Phóng to

Anh Hưng (đầu tiên bên trái): "Em mong về với vợ lắm". Ảnh: M.T.

Nhìn người phụ nữ dịu dàng, phúc hậu vui đùa trong khuôn viên Bệnh viện Tâm thần Trung ương, không ai nghĩ chị từng suốt ngày chửi bới, phá tủ, đốt tiền, băm quần áo của chồng vì nghi anh ngoại tình.

Tan cửa nát nhà vì... ghen hoang tưởng

Nhiều người vì quá yêu bạn đời, hay nghi ngờ, tưởng tượng, dẫn đến mắc chứng hoang tưởng ghen tuông, không làm chủ được ý nghĩ và hành vi của mình. Chị Xoan, 51 tuổi, ở Nguyễn Chí Thanh, Hà Nội, là một ví dụ. Hai vợ chồng chị vốn rất hạnh phúc với 3 đứa con ngoan ngoãn, học giỏi.

Nhưng từ năm 1998, chị bắt đầu thay đổi tính tình, hay nói nhiều, có lúc còn chửi bới, quát tháo mọi người. Chị cho rằng, chồng mình ngoại tình, nên cấm anh không được chơi với bạn bè, kể cả nam lẫn nữ. Chị còn không cho chồng xem phim Hàn Quốc vì nghĩ anh mê nữ diễn viên. Tối ngủ, chị thường khóa chặt, niêm phong cửa, thấp thỏm vì sợ anh đi với "gái". Có đêm, chị ngủ say, khi dậy thì lu loa lên vì nghĩ chồng cho mình uống thuốc mê để đi hú hí bên ngoài.

Bác sĩ Nguyễn Thị Hương Xuân, Trưởng khoa 3 (Khoa phụ nữ và trẻ em), Bệnh viện Tâm thần Trung Ương cho biết, mỗi người có những biểu hiện khác nhau nhưng nhìn chung, họ thường có các thay đổi bất thường về tính tình, hành vi, chẳng hạn như tự dưng nói nhiều, nói những điều vô lý, hay nghi ngờ, ghen tuông thái quá, có những hành động không bình thường như cấm chồng ra khỏi nhà, không cho giao tiếp với người khác giới, băm chặt quần áo, hay chửi bới, gào thét... Họ thường không kiểm soát được ý nghĩ, lời nói lẫn hành vi của mình và thường phủ định việc mắc bệnh. Nhưng khi được đưa đến viện, chỉ cần vài câu hỏi chuyên khoa sâu, các bác sĩ sẽ biết ngay họ có bị chứng này không.

Quá ghen tuông, chị Xoan bắt chồng về hưu sớm. Muốn gia đình êm ấm, chồng chị chấp nhận rời Nhà máy cao su Sao Vàng khi mới bước qua tuổi 50, về nhà mở cửa hàng tạp hóa, buôn bán với vợ. Thế nhưng, mọi thứ vẫn chưa yên. Hễ thấy khách hàng nữ nào vào mua, chị dòm ngó rồi có khi chửi họ có tình ý, muốn câu kéo chồng mình. Không hết, khi các con khuyên can, giải thích: "Bố là người tốt, không bao giờ ngoại tình đâu", chị Xoan lại quay ra chửi mắng, bảo con vào hùa với bố, muốn hại mẹ để bố đi lấy vợ hai.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Hương Xuân, Trưởng khoa 3 (Khoa phụ nữ và trẻ em), Bệnh viện Tâm thần Trung Ương, chị Xoan là một trong những trường hợp bị chứng hoang tưởng ghen tuông. Các bệnh nhân này thường tự nghĩ ra những tình huống chồng ngoại tình trong khi gia đình vẫn êm ấm, hạnh phúc. Có khi, họ thuê thám tử theo dõi, được báo là chồng không có gì vẫn không tin. Theo bà Xuân, đây là một dạng rối loạn nội dung tư duy, nhẹ là ám ảnh về việc chồng có nhân tình, phản bội mình, nặng là hoang tưởng những tình huống kỳ quái, không có thực. Chứng hoang tưởng ghen tuông có khi kéo dài rất lâu, từ năm nay qua năm khác mà người thân không phát hiện đó là một loại bệnh.

"Họ là những phụ nữ rất đáng thương. Đa số họ bình thường đều là những người vợ rất yêu chồng, toàn tâm toàn ý chăm lo cho chồng con. Đến khi phát bệnh, họ như một người hoàn toàn khác", bác sĩ Xuân nói.

Tuy nhiên, không phải chỉ có những người phụ nữ nhạy cảm mới dễ mắc chứng hoang tưởng ghen tuông. Theo bác sĩ Dương Duy Đặng, Trưởng khoa Nam ở Bệnh viện Tâm thần Trung ương, chứng này còn phổ biến hơn ở nam giới. Tuy nhiên, với các đấng mày râu, nó thường là một biểu hiện của chứng loạn thần kinh do rượu, xuất hiện ở những người nghiện rượu lâu năm, hoặc cũng có thể là một dạng bệnh của tâm thần phân liệt.

Trường hợp anh Trần Văn Hưng, 42 tuổi ở Tam Dương, Vĩnh Phúc, là một ví dụ. Hễ thấy vợ đứng nói chuyện với người khác phái nào, anh cũng nghi chị có tình ý với người đó.

