải trả lại mảnh xương để anh chôn cất hài cốt của bố cho trọn vẹn. 

Tuy nhiên, Chiêu không chịu trả. Do không thể để hài cốt của bố như vậy, anh Xô đành mai táng trước dù biết vẫn đang thiếu mất một mảnh xương.

Hơn một năm sau ngày xảy ra sự việc, Chiêu thừa nhận với anh Xô là lấy miếng răng trong bộ hài cốt của bác ruột. 

Một thời gian sau, Chiêu lại nói mảnh xương mình đang giữ là đốt tay. Giữa hai bên gia đình tiếp tục xảy ra mâu thuẫn vì anh Xô đòi xương, còn Chiêu cương quyết không trả. Không đòi được xương của bố, anh Chiêu phải gửi đơn tố cáo và cầu cứu khắp nơi.

Trong đơn tố cáo, anh Xô cho rằng mọi việc bắt nguồn từ khi Chiêu nghi ngờ anh không phải con ruột của ông Nguyễn Công Việt. Do vậy, Chiêu đã chiếm đoạt bộ phận hài cốt của ông Việt nhằm mục đích giám định ADN xem anh Xô có phải con ruột của ông hay không. 

"Việc làm của Chiêu nhằm xúi giục, lôi kéo một số người họ hàng tẩy chay tôi để thực hiện mục đích chiếm đất do bố, ông để lại. Đây là hành vi có động cơ đê hèn. Do đó, tôi đề nghị công an khởi tố Nguyễn Công Chiêu về tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt. Đồng thời yêu cầu công an thu hồi phần xương hài cốt mà Chiêu đã chiếm đoạt để trả cho gia đình tôi, nhằm mai táng phần hài cốt của bố tôi được đầy đủ" - anh Xô viết trong đơn tố cáo.

Tháng 2-2018, Công an huyện Yên Phong đã có văn bản trả lời đơn tố cáo của anh Xô. Theo Công an huyện Yên Phong, Nguyễn Công Chiêu lấy mẩu đốt xương chân của người chết. 

Hành vi này xuất phát từ nghi ngờ anh Xô không phải là con đẻ của ông Việt, gây mâu thuẫn về quan hệ họ hàng. Khi lấy mẩu đốt xương chân về, Chiêu lại đưa lên bàn thờ nhà mình cúng. Công an nhận định mục đích của Chiêu không mong muốn xâm hại đến hài cốt của người đã khuất, nên hành vi này chưa đến mức xử lý hình sự. 

Do đó, Công an huyện Yên Phong quyết định không khởi tố vụ án hình sự, mà chỉ ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Nguyễn Công Chiêu.

Sau khi nhận thông báo nêu trên, anh Xô tiếp tục gửi đơn khiếu nại đến Công an tỉnh Bắc Ninh và Thanh tra Bộ Công an. Sau một thời gian anh Xô đấu tranh, tháng 12-2018 Công an huyện Yên Phong mới chịu khởi tố vụ án để điều tra. Công an cũng buộc Chiêu phải giao nộp mảnh xương đang giữ và Chiêu đồng ý.

Cả người sống lẫn người chết đều khổ

Sau khi khởi tố vụ án, cơ quan điều tra đã ra quyết định trưng cầu giám định xem mảnh xương mà Chiêu giao nộp cho công an và xương dưới mộ ông Việt có phải của cùng một người không. 

Ngày 10-5, Công an huyện Yên Phong phối hợp với Viện Khoa học hình sự Bộ Công an và gia đình đã khai quật hài cốt của ông Việt, kiểm đếm các xương có trong bộ hài cốt, lập biên bản niêm phong theo quy định và chuyển 17 mẩu xương đến Viện Khoa học hình sự Bộ Công an để giám định, so sánh với mẩu xương mà Chiêu giao nộp. 

Sau khi khai quật mộ lấy mẩu xương mang đi thì cơ quan điều tra đã an táng phần xương còn lại của thi hài.

Tại buổi khai quật, gia đình anh Xô đã đề nghị sau khi giám định xong, nếu kết quả 2 mẩu xương là của bố anh thì công an phải trả ngay để gia đình chôn cất, tránh việc đào lên, đào xuống khiến người chết không yên, người sống cũng rất đau khổ.

Nhận định về vụ án này, luật sư Bùi Đình Ứng (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng đây là vụ việc rất đơn giản nhưng gia đình hai bên và các cơ quan tố tụng lại để kéo dài gần hai năm trời. 

Sau khi thu giữ mảnh xương từ Chiêu về, cơ quan công an lại giữ hơn một năm mà không trả về cho gia đình anh Xô. 

Quá trình giữ xương, cơ quan công an cũng chậm trễ trong việc trưng cầu giám định mẩu xương, khiến gia đình anh Xô phải đi khiếu nại kéo dài.

"Điều tôi phân vân là hiện nay Chiêu đã nộp mảnh xương cho cơ quan điều tra. Nhưng không ai có thể khẳng định chắc chắn đó có phải là mẩu xương mà Chiêu đã lấy từ mộ ông Việt hay không. Biết đâu Chiêu lại giao nộp mảnh xương khác để trốn tránh trách nhiệm. Trong vụ án này, không cần đợi kết quả giám định cũng có thể khởi tố vụ án, khởi tố bị can về tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt. Lý do vì trong ngày bốc mộ ông Việt, việc Nguyễn Công Chiêu cố tình chiếm giữ mảnh xương có cả dòng họ chứng kiến, có camera ghi lại" - luật sư Bùi Đình Ứng cho biết.