Bất chấp bất đồng về các ưu tiên điều hành, Fed - cơ quan trọng yếu được ví von là "ngân hàng trung ương của thế giới" - vẫn cắt giảm lãi suất cơ bản vào ngày 10-12. Giới chuyên gia dự báo một chặng đường khó khăn hơn phía trước cho các đợt giảm lãi suất tiếp theo.

Diều hâu và bồ câu

Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC) của Fed đã hạ lãi suất cho vay qua đêm chủ chốt xuống 0,25 điểm phần trăm, đưa lãi suất cơ bản ở Mỹ về phạm vi 3,5 - 3,75%. 

Thành viên Hội đồng Thống đốc Stephen Miran ủng hộ giảm lãi suất mạnh hơn ở mức 0,5 điểm, trong khi các chủ tịch khu vực Jeffrey Schmid (Kansas City) và Austan Goolsbee (Chicago) ủng hộ giữ nguyên. 

Các cuộc họp của FOMC có 19 thành viên tham gia gồm các thành viên Hội đồng Thống đốc và chủ tịch khu vực của Fed, trong đó 12 người có quyền bỏ phiếu.

Theo cách nói của Fed, những người theo trường phái "diều hâu" thường quan tâm hơn đến lạm phát và ủng hộ lãi suất cao, trong khi phe "bồ câu" tập trung vào hỗ trợ tăng trưởng và thị trường lao động qua lãi suất thấp.

Tuyên bố về lãi suất sau cuộc họp sử dụng lại ngôn ngữ từ cuộc họp của FOMC một năm trước: "Khi xem xét mức độ và thời điểm điều chỉnh bổ sung với phạm vi mục tiêu cho lãi suất, ủy ban sẽ đánh giá cẩn thận dữ liệu sắp tới, triển vọng đang thay đổi và cân bằng các rủi ro".

Về kinh tế, FOMC nâng dự báo tăng trưởng GDP của Mỹ cho năm 2026 thêm 0,5 điểm phần trăm lên 2,3% so với dự báo hồi tháng 9. Ủy ban cũng tiếp tục kỳ vọng lạm phát sẽ giữ ở mức mục tiêu khoảng 2% cho đến năm 2028. Lạm phát ở Mỹ là 2,8% vào tháng 9 - tháng gần nhất có dữ liệu - thấp hơn đáng kể so với mức đỉnh điểm vài năm trước nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu 2%.

Chủ tịch Fed Jerome Powell trong họp báo sau cuộc họp cho biết quyết định cắt giảm giúp Fed có vị thế thoải mái hơn với vấn đề lãi suất để "chờ xem nền kinh tế tăng trưởng như thế nào". Những động thái này diễn ra vào thời điểm nhạy cảm đối với Fed.

Trong khi nỗ lực duy trì đồng thuận giữa các nhà hoạch định chính sách, ông Powell đang gần kết thúc nhiệm kỳ thứ hai làm chủ tịch Fed. Ông chỉ còn ba cuộc họp nữa trước khi nhường chỗ cho người được Tổng thống Donald Trump đề cử. 

Ông Trump đã phát đi tín hiệu sẽ dùng tiêu chí ưu tiên lãi suất thấp làm thước đo chọn lựa, thay vì một người cam kết với nhiệm vụ kép theo truyền thống của Fed là ổn định giá cả và toàn dụng lao động.

Ngay sau khi ông Powell kết thúc họp báo, Tổng thống Trump đã bày tỏ sự thất vọng vì Fed không giảm lãi suất sâu hơn, "ít nhất là hai lần như vậy".

"Có thể có tăng trưởng phi thường mà không có lạm phát - ông Trump nói - Mọi thứ đều tăng cùng với tăng trưởng. Nhưng lạm phát thì không. Vì vậy tôi nghĩ chúng ta có thể làm tốt hơn nhiều so với các con số truyền thống... Mỹ phải là nơi có lãi suất thấp nhất thế giới".

Tác động đến châu Á

Việc Fed giảm lãi suất cơ bản, dù không nhiều, cũng sẽ có tác động đến các nền kinh tế ở châu Á thiên về xuất khẩu như Việt Nam.

Thứ nhất, khi lãi suất ở Mỹ giảm, việc giữ đồng đô la trên lý thuyết trở nên kém hấp dẫn hơn, khiến áp lực tỉ giá - vốn đã lên cao với nhiều đồng tiền khu vực thời gian qua - sẽ đỡ căng thẳng hơn. 

Thứ hai, lãi suất ở Mỹ thấp hơn khiến lợi suất của các tài sản Mỹ giảm xuống (lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ đã giảm lập tức sau quyết định này) khiến về mặt tài chính, các thị trường mới nổi hấp dẫn hơn với các nhà đầu tư quốc tế. 

Cuối cùng, các doanh nghiệp và chính phủ có nhiều khoản vay bằng USD cũng sẽ giảm được chi phí trả nợ.

Dù lãi suất ở Mỹ giảm, nguy cơ đồng USD giảm giá khiến xuất khẩu khó khăn hơn với các nước có Mỹ là thị trường lớn có lẽ chưa đáng ngại. Dự báo tăng trưởng kinh tế ở Mỹ được điều chỉnh tăng đến 0,5 điểm phần trăm, nếu đúng, đủ để bù đắp cho thay đổi tỉ giá bất lợi với hoạt động xuất khẩu vào Mỹ. Tất nhiên điều này còn phụ thuộc rất lớn vào các chính sách thuế quan của chính quyền Trump, vốn hết sức thất thường.

Với người tiêu dùng Mỹ, lãi suất giảm nói chung là tin tốt. Ví dụ lãi suất trung bình vay mua nhà thời hạn 30 năm ở Mỹ, từng lên đến 7,23% một năm trước, đã giảm xuống 6,38% vào đầu tháng 9 sau đợt cắt giảm lãi suất trước và dự kiến giảm tiếp với đợt cắt giảm này. 

Tương tự là lãi suất cho các khoản vay tiêu dùng quan trọng như mua xe hơi. Lãi suất dưới chuẩn trung bình mua xe mới ở Mỹ hiện là 11,53%, theo Bankrate.com.

Thị trường dự đoán đang đặt cược người được ông Trump đề cử làm chủ tịch Fed thay ông Powell sẽ là Giám đốc Hội đồng kinh tế quốc gia Kevin Hassett, được xem là một chủ tịch Fed, sẽ tìm cách làm theo yêu cầu của ông Trump. 

Tính đến sáng 10-12, sàn giao dịch hợp đồng tương lai Mỹ Kalshi tính toán tỉ lệ ông Hassett được đề cử là 72%. Cựu thành viên Hội đồng Thống đốc Fed Kevin Warsh và thành viên hiện tại Christopher Waller xếp thứ hai và thứ ba với khoảng cách kém rất xa.

Ông Trump chê Chủ tịch Fed 'bất tài', nói sẽ sớm có người mới thay thế

Trong bối cảnh Fed chuẩn bị họp bàn chính sách tiền tệ, Tổng thống Trump tiếp tục công kích Chủ tịch Jerome Powell và hé lộ khả năng thay thế ông bằng một gương mặt mới, trong đó có Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent.