Phóng to

Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý rằng những phương pháp này có một điểm yếu quan trọng, đó là chúng không thể tính được giá trị tiền tệ theo thời gian.

Điều đó có nghĩa là mặc dù những phương pháp này chỉ ra được (hoặc ước tính được) các dòng tiền thu và chi, song chúng không thể nhận biết khi nào thì xuất hiện những dòng tiền này. Như chúng ta sẽ giải thích sau đây, yếu tố thời gian của những dòng tiền này có ý nghĩa quan trọng và nên được tính đến trong các quyết định quản lý.

Chương này sẽ giới thiệu cho bạn những công cụ ra quyết định tài chính có tính đến giá trị thời gian, cụ thể là: giá trị hiện tại và tương lai, hiện giá thuần, và tỷ suất thu nhập nội bộ. Bạn cũng sẽ làm quen với những khái niệm liên quan mà có thể bạn sẽ gặp phải khi thảo luận về những vụ đầu tư dài hạn nghiêm túc - tỷ suất rào, tỷ suất chiết khấu và chi phí vốn của công ty. Chương này còn thảo luận về việc phân tích độ nhạy - một phương pháp tăng tính thực tiễn cho những công cụ đánh giá theo giá trị thời gian.

Giá trị thời gian là gì?

Giá trị tiền theo thời gian được nhận thức trên cơ sở toán học rằng số tiền nhận được hôm nay có giá trị hơn số tiền nhận được vài tháng hoặc vài năm sau với cùng số lượng. Bạn hãy xem xét ví dụ sau:

Cha bạn gọi bạn đến và nói “Cha sẽ cho con số tiền 300.000 USD để con làm vốn cho cuộc sống của mình”.

Tất nhiên bạn sẽ vô cùng vui mừng về ý định tốt đẹp của người cha. Bạn cũng rất nôn nóng muốn biết khi nào bạn sẽ có được số tiền đó. Ông nói tiếp: “Một lúc nào đó cha sẽ đưa tiền cho con. Có lẽ trong năm nay, năm tới, hay năm năm nữa cũng nên. Nhưng điều đó đâu có gì quan trọng vì đằng nào con cũng sẽ có 300.000 USD.”

Trong tình huống này, cha bạn đã không hiểu rằng, thời điểm nhận được tiền có ý nghĩa quan trọng. Nhờ hiệu quả của lãi kép, 300.000 USD hôm nay nếu được bỏ vào ngân hàng hoặc vào một tài khoản tiết kiệm với lãi suất hàng năm 5% sẽ có giá trị khoảng 383.000 USD sau 5 năm nữa - và số tiền đó còn cao hơn với 483.000 USD nếu bạn đầu tư kép ở mức lãi suất hàng năm 10%! Hãy xem lãi kép hoạt động như thế nào qua thời gian bằng ví dụ 300.000 USD trên với lãi kép hàng năm ở 10% trong 5 năm (bảng 7-1).

Ví dụ này chứng minh tầm quan trọng của thời gian khi tiếp nhận lượng tiền mặt. Nếu cha bạn hôm nay đưa cho bạn 300.000 USD, bạn sẽ có thêm 183.153 USD nữa, (giả sử rằng bạn được hoàn lại 10% lãi kép) so với số tiền ban đầu nếu cha bạn trì hoãn món quà của ông sau 5 năm nữa. (Chú ý: phân tích này giả định rằng bạn đầu tư lại số tiền lãi mà bạn có được ở cùng mức lãi suất).

Ví dụ này còn giới thiệu một số thuật ngữ quan trọng trong ngôn ngữ tài chính. 300.000 USD là giá trị hiện tại (PV), tức là số tiền nhận được hôm nay. 483.153 USD là giá trị tương lai (FV), tức là số tiền mà giá trị hiện tại hoặc một loạt các khoản thanh toán sẽ tăng lên qua một kỳ hạn cụ thể theo một mức lãi kép cụ thể. Số kỳ hạn (n) trong ví dụ này là 5 năm. Tỷ suất (i) là 10%.

Bảng 7-2 chỉ ra giá trị tương lai của 1 USD theo nhiều tỷ suất kép và kỳ hạn kép khác nhau. Mỗi ô trong bảng tương ứng với một hệ số lãi suất giá trị tương lai, hay còn gọi là FVIF.

Bảng này chỉ ra rằng FVIF cho năm kỳ hạn ở mức 10% là 1,6105. Xem ví dụ món quà 300.000 USD trên đây, bây giờ chúng ta có thể tìm ra giá trị tương lai của 300.000 USD sau 5 năm với lãi suất hàng năm là 10%. Chúng ta có một công thức tính đơn giản như sau:

Giá trị hiện tại x FVIF = Giá trị tương lai

300.000 USD x 1,6105 = 483.150 USD

Số tiền này là giá trị tương lai mà chúng ta đã tìm ra trước đây bằng cách dùng phương pháp thường (có sai số nhỏ do làm tròn số).

Mỗi văn bản tài chính đều có một phụ lục bảng biểu mà bạn có thể sử dụng để giải quyết vấn đề về giá trị thời gian. Tuy nhiên, nhờ vào những chương trình tính toán đã được lập trình sẵn trong máy tính và bảng tính điện tử như hiện nay, bạn không cần đến các bảng phụ lục đó nữa. Máy tính kinh doanh như 12C của Hewlett-Packard có một vài phím được lập trình để đơn giản hóa các giải pháp này. Bàn phím có một số phím cho giá trị hiện tại (PV), giá trị tương lai (FV), tỷ suất kép (i) và số kỳ hạn kép (n). Nếu bạn biết được ba trong số các biến số này thì máy tính sẽ giải quyết được biến số thứ tư. Tương tự như vậy, các chương trình ứng dụng của Microsoft như Excel có các công thức lập sẵn để giải quyết vấn đề về giá trị thời gian dễ dàng hơn.

Nguồn: Tài chính dành cho người quản lý - First News và NXB Tổng hợp TPHCM

Phóng to