Trong các biện pháp phòng ngừa lây lan COVID-19, rửa tay vẫn là biện pháp hiệu quả hơn cả, bên cạnh các biện pháp khác như tránh chạm tay vào vùng mặt, dùng khuỷu tay che miệng khi ho, đeo khẩu trang khi cần thiết,… 

Bài viết này đề cập tới một vấn đề đang được quan tâm nhiều hiện nay là sử dụng thuốc súc miệng-họng sát trùng trong phòng ngừa bệnh. 

WHO chưa có khuyến cáo 

Cho đến nay Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vẫn chưa khuyến cáo việc súc miệng - họng bằng nước muối hay các thuốc sát trùng tại chỗ như là một biện pháp phòng ngừa COVID-19 cho cộng đồng. 

Giảm mầm bệnh nói chung hay giảm hoạt động của virus corona chủng mới? 

Nước súc miệng - họng sát trùng tại chỗ được sử dụng với mục đích chính là diệt vi khuẩn dành cho các trường hợp nhiễm trùng răng miệng, hoặc sau các thủ thuật ở vùng răng- miệng- họng. 

Tuy nhiên với một số đối tượng có nguy cơ cao như bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt và Tai Mũi Họng vẫn cần thêm các biện pháp phòng ngừa do tiếp xúc gần và thường xuyên với bệnh nhân, trong đó súc miệng - họng có thể là một giải pháp hỗ trợ trong tình hình dịch COVID-19 hiện nay.

Một bài review mới đây đăng trên tạp chí International Journal of Oral Science vào 3-3-2020 nói về việc phòng ngừa COVID-19 trong thực hành nha khoa ở Trung Quốc, nơi dịch bệnh bùng phát và hoành hành trong thời gian vừa qua. 

Bên cạnh các trang bị bảo hộ cho bác sĩ như đeo khẩu trang phẫu thuật, kính bảo vệ mắt, găng tay, bệnh nhân được khuyến cáo cho sử dụng thuốc sát trùng vùng miệng trước khi làm thủ thuật để giảm các mầm bệnh nói chung, tránh lây nhiễm cho bác sĩ trong lúc thực hiện thủ thuật. 

Tuy nhiên tác giả bài báo cho rằng chlorhexidine vốn được sử dụng rộng rãi trước đây cho mục đích này, có thể kém tác dụng đối với corona virus chủng mới gây bệnh COVID-19 (còn gọi là SARS-CoV-2 hay 2019 nCoV).  

Do COVID-19 dễ bị tiêu diệt bởi sự oxy hóa, nên các dung dịch súc miệng chứa chất oxy hóa như hydrogen peroxide 1% hay poviodine 0,2% được khuyến cáo với mục đích làm giảm vi khuẩn trong miệng cũng như COVID-19 tiềm ẩn ở trong vùng miệng - họng của bệnh nhân, tác giả bài báo cho biết. 

Dĩ nhiên là các bệnh nhân đang bị nhiễm hay nghi ngờ bị nhiễm COVID-19 sẽ không được làm các thủ thuật răng miệng trong giai đoạn này.

Một nghiên cứu khác đăng trên tạp chí Infectious Diseases and Therapy năm 2018 cho thấy dung dịch súc miệng - họng là povidone-iodine với nồng độ pha loãng 0,23% có tác dụng làm bất hoạt nhanh chóng các chủng corona virus gây bệnh SARS và MERS trước đây là SARS-CoV, MERS-CoV sau 15 giây tiếp xúc với thuốc trong môi trường thí nghiệm.

Đây chỉ là hai trong số ít các bài báo liên quan được đăng trên các tạp chí y khoa. Chúng ta cần thêm nhiều chứng cứ và nghiên cứu hơn nữa trước khi đưa ra kết luận về vai trò của các thuốc sát trùng họng - miệng trong việc phòng ngừa COVID-19.

Ai nên sử dụng? 

Như vậy, việc sử dụng các thuốc sát trùng họng miệng tại chỗ để phòng ngừa nhiễm bệnh COVID-19, theo chúng tôi, chưa nên khuyến cáo sử dụng rộng rãi trong cộng đồng, chỉ nên dành cho các đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh như: nhân viên y tế có nguy cơ nhiễm bệnh, các đối tượng có nguy cơ trong cộng đồng như tiếp xúc gần với người nghi nhiễm bệnh, chăm sóc bệnh nhân; hoặc để súc miệng-họng cho bệnh nhân Răng Hàm Mặt hay Tai Mũi Họng trước khi làm các thủ thuật ở những vùng có dịch COVID-19 lưu hành. 

Người có sức khỏe bình thường không nhất thiết phải sử dụng.