Ngồi chờ tiêm vắc xin phòng COVID-19 của hãng dược AstraZeneca ở một bệnh viện tư tại Pháp ngày 5-3-2021 - Ảnh: REUTERS

Ý cho rằng nguồn cung vắc xin nói chung đang thiếu trên toàn EU và các chiến dịch tiêm chủng cần được đẩy nhanh ở châu Âu. Đồng thời, nước này dựa vào lý do AstraZeneca đã không cung cấp đủ lượng vắc xin như cam kết để ngăn chặn hãng dược này xuất khẩu lô hàng gồm 250.000 liều vắc xin đi Úc.

Bày tỏ sự đoàn kết với Ý, EU cho biết biện pháp này không nhằm vào Úc mà để đảm bảo hãng AstraZeneca phải cung cấp đủ lượng vắc xin đã cam kết cho các nước EU.

Ngày 5-3, Bộ trưởng Y tế Pháp Olivier Véran cho biết Pháp cũng sẽ hành động giống Ý nếu đây là điều cần thiết để đảm bảo việc thực thi các hợp đồng của khối này với các nhà sản xuất vắc xin.

Bộ trưởng Y tế Đức Jens Spahn khẳng định, theo các điều khoản chung, EU đã đúng khi yêu cầu các nhà sản xuất thực hiện cam kết theo hợp đồng và việc xuất khẩu vắc xin của các công ty dược sẽ không bị ảnh hưởng nếu họ tuân thủ đúng hợp đồng đã ký.

Đầu tháng 1-2021, EU công bố cơ chế kiểm soát xuất khẩu, cho phép dừng cung cấp vắc xin COVID-19 ra ngoài khối như một biện pháp buộc các công ty tôn trọng nghĩa vụ hợp đồng với EU đúng với tiến độ thỏa thuận.

Từ khi cơ chế này có hiệu lực vào ngày 30-1, Ủy ban châu Âu cho biết có 174 giấy phép xuất khẩu vắc xin sang 30 quốc gia ngoài EU đã được phê duyệt với những công ty thực hiện đúng hợp đồng.

EU đặc biệt bất bình với AstraZeneca vì hãng dược này cung cấp số lượng vắc xin dưới mức cam kết. Công ty thỏa thuận cung ứng 80 triệu liều vắc xin cho EU trong quý 1-2021 nhưng chỉ giao được một nửa số lượng.

Theo kênh France24, EU chỉ mới tiêm chủng cho 8% dân số, thấp hơn nhiều so với Anh, hiện đã tiêm được cho 30% người dân.

Eric Mamer, người phát ngôn của Ủy ban châu Âu, phân trần mặc dù EU là nhà xuất khẩu vắc xin lớn, khối này đã gặp tình trạng thiếu vắc xin trong giai đoạn đầu của chiến dịch tiêm chủng. Rất nhiều vắc xin sản xuất từ EU được xuất đi các nước thứ ba trong khi Mỹ và Anh hầu như không chia sẻ vắc xin của họ. 

Ông cho biết: "Chúng tôi tin vắc xin là yếu tố quan trọng trong danh mục đầu tư của mình và mong đợi việc cung cấp vắc xin được thực hiện theo thỏa thuận. Chúng tôi đang làm việc với các công ty để đảm bảo họ cung cấp đủ số lượng đã cam kết ​​cho Liên minh châu Âu. Với những công ty làm đúng thỏa thuận, họ không gặp vấn đề gì với xuất khẩu".

EU dự kiến sẽ tiêm vắc xin phòng COVID-19 cho ít nhất 70% người trưởng thành đủ tuổi tiêm vắc xin trong khối vào cuối mùa hè 2021.

Hành động ngăn chặn xuất khẩu vắc xin của Ý đã làm Chính phủ Úc khá thất vọng. Úc đang phải tìm kiếm sự đảm bảo từ EU rằng các lô vắc xin khác sau này sẽ không bị chặn.

Ý chặn vắc xin đến Úc gây lo ngại

TTO - Chính quyền Ý, với sự đồng thuận của EU, đã chặn lô hàng hơn 250.000 liều vắc xin COVID-19 của AstraZeneca dự kiến xuất tới Úc - một động thái có thể làm gia tăng những căng thẳng toàn cầu về quá trình phân phối vắc xin COVID-19.