Nhìn người đàn ông rụt rè, ngồi hiền lành trong góc phòng bệnh, không ai nghĩ anh lại từng đánh đuổi vợ. "Mình yêu vợ lắm, mới chỉ đánh vợ hai lần thôi. Một lần, tự dưng nghĩ vợ ngoại tình, tức quá không chịu được, đánh luôn. Lần khác là tại nó, đã bảo không được đi chợ, vì sợ lại la cà với thằng nào nhưng cứ đi, nên mình mới đuổi đánh", anh hồn nhiên kể lại. Có lần, tự dưng, anh nghi vợ có quan hệ với chính anh trai mình, đã dọa dẫm và gây chuyện với gia đình.

"Giờ thương vợ lắm, được về thì sẽ không bao giờ làm khổ vợ nữa đâu. Nó ngoan và hiền, mấy lần mình chửi mắng hay đánh, nó đều im, không nói lại một câu. Bác sĩ ơi, sớm cho em về với vợ em nhé", anh nói với vẻ mặt nài nỉ.

Vẫn còn cơ hội tìm lại hạnh phúc

Chị Nhạn, 54 tuổi, ở đường Láng, Hà Nội là một trường hợp mà bác sĩ Hương Xuân nhớ mãi. Khi chưa bị bệnh, ai gặp cũng rất cảm mến vì chị Nhạn là người phụ nữ hiền dịu, đảm đang, rất tinh tế và phúc hậu. Vợ chồng chị đều là công nhân cơ khí. Năm 1989, anh đi lao động nước ngoài ở Tiệp Khắc, chị ở nhà một tay thu vén gia đình và chăm lo cho các con.

Mọi thứ thay đổi có lẽ bắt đầu từ khi chị hay nghe thiên hạ hay xì xầm: "Ở nước ngoài người ta sống phóng khoáng lắm. Đàn ông xa gia đình lâu thế, thể nào chẳng có cô nọ cô kia, còn nhớ gì đến vợ con nữa chứ". Từ đấy, chị hay nghĩ ngợi, nghi ngờ. Đến khi chồng về, mọi thứ như vỡ òa. Chị hay ghen tuông, chửi bới, hễ anh dắt xe ra cổng là chị giữ lại, không cho đi.

Chồng chị sau khi đi Tiệp về mở cửa hàng khung nhôm cửa kính, cũng kiếm được khá nhiều tiền. Nhưng khi cơn bệnh phát, chị phá cả tủ, lấy tiền đốt đi vì sợ chồng có nhân tình! Có khi, chị còn lấy quần áo của anh băm nát hết.

Trong y học tâm thần, người ta chia thần kinh của người thành 4 loại: Thần kinh khỏe, thần kinh yếu, thần kinh nghệ sĩ và thần kinh nghệ sĩ yếu. Những người dễ mắc chứng hoang tưởng ghen tuông thường rơi vào dạng thứ 4: thần kinh nghệ sĩ yếu, tức là họ thường quá nhạy cảm, hay mơ mộng, yếu đuối, và dễ bị tác động từ ngoại cảnh. Có khi, chỉ một câu đùa vui của người khác cũng khiến họ nghĩ ngợi, suy diễn.

Chồng chị ban đầu cũng rất hoang mang không hiểu vì sao vợ mình thay đổi hoàn toàn như vậy. Sau đưa chị đi khám, biết vợ bị bệnh, anh càng thương vợ và chăm lo cho chị chu đáo hơn. "Khi lấy nhau cô ấy còn khỏe mạnh. Lúc bình thường, không ai yêu và chăm chồng bằng cô ấy, nên bây giờ chỉ thương chứ sao mà giận được. Với lại, còn để cho con cái nó nhìn vào nữa chứ", anh giải thích như thế mỗi khi có ai đó ái ngại cho hoàn cảnh của mình.

Anh còn kể, chị thường dậy từ 5g sáng mua thịt, rau tươi về nấu cho chồng ăn. Lúc nào anh đi làm về cũng thấy vợ đã chuẩn bị sẵn cốc nước mát. Anh cũng chẳng bao giờ phải mó tay vào việc nhà hay chuẩn bị quần áo vì đã có chị lo tươm tất.

Chị Nhạn được đưa vào Bệnh viện Tâm thần điều trị nhiều lần, đến nay đã đỡ bệnh, chuyển về nhà tiêm thuốc theo định kỳ 4 tháng một lần. Gia đình chị lại sống những ngày hạnh phúc.

Cũng theo bác sĩ Hương Xuân, khi phát hiện người nhà mắc chứng hoang tưởng ghen tuông, tốt nhất, người thân nên bình tĩnh, đối xử nhẹ nhàng và tránh để họ bị kích động. Người bạn đời nên cố gắng tạo niềm tin với vợ/chồng mình, không để họ có lý do, cơ hội nghi ngờ và ghen tuông. Còn sau đó, nếu những dấu hiệu bệnh ngày càng biểu hiện rõ, tốt nhất là người thân nên đưa họ đến bệnh viện hay bác sĩ về tâm thần để được khám và điều trị càng sớm càng tốt.