Một buổi tối đầu năm mới, chúng tôi gặp lại gia đình bé, nay đã chuyển về sống hẳn ở thôn Bình Ba Tây, xã Cam Bình, TP Cam Ranh, Khánh Hòa từ năm 2014.

Trong ngôi nhà khang trang, sau giờ cơm tối, bé Minh ngồi vào bàn học, líu lo đánh vần bài học trong quyển vở học mẫu giáo. Anh Hồ Dương (40 tuổi, cha bé Minh) ngồi xem tivi cạnh chị Trương Thị Liền (38 tuổi, mẹ bé Minh). Bé Minh đã 5 tuổi.

Trong chiếc tủ trang trí, anh Dương vẫn để nhiều món quà của Trường Sa ngày cũ, còn trên tường là ảnh Trường Sa, ảnh bé Minh lúc còn nhỏ xíu. 

Tháng 10-1997, anh Hồ Dương - khi đó đang công tác ở trạm rađa 570 - cưới chị Liền, cô gái xóm biển hiền lành rồi “làm rể xứ lạ” (anh quê ở Nghệ An).

Hết nghĩa vụ quân sự ở trạm, anh xoay qua kiếm nghề sinh sống, còn chị bán rau ở chợ. Cuộc sống lúc đó khó khăn, lần lượt hai bé ra đời, anh chị cứ nghĩ cuộc đời mình sẽ bình lặng trôi qua như thế.

Đến năm 2008, khi có chủ trương khuyến khích người dân ra Trường Sa sinh sống, anh chị đăng ký đi. Lúc đó cả hai người chỉ biết về Trường Sa qua những lời kể, chưa hình dung nhiều về những khó khăn mình sắp đối mặt. Nhiều người khi biết ý định của anh chị thì tặc lưỡi e ngại.

Chị Liền cười: “Lúc đó chỉ có gia đình hai bên nội ngoại ủng hộ. Hai vợ chồng nghĩ đó là mảnh đất thiêng liêng của Tổ quốc, ra đó sinh sống là một thử thách nhưng cũng là một niềm hạnh phúc”.

Một ngày tháng 4-2008, tàu đưa mấy gia đình đi Trường Sa cập bến. Khi những chiến sĩ Trường Sa ra đón, cả quân lẫn dân ai cũng vừa cười vừa khóc vì xúc động, vì đón đợi những điều mới mẻ sắp đến.

Khi chị Liền mang thai bé Minh, điều kiện sống ở đảo rất thiếu thốn. Anh Dương lúc đó đang làm tiểu đội phó dân quân tự vệ biển, còn chị nấu cơm cho chiến sĩ. Bác sĩ dự đoán bé Minh sẽ được sinh vào tháng 6-2009 nhưng với kinh nghiệm của mình, chị Liền dự tính ngày sinh vào tháng 5.

Lúc đó đảo vẫn chưa có điện, bệnh xá vẫn chưa có máy siêu âm. Rồi sáng 16-5 chị chuyển dạ nhưng bác sĩ do Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa cử ra vẫn còn trên tàu vì gặp sóng lớn.

Chị Liền nhớ lại: “Lúc đó mọi người lo lắng cho tôi lắm, lúc sinh xong cầm điện thoại mới thấy mấy mươi cuộc gọi từ đất liền hỏi thăm, chúc mừng mẹ tròn con vuông”. Chị đặt tên bé là Hồ Song Tất Minh với nhiều ý nghĩa, trong đó chữ “Song” để ghi dấu bé sinh trên đảo Song Tử Tây.

Kết thúc thời gian sống trên đảo, vợ chồng anh Dương cũng dành dụm được chút vốn liếng cất nhà ở quê vợ nơi đảo Bình Ba. Anh mua chiếc xe điện đưa đón khách du lịch, cuộc sống cũng ổn định.

Con gái lớn của anh chị đang học lớp 12, con trai kế lớp 7, còn bé Minh đang đi mẫu giáo.

“Những ngày tháng đó vợ chồng tôi chịu ơn của các chiến sĩ, của bà con trên đảo Song Tử Tây, sống và hiểu nhiều điều gắn bó đậm sâu nơi đảo xa. Những năm qua chúng tôi và người trên đảo vẫn liên lạc thường xuyên” - anh Dương chia sẻ.

Anh bộc bạch vợ chồng có một ước muốn ngày nào đó được quay lại thăm đảo, thăm mọi người mà mình coi như ruột thịt. Còn bé Minh hồn nhiên nói sau này bé sẽ trở thành cô giáo. Chị Liền cười: “Tôi nợ Trường Sa nhiều lắm, chỉ mong con mình sau này làm cô giáo, ra đảo xa gieo chữ”.