1 tiết học của học sinh Trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, quận 4 - Ảnh: H.Hương

Ông Phạm Ngọc Định - vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học, Bộ GD-ĐT - nói: “Chương trình lớp 1 là không khó để học sinh (HS) đạt chuẩn kiến thức, kỹ năng ở thời điểm cuối năm học, không cần phải học trước, học thêm. Cũng không nên chuyển phần học âm vần xuống bậc mầm non, vì như vậy sẽ quá tải ngay với lứa tuổi mầm non, trái với quy luật tâm lý mà các nghiên cứu khoa học giáo dục đã chỉ ra”.  

Theo tôi, ông Phạm Ngọc Định nói đúng nhưng chưa đủ.

Chương trình Toán và Tiếng Việt lớp 1 không khó nhưng rất nhiều nội dung. Dẫn tới việc GV lớp 1 luôn phải chạy rút mới kịp được chương trình (khi đã bỏ qua yếu tố tiêu cực như GV cố ý thế này thế khác để học sinh phải đi học thêm).

Cụ thể với môn Toán, HS lớp 1 được dạy những gì?

1. Các số đến 10, hình vuông, tròn, tam giác

2. Phép cộng và Trừ trong phạm vi 10. 

3. Các số trong phạm vi 100. Đo độ dài. Giải bài toán

4. Cộng trừ trong phạm vi 100. Đo thời gian

Lấy ví dụ trong nội dung "Phép cộng và trừ trong phạm vi 10", các con sẽ phải nắm được những yêu cầu sau:

1. Thuộc được bảng cộng/ trừ trong phạm vi 10

2. Hiểu ý nghĩa của phép cộng/ trừ

3. Nhận biết tính chất giao hoán của phép cộng

4. Quan hệ giữa phép cộng và phép trừ. Từ 3+4 =7 thì suy ra được 4=7-3 và 7-4=3 (!)

5. Dựa vào bảng cộng/trừ tìm thành phần còn chưa biết (nôm na là tìm số bị trừ hoặc số trừ). VD: 7+...= 9 ?

6. Biết tính giá trị của 1 biểu thức đơn giản có 2 phép tính. Ví dụ: 4+4-2=?

Như vậy, chỉ riêng với nội dung này thì các con phải nắm được sáu yêu cầu. Ở các chương khác, mỗi chương các con còn cần phải nắm được từ 4-6 nội dung như thế.

Chẳng hạn, học sinh phải biết được: Điểm, đoạn thẳng, điểm nằm trong hình và điểm nằm ngoài hình, biết phân tích số, biết phân tích đề bài toán....

Ngoài ra, với các dữ kiện cho trước, bé còn phải biết dùng các dữ kiện này để hoàn thành một đề bài của bài toán. 

Chỉ tính riêng môn Toán, HS lớp 1 đã phải học quá nhiều nội dung. Tất cả các nội dung này hoàn toàn không quá khó, HS chỉ cần chú ý nghe cô là có thể làm được bài.

Tuy nhiên vì có quá nhiều nội dung cần truyền tải như thế nên hoặc là các cô phải lướt qua tất cả các môn mới đủ thời lượng. Hoặc các cô sẽ tập trung vào các môn mà cô cho là quan trọng như Toán và tiếng Việt.

Còn các môn khác thì "khi nào có thời gian cô sẽ dạy". Tất cả các bài học về đạo đức, khoa học tự nhiên, xã hội, các con vẫn được học nhưng chỉ là lướt qua. Điều này dẫn tới một điều vô cùng nguy hiểm là các con sẽ không có nhiều thời gian để học và cảm nhận những bài học làm người! Trong khi đây mới là điều cần thiết cho một đứa trẻ tiểu học. 

Tuy nhiên, vừa mới chiều qua, một người bạn là giáo viên tiểu học khuyên thế này: "Cho con học trước một số chương trình lớp 2 đi. Tới lớp 2 là tụi tui chạy dữ lắm".

Trẻ cần học về yêu thương trước khi học phân tích con số?

Mặc dù vậy, tôi vẫn kiên quyết không cho con đi học trước như đã từng kiên quyết hồi con vào lớp 1 vì tin rằng tâm hồn trong veo của đứa trẻ rất cần những bài học về tình yêu thương, hơn là việc nó cần phải biết về cách phân tích một con số thành những số hàng chục và hàng đơn vị!